TL tập huấn Dạy học và kiểm tra theo định hướng phát triển năng lực HS môn Vật lý

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

VỤ GIÁO DỤC TRUNG HỌC
CHƯƠNG TRÌNH PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC TRUNG HỌC




Tài liệu tập huấn
KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ TRONG QUÁ TRÌNH DẠY HỌC
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HS
TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

MÔN VẬT LÍ
(Lưu hành nội bộ)






Hà Nội, tháng 5 nãm 2014
Biên soạn: Phạm Xuân Quế - Ngô Diệu Nga – Nguyễn Văn Biên
Nguyễn Anh Thuấn - Nguyễn Văn Nghiệp – Nguyễn Trọng Sửu

MỤC LỤC

Phần I 5
ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI ĐỒNG BỘ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC, KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC CƠ SỞ 5
I. VÀI NÉT VỀ THỰC TRẠNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 5
1. Những kết quả bước đầu của việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá 5
2. Những mặt hạn chế của hoạt động đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá 8
3. Một số nguyên nhân dẫn đến hạn chế của việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá 9
II. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI GIÁO DỤC TRUNG HỌC 11
III. ĐỔI MỚI CÁC YẾU TỐ CƠ BẢN CỦA CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 12
1. Chương trình giáo dục định hướng nội dung dạy học 13
2. Chương trình giáo dục định hướng năng lực 14
IV. ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC 27
1. Đổi mới phương pháp dạy học nhằm chú trọng phát triển năng lực của HS 27
2. Một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học 29
V. ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HS 34
1. Đánh giá theo năng lực 35
2. Định hướng đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS 37
3. Định hướng xây dựng câu hỏi, bài tập đánh giá năng lực HS 39
Phần II 46
DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC 46
1. Xác định các năng lực chung cốt lõi và chuyên biệt của môn Vật lí cấp THCS 46
1.1. Dạy học định hướng phát triển năng lực 46
1.2. Các năng lực chuyên biệt trong bộ môn Vật lí 48
2. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học vật lí nhằm hướng tới những năng lực chung cốt lõi và chuyên biệt của môn học. 57
2.1. Các phương pháp và hình thức dạy học vật lí tạo điều kiện phát triển năng lực 57
2.2. Phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề 58
Phần III 63
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ THEO ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC 63
1. Mục tiêu kiểm tra, đánh giá theo định hướng năng lực 63
2. Phương pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá theo định hướng năng lực 65
2.1. Đánh giá kết quả và đánh giá quá trình 65
2.2. Đánh giá theo chuẩn và đánh giá theo tiêu chí 66
2.3. Tự suy ngẫm và tự đánh giá 67
2.4. Đánh giá đồng đẳng 68
2.5. Đánh giá qua thực tiễn 72
2.6. Một số phương pháp kiểm tra, đánh giá hoạt động học tập truyền thống 73
2.7. Một số công cụ đánh giá theo hướng phát triển năng lực 75
3. Hướng dẫn biên soạn câu hỏi/bài tập kiểm tra, đánh giá theo định hướng năng lực của các chủ đề trong chương trình GDPT hiện hành 81
4. Xây dựng bài tập đánh giá năng lực trong dạy học một chương 98
5. Xây dựng ma trận đề kiểm tra 103
Phần IV 107
TỔ CHỨC THỰC HIỆN TẠI ĐỊA PHƯƠNG 107
I. NỘI DUNG TRIỂN KHAI TẠI ĐỊA PHƯƠNG 107
II. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG DIỄN ĐÀN VỀ ĐỔI MỚI KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC 109
PHỤ LỤC 119
I. MỘT SỐ KIỂU TỔ CHỨC DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HS 119
PHỤ LỤC 1. Dạy học theo trạm (learning by station): 119
PHỤ LỤC 2. Dạy học nghiên cứu tình huống 124
PHỤ LỤC 3. Dạy học dự án 133
PHỤ LỤC 4. Học dựa trên tìm tòi, khám phá khoa học (inquiry based learning) 148
PHỤ LỤC 5. Dạy học ngoại khóa 157
PHỤ LỤC 6. Dạy học phân hóa 170
PHỤ LỤC 7. Dạy học theo phương pháp “Bàn tay nặn bột” 172
II. VÍ DỤ MINH HỌA VỀ VIỆC XÂY DỰNG CÔNG CỤ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ THEO