Tham luan ve Doi moi PPDH ket hop Phu dao HS yeu

1
SỞ GD & ĐT TUYÊN QUANG
Trường THPT Dân tộc Nội trú
Tham luận

Đổi mới PPDH và Kết hợp với ôn luyện HSG, phụ đạo HS yếu kém

Môn Vật lí


10 – 2008
2
Quan điểm dạy học

Kĩ thuật dạy học

Phương pháp dạy học

Các biện pháp cơ bản đổi mới PPDH
NỘI DUNG
3
I. Quan điểm dạy học
Quan điểm dạy học là những định hướng mang tính chiến lược, cương lĩnh, là mô hình lí thuyết của PPDH (có thể hiểu quan điểm dạy học tương đương với các trào lưu sư phạm). Ví dụ :

Dạy học theo mục tiêu
Dạy học phân hóa
Dạy học theo dự án
Dạy học giải quyết vấn đề
Dạy học tương tác
Dạy học khám phá
Dạy học tình huống
.........
4
Đâu là sự khác biệt?
Giáo dục truyền thống tập trung vào sự truyền đạt kiến thức
hiệu quả học tập nông cạn, hời hợt
Dạy & Học tích cực tập trung vào giáo dục con người như một tổng thể
Học tập ở mức độ sâu

5
6
Nói cho tôi nghe - Tôi sẽ quên
Chỉ cho tôi thấy - Tôi sẽ nhớ
Cho tôi tham gia - Tôi sẽ hiểu
Trăm nghe không bằng một thấy
Trăm thấy không bằng một làm
Ta làm - Ta sẽ học được
HỌC TẬP QUA “LÀM”
(Vai trò)
7
II. Kĩ thuật dạy học
Kĩ thuật dạy học là những biện pháp, cách thức hành động của GV và HS trong các tình huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học. VD:
Mảnh ghép.
Khăn phủ bàn,…

Sự phân biệt giữa kĩ thuật dạy học và PPDH nhiều khi không rõ ràng.
8
Kĩ thuật dạy học
“Các mảnh ghép”
2
…
1
…
1
2
1
…
2
1
2
…
1
2
…
1
2
…
9
Giải thích:
Giai đoạn 1:
Cả lớp chia thành 3 nhóm: Đỏ, xanh, vàng.
Tại mỗi nhóm: Mỗi người làm 1 n/vụ; Hai người làm hai n/vụ khác nhau sẽ hoàn thành phiếu HT; Thảo luận nhóm để thống nhất SP chung của nhóm. mỗi cá nhân đều cã SP chung .
Giai đoạn 2:
Các cá nhân đã làm các nhiệm vụ khác nhau của nhóm Đỏ, Xanh, vàng hợp lại thành 1 nhóm mới.
Từng cá nhân báo cáo công việc đã làm trước nhóm, trao đổi để nắm được nhiệm vụ của nhau.
Tổng hợp/hệ thống sản phẩm và trình bày thành 1 báo cáo chung của nhóm.
- Treo báo cáo chung của nhóm để “triển lãm”.
10
Kĩ thuật dạy học “Khăn trải bàn”
1
2
4
3
11
Kĩ thuật khăn trải bàn:

Chia giấy A0 thành phần chính giữa và phần xung quanh. Chia phần xung quanh thành các phần theo số thành viên của nhóm.
Cá nhân trả lời câu hỏi và viết trên phần xung quanh.
Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến và viết vào phần chính giữa.
Treo SP, trình bày

12
Các nhà lí luận dạy học khác nhau, ở những giai đoạn khác nhau, đưa ra những định nghĩa và phân loại PPDH theo những tiêu chí khác nhau.
III. Phuong phỏp d?y h?c
13
PPDH (cụ thể)
Thuyết trình
Hỏi – đáp
Làm mẫu
Thí nghiệm
Trò chơi
Đóng vai
Thảo luận
Luyện tập
.....
PPDH cụ thể quy định những mô hình hành động của GV và HS. Ví dụ :
14
Phương pháp sử dụng thí nghiệm VL.
Phương pháp thực nghiệm.
PPDH theo nhóm.
PPDH một hiện tượng vật lí.
PPDH một đại lượng vật lí.
PPDH một định luật vật lí.
PPDH một tiết bài tập vật lí.
Một số PPDH thường dùng
đáp ứng yêu cầu đổi mới
15
Một số PPDH
16
17
Mỗi người có một năng lực sử lý thông tin khác nhau, một kiểu tư duy và học tập khác nhau.





















Do đó:
không có một PPDH nào phù hợp với mọi HS.

18

Điều GV cần làm là:
Kết hợp sử dụng những PPDH khác nhau
Kết hợp sử dụng những kĩ thuật dạy học khác nhau
để có thể kích thích được nhiều mặt khác nhau trong trí thông minh của HS.
19
Tích cực hoá hoạt động HT nhằm phát huy tính chủ động HT của HS.
Coi trọng việc rèn luyện kĩ năng tự học cho HS.
Phối hợp chặt chẽ những nỗ lực cá nhân trong tự học với việc học tập hợp tác trong nhóm.
Đổi mới PPDH đi đôi với đổi mới việc kiểm tra, đánh giá kết quả HT của HS.
Khuyến khích sử dụng các hình thức tổ chức hoạt động HT ngoài lớp học kết hợp với việc vận dụng các PPDH hiện đại.
IV. Các biện pháp cơ bản trong đổi mới PPDH
20


“Những cuộc phiêu lưu khám phá thực sự không nằm ở chỗ nhìn thấy những khung cảnh mới, mà ở chỗ có những cách nhìn mới”

(Marcel Proust)
21
Nghiên cứu nắm vững Chương trình GDPT môn VL ở THPT.

2. Rèn luyện kĩ năng dạy học cơ bản
KN xác định mục tiêu bài học đã lượng hoá của từng bài, từng đơn vị kiến thức

KN tổ chức cho HS hoạt động chiếm lĩnh KT và KN, phù hợp với mục tiêu đã được lượng hoá
KN lựa chọn ND KT để tổ chức cho HS HĐ
KN đặt hệ thống CH hướng dẫn HS HĐ.
KN tổ chức HĐ dưới những hình thức HT khác nhau (cá nhân kết hợp nhóm và toàn lớp)
Các biện pháp cụ thể đổi mới PPDH môn Vật lí ở THPT
22
3. Sử dụng thiết bị thí nghiệm và đồ dùng dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của HS.

4. Ứng dụng máy tính và công nghệ multimedia trong dạy học Vật lí.
Sử dụng máy tính điện tử trong việc mô phỏng các đối tượng nghiên cứu của vật lí (TN mô phỏng và TN ảo)
Sử dụng máy tính điện tử hỗ trợ các thí nghiệm VL
Sử dụng máy tính điện tử với phần mềm DH trong quá trình ôn tập, kiểm tra, ĐG, tự ĐG.
23
5. Đổi mới đánh giá kết quả học tập của HS


6. Đổi mới việc soạn giáo án (Lập kế hoạch bài học).
24
Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL
Về căn cứ ra đề kiểm tra để ĐGKQHT của HS.
Đổi mới về nội dung kiểm tra, đánh giá
về hình thức kiểm tra, đánh giá.
Về các dạng trắc nghiệm thường dùng.
Về các cấp độ nhận thức cần đánh giá.
Về tiêu chí biên soạn đề kiểm tra 1 tiết.
Về qui trình biên soạn đề kiểm tra 1 tiết.
25
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
1. §æi míi vÒ néi dung kiÓm tra, ®¸nh gi¸:
Néi dung §G kh«ng chØ dõng l¹i ë y/c t¸i hiÖn KT ®· häc, mµ §G ®­îc toµn diÖn c¸c môc tiªu vÒ KT vµ KN mµ HS cÇn ®¹t.
§Æt träng t©m vµo viÖc §G kh¶ n¨ng vËn dông KT, KN vµ trÝ th«ng minh s¸ng t¹o cña HS trong t×nh huèng cña cuéc sèng thùc.
Ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc ®Çy ®ñ c¸c cÊp ®é nhËn thøc KT (biÕt, hiÓu vµ vËn dông) vµ KN (kÐm, trung b×nh, kh¸, giái).
26
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
2. §æi míi vÒ h×nh thøc kiÓm tra, ®¸nh gi¸.
§a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc kiÓm tra ®¸nh gi¸.
KiÓm tra lÝ thuyÕt - KiÓm tra thùc hµnh
KiÓm tra vÊn ®¸p (miÖng) - KiÓm tra viÕt
KiÓm tra cña GV - Tù kiÓm tra cña HS
v.v..., nh»m ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn vµ hÖ thèng KQHT cña HS.

T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chÊm bµi vµ xö lÝ kÕt qu¶ kiÓm tra sao cho võa nhanh, võa chÝnh x¸c, b¶o ®¶m ®­îc tÝnh kh¸ch quan vµ sù c«ng b»ng, h¹n chÕ ®­îc tiªu cùc trong viÖc ĐGKQHT cña HS.
27
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
3. Sö dông kÕt hîp tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµ tr¾c nghiÖm tù luËn trong viÖc ra ®Ò kiÓm tra viÕt 1 tiÕt.
Tr¾c nghiÖm tù luËn th­êng ®­îc dïng cho c¸c yªu cÇu ở trình độ cao vÒ gi¶i thÝch hiÖn t­îng, kh¸i niÖm, ®Þnh luËt, gi¶i c¸c bµi tËp ®Þnh l­îng, ….
(Khuyến cáo không nên dùng câu hỏi tự luận để kiểm tra mức độ B)
Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan cã thÓ dïng cho mäi yªu cÇu ë mäi tr×nh ®é (C©u ®óng - sai; C©u ghÐp ®«i; C©u ®iÒn khuyÕt; C©u hái nhiÒu lùa chän)
(KhuyÕn c¸o chØ nªn dïng d¹ng c©u hái nhiều lựa chọn ®Ó ĐG tæng kÕt KQHT của HS)
28
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
4. Ba cÊp ®é nhËn thøc cÇn ®¸nh gi¸.
NhËn biÕt (B) - Th«ng hiÓu (H) - VËn dông (VD)
TØ lÖ % ®iÓm cña c¸c c©u hái “H” ph¶i cao h¬n hoÆc Ýt nhÊt b»ng tØ lÖ % ®iÓm cña c¸c c©u hái “B” vµ “VD”.
TØ lÖ % ®iÓm cña c¸c c©u hái “B – H - VD” lµ mét trong c¸c c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é khã cña ®Ò kiÓm tra. Tïy theo thùc tiÔn d¹y häc ë tõng ®Þa ph­¬ng mµ quyÕt ®Þnh tØ lÖ nµy cho phï hîp.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, m«n VËt lÝ phÊn ®Êu ®¹t tØ lÖ nµy ë kho¶ng 30% B - 40% H - 30% VD. và phÊn ®Êu gi¶m bít tØ lÖ c©u hái ë cÊp ®é “B” vµ t¨ng dÇn tØ lÖ c©u hái ë cÊp ®é “H” vµ ®Æc biÖt lµ cÊp ®é “VD cao”.
29
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
5. Tiêu chí biên soạn một đề kiểm tra viết môn VL.
Phạm vi KT:
KT, KN được ki?m tra toàn diện.
Số CH đủ lớn để bao quát được phạm vi ki?m tra (>, = 10cõu)
Số CH ĐG mức độ đạt 1 ND không nên quá 3.
Mức độ KT:
Không nằm ngoài CT,
Theo chuẩn KT, KN
30
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
5. Tiªu chÝ biªn so¹n mét ®Ò kiÓm tra viÕt.
H×nh thøc kiểm tra:
KÕt hîp t¾c nghiÖm tù luËn vµ kh¸ch quan
TØ lÖ TNTL vµ TNKQ phï hîp víi bé m«n (1/2) (15’-TL; 30’-KQ; Sè c©u KQ ≤ 30 c©u.
T¸c dông ph©n hãa:
Cã nhiÒu CH ë cÊp ®é nhËn thøc khã, dÔ kh¸c nhau
Thang ®iÓm ph¶i ®¶m b¶o HS trung b×nh ®¹t y/c, ®ång thêi cã thÓ ph©n lo¹i ®­îc HS kh¸, giái.
31
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
5. Tiêu chí biên soạn một đề kiểm tra viết môn VL.
Có giá trị phản hồi:
Có tình huống để HS bộc lộ điểm mạnh, yếu về nhận thức và năng lực.
Phản ánh được ưu điểm, thiếu sót chung của HS.
Độ tin cậy: Hạn chế tính chủ quan của người ra đề và người chấm bài ki?m tra.
Đáp án biểu điểm chính xác để mọi GV và HS vận dụng cho kết quả giống nhau
32
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
5. Tiªu chÝ biªn so¹n mét ®Ò kiÓm tra viÕt m«n VL.
TÝnh chÝnh x¸c, khoa häc:
Kh«ng cã sai sãt.
DiÔn ®¹t râ rµng,chÆt chÏ, truyÒn t¶i hÕt y/c tíi HS.
TÝnh kh¶ thi:
CH phï hîp víi tr×nh ®é, thêi gian lµm bµi cña HS.
Cã tÝnh ®Õn thùc tiÔn cña ®Þa ph­¬ng.
33
ND4. Định hướng ĐM KTĐGKQHT môn VL THCS.
6. Quy trình biên soạn một đề kiểm tra viết.
1) Xác định mục đích kiểm tra (giữa, cuối h?c kỡ).
2) Xác định mạch ND cần k/tra (dựa vào chuẩn KT, KN thuộc phạm vi dự định kiểm tra).
3) Xây dựng ma trận 2 chiều.
4) Thiết kế câu hỏi theo ma trận.
5) Xây dựng đáp án và biểu điểm.
34
Vận dụng
Ta đã phát huy tính tích cực chủ động học tập môn Vật lí của HS như thế nào?

Ta đã rèn luyện kĩ năng tự học cho HS như thế nào?

Ta đã phát huy nỗ lực học tập của cá nhân và tổ chức cho HS học tập tương tác như thế nào?

Ta đã ĐMPPDH đi đôi với ĐM việc KTĐGKQHT của HS như thế nào?
35
Tuỳ theo từng đối tượng học sinh, từng tập thể lớp, từng điều kiện dạy học cụ thể mà phát huy tính tích cực của HS ở mức độ:
Tích cực, Chủ động, Sáng tạo.

Phải luôn tạo điều kiện để HS được:

“Suy nghĩ nhiều hơn,
thảo luận nhiều hơn,
làm nhiều hơn"
36
Xin chân thành cảm ơn