Tuần 11. Đại từ xưng hô

TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN HUỆ
Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo, cô giáo đến dự giờ, thăm lớp !
Lớp 5 D
Luyện từ và câu
Giáo viên thực hiện : Trần Thị Nhàn
Bài cũ:
Thứ ba ngày 04 tháng 11 năm 2014
Luyện từ và câu
2. Tìm đại từ được dùng trong bài ca dao sau ?
- Cái cò, cái vạc, cái nông,
Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò ?
- Không không, tôi đứng trên bờ,
Mẹ con nhà diệc đổ ngờ cho tôi.
Chẳng tin, ông đến mà coi,
Mẹ con nhà nó đang ngồi ở kia.

1. Đại từ là gì ?
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
ĐẠI TỪ XƯNG HÔ
Thứ ba ngày 04 tháng 11 năm 2014
Luyện từ và câu
Đại từ xưng hô
I - Nhận xét:
Trong số các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói ?
Những từ nào chỉ người nghe ? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới ?
Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi :
- Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế ?
Hơ Bia giận dữ :
- Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các người.
Nghe nói vậy, thóc gạo tức giận lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.
Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế?
Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngươi.
Nghe nói vậy, thóc gạo tức lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.
*. Những từ nào chỉ người nói?
*. Những từ nào chỉ người nghe?
*. Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới?
Qua cách xưng hô đối đáp
giữa Cơm, Gạo, Hơ Bia,
em hãy cho biết:
Chúng tôi, ta
Chị, các ngươi
Chúng
Từ chỉ người hay vật được nhắc tới :
Từ chỉ người nghe :
* Từ chỉ người nói :
Theo em cách xưng hô
của mỗi nhân vật ở đoạn văn trên
thể hiện thái độ của người nói
như thế nào?
Chúng tôi, ta
Chị, các ngươi
Chúng
CƠM
Chị đẹp là nhờ cơm gạo , sao chị khinh rẻ chúng tôi thế?
Ta đẹp là do công cha công mẹ , chứ đâu nhờ các ngươi.
Thể hiện sự tôn trọng, lịch sự
Thể hiện sự kiêu căng, thô lỗ, coi thường người đối thoại
Tìm những từ em vẫn dùng
để xưng hô:
Thế nào là đại từ xưng hô?
* Với thầy cô
xưng là em , con
* Với bố mẹ
* Với anh,chị
* Với bạn bè
xưng là con
xưng là em
xưng là tôi, tớ, mình
Với em
Anh ( chị )
Hoạt động 2: Ghi nhớ
1. Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự
chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp : tôi,
chúng tôi; mày, chúng mày; nó, chúng nó,....
2. Bên cạnh các từ nói trên , người Việt Nam còn
Dùng nhiều danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô
Để thể hiện rõ thứ bậc, tuổi tác, giới tính : ông , bà,
anh , chị , em , cháu , thầy , bạn ,…
3. Khi xưng hô, cần chú ý chọn từ cho lịch sự, thể
Hiện đúng mối quan hệ giữa mình với người nghe
Và người được nhắc tới.
Bài tập :
Thứ ba ngày 04 tháng 11 năm 2014


Đại từ xưng hô
1. Tìm các đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dùng mỗi đại từ trong đoạn văn sau :
Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai :
- Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à !
Rùa đáp :
- Anh đừng giễu tôi ! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn !
Thỏ ngạc nhiên :
- Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao ? Ta chấp chú em một
nửa đường đó .
Thảo luận - Nhóm bàn
Hoạt động 3: Luyện tập
Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à !
Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn!
Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao?Ta chấp chú em một nửa đường đó.
Bài 1:
Kiêu căng, coi thường rùa
Tự trọng, lịch sự với thỏ
2. Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp vào mỗi ô trống :
Bồ chao hốt hoảng kể với các bạn :
- ….. và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi : “ kìa, cái trụ chống trời .” …. ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận trời xanh . … tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắt ngang sông , mà dựng đứng trên tời cao .
Thấy vậy , Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói :
- … cũng từng bay qua cái trụ đó . … cao hơn tất cả những ống khói , những trụ buồm, cột điện mà … thường gặp . Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng .
Mọi người hiểu rõ sự thực , sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao quá sợ sệt .
Theo Võ Quãng

Nêu yêu cầu bài tập và cho biết
đoạn văn có những nhân vật nào?
Bài 2:
Bồ Chao
Tu Hú
Bồ Các và các bạn
2. Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp vào mỗi ô trống :
Bồ chao hốt hoảng kể với các bạn :
- ….. và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi : “ kìa, cái trụ chống trời .” …. ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận trời xanh . … tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắt ngang sông , mà dựng đứng trên tời cao .
Thấy vậy , Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói :
- … cũng từng bay qua cái trụ đó . … cao hơn tất cả những ống khói , những trụ buồm, cột điện mà … thường gặp . Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng .
Mọi người hiểu rõ sự thực , sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao quá sợ sệt .
Theo Võ Quãng

Tôi
tôi
nó
nó
chúng ta
Tôi
Ghi nhớ
1.Đại từ xưng hô là từ được người nói dùng để tự
chỉ mình hay chỉ người khác khi giao tiếp : tôi,
chúng tôi; mày, chúng mày; nó, chúng nó,....
2. Bên cạnh các từ nói trên , người Việt Nam còn
Dùng nhiều danh từ chỉ người làm đại từ xưng hô
Để thể hiện rõ thứ bậc, tuổi tác, giới tính : ông , bà,
anh , chị , em , cháu , thầy , bạn ,…
3. Khi xưng hô, cần chú ý chọn từ cho lịch sự, thể
Hiện đúng mối quan hệ giữa mình với người nghe
Và người được nhắc tới.
CỦNG CỐ - DẶN DÒ
* Đại từ xưng hô là gì ?
Luyện từ và câu
Đại từ xưng hô





Chúc các em ngoan và học giỏi