Tổng hợp kiến thức phần văn học

ĐỀ CƯƠNG HỌC KÌ II
MÔN VĂN
Phần Văn Học

STT
Tên tác phẩm
Tác giả
Thể loại
Năm sáng tác
Nội dung
Nghệ thuật

1
Tiếng nói của văn nghệ
Nguyễn Đình Thi
Tiểu luận
1948
Tiếng nói của văn nghệ đã phân tích nội dung phản ánh, thể hiện của văn nghệ, khẳng định sức mạnh lớn lao của nó đối với đời sống con người.
Cách lập luận chặt chẽ, vừa giàu hình ảnh và cảm xúc

2
Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới
Vũ Khoan
Nghị luận Xã hội
2001
Bài viết đã chỉ ra những điểm mạnh của con người VN là thông minh, nhạy bén với cái mới, cần cù sáng tạo, đoàn kết đùm bọc và bên cạnh đó là những điểm yếu: thiếu kiến thức cơ bản, kém thực hành, không tỉ mi, coi trọng quy trình công nghệ… qua đó nhắc nhở thế hệ trẻ rèn luyện cho mình những đức tính và thói quen tốt khi vào thế kỉ mới
Cách lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác thực chính xác cụ thể

3
Mùa xuân nho nhỏ
Thanh Hải
Thơ tự do 5 chữ
1980
Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là tiếng lòng tha thiếtyêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời; thể hiện ước nguyện chân thànhcủa nhà thơ được cống hiến cho đất nước; góp một “mùa xuân nhonhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.

- Thể thơ năm chữ, gần với các làn điệu dân ca.
- Bài thơ giàu nhạc điệu, với âm hưởng nhẹ nhàng, tha thiết.
- Kết hợp những hình ảnh tự nhiên, giản dị, từ thiên nhiênvới những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng, khái quát.
- Cấu tứ chặt chẽ, sự phát triển tự nhiên của hình ảnh mùaxuân với các phép tu từ đặc sắc: so sánh, ẩn dụ


4
Viếng lăng Bác
Viễn Phương
Thơ tự do 8 chữ
1976
Niềm xúc động thiêng liêng, thành kính, niềm tự hào, đau xótcủa nhà thơ từ miền Namvừa được giải phóng ra thăm lăng Bác.

- Giọng điệu thơ phù hợp với nội dung tình cảm, cảm xúc: vừatrang nghiêm, sâu lắng, vừa tha thiết, đau xót, tự hào.
- Thể thơ 8 chữ, xen lẫn những dòng thơ 7 hoặc 9 chữ. Nhịpthơ chủ yếu là nhịp chậm, diễn tả sự trang nghiêm, thành kính và những cảm xúcsâu lắng. Riêng khổ cuối nhịp thơ nhanh hơn, phù hợp với sắc thái của niềm mong ước.
- Hình ảnh thơ có nhiều sáng tạo, kết hợp hình ảnh thực vớihình ảnh ẩn dụ, biểu tượng. Những hình ảnh ẩn dụ - biểu tượng như “mặttrời trong lăng”,”tràng hoa”,”trời xanh” vừa quen thuộc, vừa gần gũi vớihình ảnh thực, vừa sâu sắc, có ý nghĩa khái quát và giá trị biểu cảm.


5
Sang Thu
Hữu Thỉnh
Thơ tự do 5 chữ
1977
Hữu Thỉnh đã thể hiện một cách đặc sắc những cảm nhận tinhtế để tạo ra một bức tranh chuyển giao từ cuối hạ sang thu nhẹ nhàng, êm dịu,trong sáng nên thơ…ở vùng đông bằng Bắc Bộ của đất nước.

- Bằng hình ảnh thơ tự nhiên, không trau chuốt mà giàu sức gợi cảm.
- Thể thơ năm chữ.
- Ngôn ngữ bình dị
- Phép so sánh, nhân hóa…

6
Nói với con
Y Phương
Thơ tự do
1980
Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyềnthống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc. Bài thơ giúp ta hiểuthêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi , gợi nhắc tình cảmgắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống,

- Thể thơ tự do.
- Bài thơ giản dị,với những hình ảnh vừa cụ thể vừa mang ýnghĩa biểu tượng, giàu sắc thái biểu đạt và biểu cảm.
- Cách nói giàu bản sắc của người miền núi tạo nên một giọngđiệu riêng cho lời tâm tình mộc mạc mà sâu sắc của người cha đối với đứa con.


7
Mây và sóng
R. Ta-go
Thơ tự do
1909
Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng bất diệt
Thể thơ tự do
Hình thức đối thoại lồng trong lời kể của em bé

8
Những ngôi sao xa xôi
Lê Minh Khuê
Truyện ngắn
1971
Truyện "Nhữngngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng,mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưngrất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đườngTrường Sơn. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trongthời kì