Tiet 154

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô
về dự giờ Ngữ văn lớp 9C
CÁCH CHƠI:
GV ��a c�u h�i , HS ghi ��p �n �ĩng v�o b�ng �en , khi c� hiƯu lƯnh , HS gi� b�ng l�n
Có 4 câu hỏi, thời gian trả lời cho mỗi câu là 5 giây. Bạn nào trả lời sai h� b�ng xu�ng v� bị loại khỏi cuộc chơi. Bạn n�o trả lời hết 4 câu hỏi thì nhận được điểm vàng.

Trò chơi :

Ghi điểm vàng
Em hãy ghi vào đằng sau nhóm từ, tên từ loại thích hợp?
D
Đáp án:
trợ từ
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5

Trò chơi :

Ghi điểm vàng
Em hãy ghi vào đằng sau nhóm từ tên từ loại thích hợp?
E
Đáp án:
quan hệ từ
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5

Trò chơi :

Ghi điểm vàng
Em hãy ghi vào đằng sau nhóm từ tên từ loại thích hợp?
C
Đáp án:
động từ
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5

Trò chơi :

Ghi điểm vàng
Em hãy ghi vào đằng sau nhóm từ tên từ loại thích hợp?
A
Đáp án:
danh từ
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5

Trò chơi :

Ghi điểm vàng
Dấu hiệu nhận biết
Thường trả lời cho các câu hỏi: ai ?, con gì?, cái gì ?....
Trả lời cho câu hỏi: làm gì ?, làm sao?, như thế nào?, là gì?...
Thường đứng ở đầu câu , giữa câu hoặc cuối câu, nêu lên hoàn cảnh về không gian, thời gian, cách thức, phương tiện, nguyên nhân, mục đích
Thường đứng trước chủ ngữ, nêu lên đề tài của câu nói, có thể thêm quan hệ từ : “về, đối với” vào trước
a) Đôi càng tôi mẫm bóng.
b) Sau một hồi trống thúc vang dội cả lòng tôi, mấy người học trò cũ đến sắp hàng dưới hiên rồi đi vào lớp.
c) Còn tấm gương bằng thuỷ tinh tráng bạc, nó vẫn là người bạn trung
thực, chân thành, thẳng thắn, không hề nói dối cũng không bao giờ biết nịnh hót hay độc ác.
CN VN
TN
CN
VN
KN
CN
VN
Bài tập 1: Xỏc d?nh th�nh ph?n cõu trong b�i t?p sau:
2-Xác định các từ in đậm trong bài tập 2 là thành phần gì ?
a) Có lẽ tiếng Việt của chúng ta đẹp bởi vì tâm hồn của người Việt Nam ta rất đẹp, bởi vì đời sống, cuộc đấu tranh của nhân dân ta từ trước tới nay là cao quý, là vĩ đại, nghĩa là rất đẹp.
c) Trên những chặng đường dài suốt 50, 60 ki lô mét, chúng ta chỉ gặp cây dừa: dừa xiêm thấp lè tè, quả tròn, nước ngọt, dừa nếp lơ lửng giữa trời, quả vàng xanh mơn mởn, dừa lửa lá đỏ , vỏ hồng…
d) Có người khẽ nói:
- Bẩm, dễ có khi đê vỡ!
Ngài cau mặt, gắt rằng:
- Mặc kệ!
Đáp án
Thành phần tình thái.
Thành phần phụ chú.
Thành phần gọi đáp và tình thái
Chúng không tham gia vào sự việc được nói đến trong câu.
Dấu hiệu nhận biết 4 thành phần biệt lập
1-Tìm chủ ngữ và vị ngữ trong các câu đơn sau ?
a-Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một

điều gì mới mẻ.
CN
VN
2-Xác định câu đặc biệt trong câu sau đây?
a- Chợt ông lão lặng hẳn đi, chân tay nhủn ra, tưởng chừng như không cất lên được…Có tiếng nói léo xéo ở gian trên .Tiếng mụ chủ…Mụ nói cái gì vậy ? Mụ nói cái gì mà lào xào thế ? Trống ngực ông lão đập thình thịch.
a- Câu đặc biệt:
- Có tiếng nói léo xéo ở gian trên.
- Tiếng mụ chủ
Hãy tìm câu ghép trong các đoạn trích sau, Chỉ ra các kiểu quan hệ về nghĩa giữa các vế trong những câu ghép ®ã?
b-Tôi rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên bếp than. Bông băng trắng. Vết thương không sâu lắm, vào phần mềm. Nhưng vì bom nổ gần, Nho bị choáng.Tôi tiêm cho Nho .Nho lim dim mắt, dễ chịu…
a- Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại. Nhưng nghệ sĩ không ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ. Anh gửi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh.
Hoạt động nhóm (3 phút)
Đáp án
b- Nhưng vì bom nổ gần, Nho bị choáng.
-> Quan hệ nguyên nhân
CN1
VN1
CN2
VN2
a- Anh gửi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh.
-> Quan hÖ bæ xung
CN2
VN2
CN1
VN1
Biểu điểm:
Xác định đúng câu ghép: 2đ
Phân tích cấu tạo đúng: 2đ
Xác định đúng quan hệ: 1đ
1-Tìm câu rút gọn trong đoạn trích sau:
Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ. Nó chạy, sinh động và nhẹ nhàng, đè lên những con số vĩnh cửu. Còn đằng kia, lửa đang chui bên trong cái dây mìn, chui vào ruột quả bom…
Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít : ba lần.
+Câu rút gọn:
Quen rồi.
- Ngày nào ít : ba lần.
(rút gọn chủ ngữ)
(rút gọn chủ ngữ và vị ngữ)
2 -Trong các đoạn trích sau đây (trích từ truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê), những câu nào vốn là bộ phận của câu đứng trước được tách ra ? Theo em tác giả tách câu như vậy để làm gì ?
a- Đơn vị thường ra đường vào lúc mặt trời lặn. Và làm việc có khi
suốt đêm.
b-Thế là tối lại ra đường luôn. Thường xuyên.

* Các câu vốn là bộ phận của câu đứng trước được tách ra lµ:

a- Và làm việc có khi suốt đêm.
b- Thường xuyên.
* Tạo thành câu độc lập, nhấn mạnh nội dung của bộ phận được tách ra.
3- Hãy biến đổi các câu sau đây thành câu bị động.
a- Người thợ thủ công Việt Nam làm ra đồ gốm khá sớm.

b- Tại khúc sông này tỉnh ta sẽ bắc một cây cầu lớn.

C©u nãi cña anh S¸u trong ®o¹n trÝch sau ®©y cã h×nh thøc cña kiÓu c©u nµo
( TrÇn thuËt, nghi vÊn, cÇu khiÕn, hay c¶m th¸n)?
Anh S¸u dïng nã ®Ó hái hay ®Ó béc lé c¶m xóc? Chç nµo trong lêi kÓ cña t¸c gi¶ x¸c nhËn ®iÒu ®ã?
Trong b÷a c¬m ®ã, anh S¸u g¾p mét c¸i trøng c¸ to vµng ®Ó vµo chÐn nã. Nã liÒn lÊy ®òa soi vµo chÐn, ®Ó ®ã råi bÊt thÇn hÊt c¸i trøng ra, c¬m v¨ng tung toÐ c¶ m©m.

Sao mµy cøng ®Çu qu¸ vËy, h¶?
(NguyÔn Quang S¸ng, ChiÕc l­îc ngµ)



* Lưu ý: Trong thực tế sử dụng ngôn ngữ, có một số câu có hình thức kiểu câu này nhưng lại dùng cho mục đích giao tiếp khác. Cần căn cứ vào văn cảnh để xác định cho đúng.
Giận quá và không kịp suy nghĩ, anh vung tay đánh vào mông nó và hét lên:
Giận quá và không kịp suy nghĩ, anh vung tay đánh vào mông nó và hét lên:
Bài tập
Viết đoạn văn từ 3- 5 câu giới thiệu về tác giả Lê Minh Khuê có sử dụng một số kiểu câu đã học, xác định các kiểu câu đó?
Hướng dẫn về nhà
Ôn lại toàn bộ nội dung kiến thức 2 tiết tổng kết ngữ pháp : từ loại, cụm từ, thành phần câu, các kiểu câu, biến đổi câu…
Lµm tiÕp c¸c phÇn vµ bµi tËp cßn l¹i trong SGK
- Hoàn thành bài tập 2b và 3 mục IV SGK trang 150- 151
- Xem lại nôi dung phần ôn tập truyện Việt Nam hiện đại, để kiểm tra 1 tiết
tiết học đến đây kết thúc
Chào quý thầy cô
Chào các em học sinh