Tuần 11. Đại từ xưng hô

Đại từ xưng hô
Trường tiểu học Phan Văn Trị
Môn: Luyện từ và câu 5
Phòng GD & ĐT Quận Bình Thạnh
Gv: Nguyễn Tấn Thông
I NHẬN XÉT :
1. Trong các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói? Những từ nào chỉ người nghe? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới ?
Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi:
Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế?
Hơ Bia giận dữ:
Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.
Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.
Theo Truyện cổ Ê-đê
Làm việc cá nhân
- Đọc thầm đoạn văn và trả lời các câu hỏi: đoạn văn trên gồm có những nhân vật nào ? Các nhân vật đó làm gì ?
- Những từ in đậm đó, những từ nào chỉ người nói ? Những từ nào chỉ người nghe? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới?
- Thế nào là đại từ xưng hô ? Cho ví dụ minh họa.
Từ chỉ người nói:

Từ chỉ người nghe:

Từ chỉ người hay vật được nhắc tới:

chúng tôi , ta
chị, các ngươi
chúng
tôi, chúng tôi; mày , chúng mày; nó, chúng nó, .

2. Theo em , cách xưng hô của mỗi nhân vật ở đoạn văn trên thể hiện thái độ của người nói như thế nào ?
Cách xưng hô của cơm : tự trọng, lịch sự với người đối thoại.
Cách xưng hô của Hơ Bia : kiêu căng, thô lỗ, coi thường người đối thoại
Hãy chia sẻ với người bạn ngồi bên cạnh về:
Thái độ của hai nhân vật trong đọan văn trên.
Theo em, em thích cách xưng hô của nhân vật nào trong đọan văn trên. Vì sao ?
Khi xưng hô cần chú ý điều gì ?
3. Tìm những từ em vẫn dùng để xưng hô:
Với anh, chị, em
Với bạn bè
Với bố, mẹ
Với thầy cô
- Em rút ra điều gì qua bài tập này ?
ông, bà, anh, chị , em, cháu, thầy, bạn, .
1. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp:
tôi, chúng tôi; mày , chúng mày; nó, chúng nó, .
3. Khi xưng hô, cần chú ý chọn từ cho lịch sự, thể hiện đúng mối quan hệ giữa mình với người nghe và người được nhắc tới.
2. Bên cạnh các từ trên, người Việt Nam còn dùng nhiều danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô để thể hiện rõ thứ bậc, tuổi tác, giới tính:
ông, bà, anh, chị , em, cháu, thầy, bạn, .
II. Ghi nhớ :
III. LUYỆN TẬP
Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai:
-Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à!
Rùa đáp:
Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn!
Thỏ ngạc nhiên:
Rùa mà đám chạy thi với thỏ sao? Ta chấp chú em một nửa đoạn đường đó.
Theo La Phông-ten
1. Tìm các đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dùng mỗi đại từ trong đoạn văn sau:
+ Thỏ : kiêu căng, coi thường rùa
+ Rùa: tự trọng, lịch sự với thỏ
Bồ Chao hốt hoảng kể với các bạn:
và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi: "Kìa, cái trụ chống trời." ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng trên trời cao.
Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói:
cũng từng bay qua cái trụ đó. cao hơn tất cả những ống khói, những trụ buồm, cột điện mà thường gặp. Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng xong.
Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt.
Theo Võ Quảng

Nó
Tôi
Tôi
Tôi
Nó
chúng ta
2. Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi ô trống :