Toan

Đạo đức nghề nghiệp của nhà báo trong nền kinh tế thị trường



Nhờ khả năng tác động mạnh mẽ, rộng lớn và nhanh chóng vào toàn bộ xã hội nên báo chí có một sức ảnh hưởng to lớn đến tư tưởng, tinh thần và đạo đức của công chúng. Nó được coi như một thứ quyền lực hình thành và định hướng dư luận xã hội. Hơn nữa, vì hoạt động trong lĩnh vực văn hóa tư tưởng nên đúng hay sai của một bài báo là sự thể hiện hiệu quả tốt hay xấu vượt ra ngoài rất xa một bài báo “vật chất” cụ thể.
Hình ảnh chỉ có tính chất minh họa

Dưới ảnh hưởng của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật và công nghệ, báo chí còn trở thành một yếu tố trong việc quản lý các quá trình kinh tế-xã hội của mỗi quốc gia. Chất lượng và hiệu quả hoạt động báo chí ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả của việc giải quyết các nhiệm vụ xây dựng và phát triển đất nước trên nhiều lĩnh vực khác nhau.
Nhà báo là chủ thể của hoạt động báo chí. Đảng và Nhà nước ta đã xác định rằng: người làm báo như một chiến sĩ trên mặt trận văn hóa – tư tưởng, nghĩa là phải tạo nên những thông tin có khả năng thuyết phục, phải trao đổi với công chúng về những vấn đề kinh tế - xã hội, văn hóa và đạo đức...
Để thực hiện được những công việc đó, đòi hỏi nhà báo không chỉ có kiến thức sâu rộng, giỏi nghiệp vụ mà còn phải có một cái tâm trong sáng. Một nhà báo vì vô trách nhiệm đưa một thông tin không có thật hoặc bóp méo sự thật sẽ có tác hại đến hàng triệu người. So với yêu cầu tình hình nhiệm vụ mới hiện nay, kiến thức, trình độ năng lực của nhà báo đang là thách thức thì lương tâm, đạo đức cũng đang trở thành vấn đề phải được coi trọng đúng mức hơn nữa trước sự chuyển động hàng ngày của cơ chế thị trường.
Đất nước ta đang trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Vì thế, phát triển kinh tế thị trường là một xu hướng tất yếu của thời đại. Tuy nhiên, nền kinh tế thị trường có hai mặt: tích cực và tiêu cực, vì vậy sự tác động của nó đến đạo đức của người làm báo cũng theo hai hướng, tác động tích cực và tác động tiêu cực.
Sự phát triển của báo chí nước ta trong những năm qua tuy không tính ra phần trăm như trong lĩnh vực kinh tế, những chắc chắn đó là sự phát triển rất nhanh chóng. Tính đến tháng 7-2006, cả nước có gần 620 cơ quan báo chí; hơn 803 ấn phẩm, sản phẩm báo chí; 172 báo, 448 tạp chí, 67 đài phát thanh, truyền hình (hai đài quốc gia), hơn 800 đài cấp huyện.
Hơn mười năm qua, Internet và báo mạng điện tử ở Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ, trở thành công cụ có nhiều ưu thế trong việc tiếp nhận, truyền tải nhanh, sinh động một dung lượng thông tin lớn phục vụ tuyên truyền đối nội, đối ngoại có hiệu quả. Cả nước có hơn 100 tờ báo mạng điển tử và khoảng 2000 bản tin cùng hàng ngàn trang điện tử (website, weblog) có tính chất, cách thức hoạt động gần như trang báo hoặc tạp chí điện tử.
Cùng với sự phát triển trên, đội ngũ nhà báo Việt Nam cũng đã phát triển nhanh về số lượng, đến nay đã có trên 15.000 nhà báo được cấp thẻ và dần khẳng định bản lĩnh (chính trị, nghề nghiệp, đạo đức…) của mình. Nhìn chung, phần lớn các nhà báo đã hoạt động đúng định hướng chính trị, đúng pháp luật, thực hiện tốt nhiệm vụ của mình.
Bên cạnh việc tích cực tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, pháp luật, chính sách của Nhà nước đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân; phản ánh kịp thời tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân đến với Đảng, Nhà nước; góp phần cổ vũ, động viên phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt, đội ngũ nhà báo Việt Nam còn tham gia tích cực  vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, chống "diễn biến hoà bình", góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, nâng cao lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Nhiều nhà báo trung ương và địa phương đã thể hiện được bản lĩnh và đạo đức của mình trong việc khơi dậy một không khí phê bình dân chủ, công khai, thẳng thắn; hỗ trợ cho công tác điều tra của các cơ quan chức năng mà thể hiện rõ nhất trong cuộc đấu tranh