Tiet 49 Bài toán dân số (Dạy chuyên đề) BE BE BE

chào mừng các thầy cô giáo

về dự chuyên đề

Môn Ngữ văn


trường PTDT Nội trú
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





A- PHẦN MỞ ĐẦU
I/ Lí do chọn chuyên đề
1. Cơ sở lí luận
- Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, CNTT bước đầu đã được ứng dụng trong công tác quản lý, một số nơi đã đưa tin học vào giảng dạy, học tập. Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tiễn hiện nay, việc ứng dụng CNTT trong giáo dục ở các trường nước ta còn rất hạn chế.

chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Công nghệ thông tin có tác dụng mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung, phương pháp dạy và học. CNTT là phương tiện để tiến tới “xã hội học tập”
- Đến những năm 1995 - 1996, 2000 - 2001 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phát động phong trào đổi mới PPDH được thể hiện trong chỉ thị nhiệm vụ năm học hàng năm
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Năm học 2008 - 2009 là năm học gắn liền với chủ đề “Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy”. Thực hiện chủ đề trên, hầu hết các bộ môn trong nhà trường ở các cấp học, bậc học, ngành học đều chú trọng ứng dụng CNTT vào đổi mới PPDH.
- Việc đổi mới PPDH và ứng dụng CNTT góp phần vào việc đổi mới PPDH là việc làm cần thiết và quan trọng của ngành giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Mặt khác yêu cầu truyền thông cập nhật của các chủ đề nhật dụng đòi hỏi các hình thức dạy học đáp ứng cung cấp và khai thác thông tin nhanh và phong phú tới người học. Sách giáo khoa, bảng đen, phấn trắng, thậm chí cả máy chiếu hắt (overhead) – Các phương tiện dạy học truyền thống ấy là cần thiết nhưng tự chúng chưa thể đáp ứng hết được các yêu cầu của dạy học VBND mà chỉ có việc thu thập thông tin, thiết kế và trình chiếu trên các phương tiện dạy học điện tử hiện đại mới là các phương tiện tạo hiệu ứng tích cực nhất trong dạy học VBND.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





2. Cơ sở thực tiễn
a) Về phía giáo viên:
- Hiện nay việc ứng dụng CNTT trong dạy và học môn Ngữ văn nói riêng và các môn học nói chung đã áp dụng một vài năm nhưng chưa thật triệt để.
- Một số giáo viên vẫn còn quen với cách dạy cũ.
- Nhiều giáo viên ngại sử dụng CNTT do tốn thời gian, công sức.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Còn có giáo viên chưa sử dụng thành thạo một số phần mềm vi tính... Do vậy nhiều giáo viên rất ngại làm chủ kỹ thuật phức tạp của máy tính.
- Một số giáo viên đã ứng dụng CNTT vào dạy học, tuy nhiên trong quá trình giảng dạy vẫn còn nặng về hình thức, mang nặng tính chất trình diễn. Nhiều giáo viên còn tham cung cấp các loại thông tin, phim, ảnh làm mất thời gian nhưng hiệu quả giờ dạy không cao.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





b) Về phía học sinh:
- Một số học sinh chưa thật thích nghi với phương pháp học hiện đại này, chỉ thụ động ngồi nghe, xem phim, ảnh và sôi nổi bình luận hoặc say sưa nghe thầy giáo giảng quên cả việc ghi bài.
- Một số học sinh gặp khó khăn trong việc ghi chép bài: không biết lựa chọn thông tin, nội dung chính để ghi vào bài học, ghi chậm hoặc không đầy đủ...
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





II/ Mục đích của chuyên đề
- Ứng dụng CNTT trong dạy học để nhằm cải tiến phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng đào tạo.
- Chuyên đề tập trung nghiên cứu về ứng dụng công nghệ thông tin để giảng dạy các VBND ở phân môn Văn của bộ môn Ngữ văn, đồng thời đưa ra một số kỹ năng, hình thức phù hợp trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở trường phổ thông hiện nay.



chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





B- NỘI DUNG CỦA CHUYÊN ĐỀ
I/ Ý nghĩa của việc sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học Ngữ văn
- Công nghệ thông tin- truyền thông là một trong những công cụ được sử dụng thực hiện đổi mới trong giáo dục đào tạo và đang được các nước trên thế giới quan tâm ứng dụng.

- Dạy học có ứng dụng CNTT là một hình thức dạy học tiên tiến cho phép đẩy mạnh sự tương tác giữa thầy và trò, dẫn đến sự thay đổi sâu xa về hình thức của dạy và học.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Mặt khác, việc trình diễn nội dung bài dạy bằng màn hình vừa mới lạ đối với học sinh vừa giúp cho giáo viên tiết kiệm một lượng lớn thời gian ghi bảng, giáo viên sẽ sử dụng thời gian đó vào việc mở rộng vấn đề, liên hệ những kiến thức bên ngoài góp phần làm cho bài học phong phú, sinh động, sâu sắc hơn...
- Cái được lớn nhất ở mỗi tiết giảng bằng giáo án điện tử chính là một lượng lớn kiến thức, hình ảnh trực quan sinh động được chuyển tải đến các em học sinh.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





II/ Một số hình thức ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy - học môn Ngữ văn
1. Giảng dạy bằng giáo án điện tử
- Giảng dạy bằng giáo án điện tử có ưu điểm là tạo hứng thú cho cả thầy và trò trong buổi học nhờ có sự truyền đạt và tiếp nhận bài giảng thông qua những hình thức phong phú, đa dạng.
Giáo viên được giảm nhẹ việc thuyết giảng

chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Giáo viên không phải soạn giáo án nhiều lần mà chỉ cần đầu tư cho lần soạn đầu tiên và cập nhật, chỉnh sửa cho bài giảng tốt hơn vào những lần sau.
- Muốn có một tiết dạy với giáo án điện tử có hiệu quả, người thầy giáo phải dành nhiều thời gian cho việc sưu tầm, chuẩn bị chu đáo về tài liệu, kiến thức để có được những hình ảnh minh hoạ, âm thanh phục vụ cho bài giảng.
2. Tìm kiếm tài liệu, tra cứu thông tin trên mạng internet


chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





Hãy nhấn vào thanh địa chỉ và gõ để hiện lên bộ máy tìm kiếm tốt nhất hiện nay: www.google.com.vn. Khi đã có nó rồi, ta gõ bất cứ từ gì vào ô tìm kiếm và enter. Ngoài ra các đồng chí có thể truy cập để tìm và download tài liệu (ngoài các báo điện tử) đó là: Các trang wed của các sở giáo dục trong cả nước (www.quangninh.edu.vn), www.bachkim.vn (bài giảng điện tử các môn học), www.vnthuquan.net (tất cả các tác phẩm văn học cổ điển và hiện đại trong và ngoài nước, thơ ca, âm nhạc, hội hoạ), còn tìm hình ảnh và các tài liệu "độc" khác thì tôi thường vào các trang: www.photobucket.com
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





3. Sử dụng các thiết bị điện tử vào quá trình dạy học
- Phim chiếu với đèn chiếu overhead
- Phần mềm hỗ trợ bài giảng (powerpoint, violet, preteaching..), minh hoạ trên lớp với máy chiếu đa năng.
- Công nghệ kiểm tra, đánh giá bằng bài tập trắc nghiệm trên máy tính.


chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





4. Xây dựng thư viện tư liệu
+ Khai thác thông tin, tranh, ảnh từ mạng internet.
+ Khai thác tranh ảnh từ sách, tài liệu, báo chí, tạp chí ...
+ Khai thác từ băng hình, phim video, các phần mềm, tranh ảnh, bảng biểu, hình vẽ... thông qua chức năng cung cấp thông tin của máy tính



chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





III/ Quy trình thiết kế một bài giảng điện tử Ngữ văn (đối với các VBND)
1.Xác định được hệ thống các văn bản nhật dụng trong SGK Ngữ văn THCS
Các VBND có trong chương trình Ngữ văn THCS là những VB mang nội dung “gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống trước mắt của con người và cộng đồng trong xã hội hiện đại” nên việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy các VB này là vô cùng phong phú.

chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





Lớp 6: Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử; Bức thư của thủ lĩnh da đỏ; Động Phong Nha
Lớp 7: Cổng trường mở ra; Mẹ tôi; Cuộc chia tay của những con búp bê; Ca Huế trên sông Hương
Lớp 8: Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000; Ôn dịch, thuốc lá; Bài toán dân số
Lớp 9: Đấu tranh cho một thế giới hoà bình; Phong cách Hồ Chí Minh; Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





2. Chuẩn bị dạy học
a) Chuẩn bị kiến thức dạy học
- Tính chất đơn nghĩa của nội dung và đơn giản về hình thức diễn đạt làm cho việc xác định đúng mục đích giao tiếp của văn bản tương ứng với cách thức biểu đạt làm mục tiêu kiến thức của bài học VBND sẽ ít gặp khó khăn trong khâu chuẩn bị bài học.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





Nhưng yêu cầu mở rộng hiểu biết để thấm thía các chủ đề nhật dụng đặt ra trong văn bản, từ đó tăng cường ý thức công dân của mỗi HS đã khiến việc chuẩn bị kiến thức hỗ trợ cho bài học VBND mang một ý nghĩa tích hợp rộng hơn, đòi hỏi sự quan tâm nhiều hơn của cả hai chủ thể dạy và học VBND. Yêu cầu đó sẽ là GV thu thập các tư liệu ngoài văn bản liên quan đến chủ đề văn bản trên các nguồn thông tin đại chúng làm cho chất liệu VBND gắn kết với đời sống.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





b) Chuẩn bị phương tiện dạy học
- Việc lựa chọn phương tiện dạy học, tranh ảnh, bảng biểu, thông tin phục vụ cho bài dạy – Lựa chọn các phần mềm (powerpoint, violet, preteaching..), trình diễn, tạo hiệu ứng để xây dựng tiến trình dạy học thông qua các hoạt động cụ thể là khâu quan trọng nhất quyết định hiệu quả cũng như thành công của tiết dạy.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Yêu cầu truyền thông cập nhật của các chủ đề nhật dụng đòi hỏi các hình thức dạy học đáp ứng cung cấp và khai thác thông tin nhanh và phong phú tới người học. Sách giáo khoa, bảng đen, phấn trắng, thậm chí cả máy chiếu hắt.Các phương tiện dạy học truyền thống ấy là cần thiết nhưng tự chúng chưa thể đáp ứng hết được các yêu cầu của dạy học VBND mà chỉ có việc thu thập thông tin, thiết kế và trình chiếu trên các phương tiện dạy học điện tử hiện đại mới là các phương tiện tạo hiệu ứng tích cực nhất trong dạy học VBND
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy các VBND có thể thực hiện cho đối với tất cả các hoạt động của tiến trình bài dạy.
3. Thiết kế bài giảng
Xây dựng kế hoạch thiết kế cụ thể của các slide trình diễn (kịch bản). Dự kiến số slide thích hợp với số lượng đối tượng được lựa chọn để trình diễn và tương ứng với kế hoạch cụ thể mà giáo án lên lớp đã xác định.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs




Bảng kế hoạch:
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





a) Kiểm tra bài cũ:
Giáo viên có thể áp dụng các bài tập trắc nghiệm ( chọn đáp án đúng, điền khuyết…) ở phần mềm violet hoặc power point để kiểm tra kiến thức cũ.
Hút thuốc lá có thể bị say bê bết.
Người hút thuốc lá khác người uống rượu ở chỗ nào?
Hút thuốc lá có thế lăn đùng ra chết.
A
Không lăn đùng ra chết, không say bê bết
C
B
D
Không mất quá nhiều tiền để mua.
Thai nhi bị nhiễm độc, mẹ đẻ non, con sinh ra đã suy yếu.
Vì sao hút thuốc lá cạnh một người phụ nữ có thai lại là một tội ác?
Vì thai nhi bị ảnh hưởng không tốt.
A
Vì thai nhi sẽ bị ngạt khói thuốc.
B
C
D
Vì người mẹ bị khói thuốc gây nghiện.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





b) Phần giới thiệu bài
Tuỳ theo nội dung nhật dụng của từng văn bản giáo viên có thể trình chiếu trên màn hình những hình ảnh, đoạn băng video có âm thanh, những bảng biểu, số liệu… kèm theo những câu hỏi để dẫn dắt vào vài.

Thống kê và dự báo sự phát triển của dân số thế giới từ năm 1950 ? 2050
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





c) Phần tìm hiểu về tác giả, tác phẩm
VBND chủ yếu là tập trung khai thác các vấn đề nội dung tư tưởng đặt ở mỗi văn bản. Tuy nhiên có những văn bản của các tác giả nổi tiếng thì việc trình chiếu các tư liệu về tác giả, tác phẩm giáo viên không nên xem nhẹ hoặc bỏ qua.




Et-môn-đô Đơ A-mi-xi (1846-1908)
- Ông là nhà hoạt động xã hội, nhà văn hoá, nhà văn lỗi lạc của nước ý
- Năm 1986, ông đã là sĩ quan quân đội chiến đấu cho nền độc lập, thống nhất của đất nước
- Năm 1891, ông gia nhập đảng Xã hội ý
- Ông sáng tác nhiều thể loại: Truyện, du kí, phê bình văn học, lí luận chính trị-xã hội

Tạ Duy Anh:
- Sinh ngày 9-9-1959, quê ở huyện Chương Mỹ, tỉnh Hà Tây
- Tên thật là Tạ Viết Đãng
- Còn có các bút danh : Lão Tạ, Chu Quý, Quý Anh, Bình Tâm...
- Hiện là Biên tập viên Nhà xuất bản Hội Nhà văn Việt Nam
- Sáng tác nhiều thể loại: Truyện ngắn, truyện vừa, tiểu thuyết, tản văn...


chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





d) Phần phân tích
Thu thập, sưu tầm các nguồn tư liệu ngoài văn bản liên quan đến nội dung văn bản là công việc dạy học chủ động tích cực của giáo viên và HS trong khâu chuẩn bị bài học. Nhưng xử lí nguồn thông tin đó bằng cách nào để tích cực hoá dạy học VBND? Đó sẽ là lựa chọn các thông tin bên ngoài phù hợp với từng nội dung bên trong văn bản trong phần phân tích văn bản thông qua phương tiện điện tử.
Cầu Long Biên thời xưa
Cầu Long Biên năm 1925
Trung đoàn 235 pháo cao xạ
chiến đấu bảo vệ cầu Long Biên
Cầu Chương Dương
Cầu Thăng Long
Cầu Long Biên ngày nay
Một số hình ảnh minh họa về hậu quả của sự bùng nổ dân số:
Nghèo đói
Đất chật, người đông
Thất học, thất nghiệp
Chất lượng
cuộc sống thấp
Những thành phố
chìm trong khói bụi
ùn tắc giao thông
Bệnh tật,
suy dinh dưỡng
Nghèo đói, bệnh tật sẽ còn dai dẳng theo đuổi nếu các quốc gia này không có biện pháp hữu hiệu để kìm hãm sự bùng nổ dân số.
(?) Em đón nhận thông tin này với thái độ như thế nào? Vì sao?

A- Mới.

B- Không mới.

C- Ngạc nhiên vì bất ngờ.

D- Không ngạc nhiên vì không bất ngờ.
T� lƯ sinh con cđa phơ n� m�t s� n�íc
-> Những nước kém và chậm phát triển lại có tỷ lệ sinh con cao.


chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





Trong dạy học VBND luôn có cơ hội nhiều hơn cho đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hiện đại hoá. Và nếu làm được như thế, các bài học VBND sẽ khắc phục được tính thông tin tẻ nhạt, đơn điệu, từ đó hiệu quả dạy học VBND sẽ tăng lên.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





e) Phần tổng kết, luyện tập, củng cố:
Đối với việc dạy các phần này giáo viên có thể sử dụng các bài tập trên phần mềm violet hoặc powerpoint tuỳ theo nội dung từng bài mà chọn các dạng bài tập sao cho phù hợp.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





4. Chạy thử, sửa chữa và hoàn thiện bài giảng.
Sau khi giáo viên đã hoàn thành các nội dung trên các slide thì cần tiến hành thiết kế và chạy thử từng phần rồi toàn bộ các slide (có đối chiếu với trình tự các hoạt động được trình bày trong giáo án), chỉnh sửa nội dung, hình thức các slide, kiểu và thứ tự trình bày các hiệu ứng… cho hợp lý hơn với mục tiêu, kế hoạch sư phạm mà giáo án và kịch bản đã đề ra.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs






IV/ Những điều cần lưu ý khi ứng dụng CNTT để thiết kế các bài giảng điện tử
C- KẾT QUẢ VÀ NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM
I/ Kết quả thực hiện
II/ Những bài học kinh nghiệm
1. Soạn giáo án:
  -Về màu sắc của nền hình: chỉ nên sử dụng chữ màu sậm trên nền trắng hay nền màu sáng. Ngược lại, khi dùng màu nền sậm thì chỉ nên sử dụng chữ có màu sáng hay trắng.

chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





- Về font chữ: chỉ nên dùng các font chữ đậm, rõ và gọn để không mất nét khi trình chiếu.
- Về size chữ: chữ thích hợp phải từ cỡ 24 trở lên
- Về hiệu ứng, âm thanh: Soạn giáo án điện tử, giáo viên cần lưu ý khi dùng hiệu ứng, âm thanh, tiếng động phải phù hợp, không lạm dụng.
- Về trình bày nội dung trên nền hình: lựa chọn thông tin, hình ảnh, đoạn phim phục vụ bài dạy có tính thiết thực


chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





2. Trình chiếu giáo án điện tử
Khi giáo viên trình chiếu power point, để học sinh có thể ghi chép kịp thì nội dung trong mỗi slide không nên xuất hiện dày đặc cùng lúc. Ta nên phân dòng hay phân đoạn thích hợp, cho xuất hiện theo hiệu ứng thời gian tương ứng. Trường hợp có nội dung dài mà nhất thiết phải xuất hiện trọn vẹn cùng lúc, ta trích xuất từng phần thích hợp để giảng, sau đó đưa về lại trang có nội dung tổng thể, học sinh sẽ dễ hiểu và dễ chép hơn.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





3. Hướng dẫn học sinh ghi chép
Giáo án điện tử cần phải được thiết kế một cách khoa học, để qua từng slile chi tiết, học sinh phải nhận biết được những nội dung nào là nội dung chính cần ghi chép, nội dung nào là phần diễn giải của giáo viên...Giáo viên có thể thiết kế theo hai phương án mà Phòng GD đã quy định.
chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin
vào giảng dạy các văn bản nhật dụng
trong môn ngữ văn Thcs





D- KẾT LUẬN
- Vận dụng CNTT và các thiết bị dạy học hiện đại để đổi mới phương pháp dạy học đối với môn Ngữ văn THCS, qua thực tế đã chứng minh đều có tác dụng nâng cao chất lượng đào tạo rõ rệt.
- Con người hoạt động theo quy luật sáng tạo. Đổi mới phương pháp là tất yếu nhưng mọi đổi mới đều phải có kế thừa, phải phù hợp với đặc trưng từng môn học
Xin chân thành cảm ơn các đồng chí!