TAP HUAN SHCM MOI- TP. HCM-2

CHƯƠNG TRÌNH SEQAP
TỔ CHỨC SHCM LẤY HS LÀM
TRUNG TÂM
Tháng 9 năm 2013
I- Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
- Hiểu được sự cần thiết, mục đích và ý nghĩa của sinh hoạt chuyên môn lấy HS làm trung tâm (SHCM mới).
- Hiểu được quy trình và cách thức thực hiện từng bước quy trình SHCM mới.
- Biết được các bước thực hiện cụ thể của một buổi SHCM mới.
2
2. Về Kỹ năng: Có khả năng:
- Quan sát, suy ngẫm về việc học của HS.
- Phân tích, thảo luận về thực tế việc học của HS.
- Bước đầu vận dụng hiểu biết về SHCM mới vào nhà trường.
3. Về thái độ:
- Quan tâm tìm hiểu SHCM mới.
- Chủ động áp dụng SHCM mới tại trường.
3
II. Nội dung tập huấn
1. Sự cần thiết sinh hoạt chuyên môn mới.
2. Thế nào là SHCM lấy HS làm trung tâm.
3. Quy trình SHCM mới.
4. Mục đích, ý nghĩa của SHCM mới.
5. Thực hành quan sát, phân tích và suy ngẫm bài học.
6. Thúc đẩy việc sinh hoạt chuyên môn tại trường.
III. Phương pháp tập huấn
1. PP phân tích tài liệu, hình ảnh
2. PP thảo luận nhóm/cả lớp
3. PP thực hành, trải nghiệm,...
4
I. Sự cần thiết thay đổi SHCM?
- Quan sát thực tế tiết học, nhận ra những khó khăn trong việc học của HS.
- Thấy rõ sự cần thiết SHCM mới.
5
Thầy/cô hãy nêu những mong đợi của mình về một tiết dạy học hay?
- Thảo luận nhóm viết ý kiến vào tờ giấy A0.
6
Kết ý

+ Có Kế hoạch bài học hay, hoàn hảo
+ GV có phương pháp dạy học tốt.
+ HS thảo luận, chia sẻ nhóm hiệu quả, học tập tích cực...
+ Dạy học phù hợp với đối tượng HS.
+ Thu hút được tất cả HS tham gia học thực sự và hứng thú.
“…PPDH phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh.

(Luật Giáo dục)
Mục tiêu phương pháp dạy học ở Tiểu học:
Những mong đợi trên có thể hiện thực được trong các tiết học không?
8
QUAN SÁT CLIP VÀ HÌNH ẢNH
- Chia sẻ suy nghĩ về những gì đã quan sát được?
- Nêu nguyên nhân, lí do dẫn đến điều đó ?
Nhiệm vụ: Hoạt động cá nhân/trao đổi trong nhóm; chia sẻ trước lớp
Clip1 lớp
ở miền
núi
Clip 1-HS mien nui.MPG
Clip2
lớp ở TP
Clip 2-HS T.Phố.MPG
9
Gặp khó khăn
Chán học
Không quan tâm
Mệt mỏi
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ HỌC SINH
10
Cảm nhận của GV BẮC GIANG
Vấn đề:
HS không học (ngừng học)
HS chán học
HS gặp khó khăn trong học tập. (không được giúp đỡ kịp thời)
Nguyên nhân:
GV ?
Nội dung bài học
Nhận thức của HS?
Mối quan hệ lớp học.
................
CBQL, GV chưa nhận rõ vấn đề của HS
11
Những yếu tố chủ yếu ảnh hưởng tới việc học của học sinh
Yếu tố quyết định chính là “Năng lực CM của GV”
12
Làm thế nào GV giải quyết
được vấn đề của HS?
Tham gia vào SHCM lấy HS làm trung tâm là một cách giải quyết
SHCM mới ở đó:
- GV cùng nhau hợp tác, học hỏi từ thực tế việc học của HS để nâng cao năng lực chuyên môn.
- Tìm ra biện pháp hữu hiệu để giúp cho tất cả các em HS tham gia vào học tập tích cực.
13
Áp dụng “NGHIÊN CỨU BÀI HỌC” vào
SHCM đã có tại trường.
SHCM lấy HS làm trung tâm
Đã được triển khai áp dụng ở Bắc Giang có hiệu quả.
Thay đổi SHCM dựa trên cơ sở nào?
14
II. Các bước thực hiện SHCM mới
(2)
(1)
(3)
(4)
LIÊN TỤC
15
Quy trình thực hiện SHCM: 4 bước
(2)
(1)
(3)
(4)
LIÊN TỤC
Xác định vấn đề/mục tiêu
Đối chiếu với Bước 1
16
Quy trình thực hiện SHCM: 4 bước
Quan sát việc học của HS
Phân tích bài học, việc học của HS
17
Tìm hiểu về Bước 2: Dự giờ
Tìm hiểu về Bước 3: Suy ngẫm, chia sẻ (phân tích bài học)
Quan sát việc học của HS
như thế nào?
1.Chọn vị trí dự giờ



Thầy, cô quan sát thấy gì? Như thế nào?
Clip3.QS
phía sau HS
Clip3.Phia sau HS.MPG
Clip 1, 4
2 kiểu dự giờ
Clip 4.2 kieu du gio.MPG
19
Quan sát việc học của HS
như thế nào?
Phân tích bài học, việc học như thế nào?
2. Cách quan sát, ghi chép (4 vấn đề cơ bản).
Thái độ của HS (cử chỉ, nét mặt, điệu bộ,…).
Nhận thức của HS (sản phẩm học, lời nói,...).
Mối quan hệ GV-HS, HS-HS,…
Sự tham gia của HS vào bài học.
Bước 2: Dự giờ-quan sát
như thế nào?
Xem clip: Thái độ, sự quan tâm của HS
Thầy, cô quan sát thấy gì? như thế nào?
Nguyên nhân, lý do là gì?
Clip 5
Clip5.Su quan tam HS.MPG
21
Clip 5.1
Clip5.Su quan tam HS.MPG
- Mối quan hệ GV-HS, HS-HS,…
- Nhận thức của HS (sản phẩm học, lời nói,...).
- Sự tham gia của HS vào bài học.
Dự giờ-quan sát
như thế nào?
2. Xem clip: Mối quan hệ GV-HS, HS-HS,…



- Thầy, cô nhận thấy điều gì? Như thế nào?
- Nguyên nhân, lý do là gì?

Clip 6
Clip 6. MQH.MPG
Clip 7
Clip 7. MQH HS,HS-ĐẸP.MPG
Clip 8
Clip 8. MQH HS-HS-GV.avi
23
Dự giờ-quan sát
như thế nào ?
3. Xem clip: Nhận thức của HS (sản phẩm học, lời nói,... )



Thầy, cô thấy điều gì? Như thế nào?
Nguyên nhân, lý do là gì?


Xem lại
Clip 9
Clip 1-HS mien nui.MPG
Clip 10
nhan thuc 9.mp4
24
Dự giờ-quan sát
như thế nào ?
3. Xem clip: Sự tham gia của HS vào bài học ( lời nói,... )



Thầy, cô thấy điều gì? Như thế nào?
Nguyên nhân, lý do là gì?
Clip 11
nhan thuc 9.mp4
Bước 3: Phân tích bài học, việc học như thế nào ?
- Suy ngẫm-chia sẻ (4 vấn đề cơ bản):
+ Thái độ, sự tham gia của HS.
+ Mối quan hệ.
+ Nhận thức của HS.
+ Sự tham gia của HS
Như thế nào ? Thể hiện điều gì ?
- Chia sẻ lý do xảy ra thực tế đó (vì sao như vậy) ?
- Chia sẻ biện pháp cải tiến (làm thế nào để thay đổi ?)
26
Xem lại clip 1, 2, 5, 6 và thảo luận.
- Xem GV thảo luận (suy ngẫm-chia sẻ).

27
Ngày 2 (buổi sáng)
1. Điểm lại một số đặc trưng của SHCM mới.
2. Tìm hiểu mục đích, các bước thực hiện 1 buổi SHCM.
3. Tìm hiểu và thực hành một số kỹ thuật quan sát khi dự giờ.
4. Tìm hiểu và thực hành kỹ thuật phân tích bài học khi thảo luận sau dự giờ.
28
THẢO LUẬN NHÓM
Thầy, cô hãy nêu những hiểu biết về SHCM mới ?
SHCM mới lấy HS làm trung tâm có gì mới?
Mục đích SHCM.
(Thảo luận, ghi trên giấy A0; trao đổi kết quả thảo luận giữa các nhóm, chia sẻ trước lớp)
1. SHCM lấy HS làm trung tâm
có gì mới ?
Trọng tâm dự giờ/thảo luận tập trung vào việc dạy của GV

Đánh giá giờ dạy Minh họa
Trọng tâm dự giờ/thảo luận tập trung vào việc học của HS

Suy ngẫm và chia sẻ để học hỏi nhằm nâng cao năng lực cho GV
30
2. Mục đích của SHCM mới là gì?
1. Tạo cơ hội học tập thực sự và có ý nghĩa cho tất cả HS.
2. Tạo cơ hội phát triển năng lực chuyên môn cho tất cả GV.
31
2.1. Cơ hội học tập thực sự cho tất cả HS
HS học thực sự chưa?
Khi nào HS học? Khi nào HS ngừng học?
HS học như thế nào?
Việc học đó có chất lượng và ý nghĩa thế nào?
32
2.2. Cơ hội phát triển năng lực
chuyên môn cho mọi GV
GV học để có các năng lực mới:
Quan sát việc học của HS
Cảm nhận, phán đoán nhanh/ dạy thực tế việc học và nguyên nhân liên quan
Linh hoạt điều chỉnh việc dạy theo sát việc học
Phát hiện và giải quyết vấn đề thực tế việc dạy-học
- Thiết kế/sáng tạo lại KHBH với nhiều phương án khác nhau để có đáp ứng được việc học của tất cả HS.

GV CÙNG TỰ HỌC VỚI TƯ CÁCH NHÀ NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN !
33
GỢI Ý Chia Sẽ
1. Kỹ thuật dự giờ:
Vị trí/đối tượng quan sát,
Ghi chép, chọn lọc thông tin,
2. Kỹ thuật phân tích bài học, việc học:
Nội dung và cách thức suy ngẫm-chia sẻ.
34
1. Vị trí người dự giờ:
1
2
Quan sát việc dạy
Quan sát việc học
35
Quan sát và ghi chép:
việc học của HS
Thái độ, cử chỉ và điệu bộ,
Sự tham gia vào bài học (BH),
Mối quan hệ HS-BH, HS-HS,
Nhận thức của HS,
Hoạt động và sản phẩm học của HS.
36
Quan sát và ghi chép:
việc học của HS
Kết hợp nhìn bao quát lớp và tìm chọn HS điển hình nhất để tập trung chú ý, thu thập thông tin.
Lắng nghe câu trả lời, các ý kiến của HS.
Tìm hiểu, xem kết quả bài làm của HS.


Xảy ra ở số đông hay số ít HS ?
Xảy ra với HS nào ? Lúc nào ?
Nguyên nhân ?
37
Kinh nghiệm chia sẽ khi quan sát, ghi chép
Vẽ sơ đồ lớp học,
Quan sát và suy ngẫm (nhìn-nghe-ngẫm, viết),
Quan sát: lời nói/ngôn ngữ cơ thể/sản phẩm học…,
Ghi nhanh (em nào? lúc nào?thế nào? vì sao?....),
Đánh dấu HS,
Ghi sổ (2 kiểu).
38
Ghi chép khi dự giờ- Kiểu 1
39
Ghi chép khi dự giờ- Kiểu 2
40
Giới thiệu kỹ thuật phân tích bài học.
Dự giờ, phân tích bài học, việc học.


41
Xem
Clip 12
Clip 1-HS mien nui.MPG
Tiến trình bước Phân tích bài học
Thời gian: 2-3 tiếng
- Người dạy nêu mục tiêu bài học, ý định thực hiện, băn khoăn và khó khăn...
- Người dự chia sẻ ý kiến:
+ Thái độ của HS? Vì sao?
+ Nhận thức của HS/nguyên nhân
+ Quan hệ giữa GV-HS, HS-HS, HS-BH.
+ Sự tham gia của HS vào bài học
+ …
42
Nguyên tắc khi thảo luận
Khi mới bắt đầu SHCM:
Nhận ra vấn đề thực tế
Đã học được gì?
HS nào? Học như thế nào? Lúc nào? Vì sao?
Không đưa ra cách dạy chủ quan.
Khi SHCM mới đã thành kỹ năng:
Cải thiện thực tế
Thế nào (nhận ra)? Nguyên nhân là gì?
Cần làm gì để cải thiện vấn đề (biện pháp)?
43
Yêu cầu đối với người dự thảo luận
Hướng suy ngẫm: đa chiều, dựa trên thực tế việc học của HS đã diễn ra trong giờ học vừa dự/liên hệ với ý định GV dạy minh họa.
Chỉ suy ngẫm, chia sẻ về những gì đã diễn ra trong giờ dạy minh họa.

(Suy ngẫm khác đánh giá, suy ngẫm không có tiêu chí)
44
Gợi ý các nội dung chia sẻ
Căn cứ ý định của GV và thực tế diễn ra :
- Nêu những điều học được qua suy ngẫm về bài học
- Mô tả điều quan sát được từ thực tế việc học
- Suy ngẫm:
Thấy gì? Như thế nào ? Thể hiện điều gì ?
(ở các nhóm HS và từng em HS)
- Chia sẻ lý do xảy ra thực tế đó (vì sao như vậy) ?
- Chia sẻ biện pháp cải tiến (làm thế nào để thay đổi ?)
45
Tóm tắt: Sự khác biệt của SHCM mới
46
Ngày 2 (buổi chiều)
Một số kỹ thuật quay phim, chụp ảnh khi dự giờ.
Một số kỹ thuật chủ trì SHCM.
47
Kỹ thuật quay video bài học
Góc quay phim 1
Bao quát lớp,
Chọn quay những cá nhân HS, nhóm HS tiêu biểu.
Góc quay phim 2
48
Kỹ thuật quay video bài học
Góc quay phim 1
Bao quát lớp,
Chọn quay những cá nhân HS, nhóm HS tiêu biểu.
Góc quay phim 2
49
1. Cách sử dụng máy quay:
Điều khiển/khởi động máy
Cầm, đứng quay: Quay đối diện, quay trên –dưới
Hướng máy vào đối tượng quay (khuôn mặt, sản phẩm học, nhóm HS/Toàn cảnh lớp học/GV…)
Di chuyển khi quay (quay ngang, dọc; vừa đi vừa quay)
2. Cách chọn hình ảnh minh họa, mô tả việc học
Kỹ thuật quay video bài học
50
Kỹ thuật chủ trì thảo luận
Làm cho không khí thảo luận: cởi mở/thoải mái/có tính học hỏi.
Gợi mở/dẫn dắt cho buổi thảo luận tập trung vấn đề trọng tâm, tránh trở về SHCM truyền thống.
Phá vỡ thói quen nêu ý kiến tiêu cực.
…
Vai trò của người chủ trì
51
Hướng cho mọi người, ai cũng phải có ý kiến.
Giúp người tham gia hiểu các ý kiến: muốn nói gì?
Định hướng trao đổi về ý định của GV dạy minh họa và thực tế việc học của HS.
Tìm ra những điểm nổi trội của bài học, điều đã học được.
Vai trò của người chủ trì:
52
Làm sáng tỏ những gì các GV dự giờ không nhận thấy rõ ràng hoặc những gì họ thực sự quan tâm chú ý (nêu rõ các minh chứng trong giờ học).
Định hướng người tham gia lắng nghe lẫn nhau.
Tránh để GV áp đặt ý kiến chủ quan.
...
Vai trò của người chủ trì:
53
Chia sẻ kinh nghiệm triển khai và thúc đẩy SHCM tại trường
54
Làm thế nào để thúc đẩy SHCM tại trường ?
1. Thực thi nguyên tắc
2. Đảm bảo tốt các điều kiện về: Quản lý-chỉ đạo, CSVC, thời gian, GV cốt cán, tập huấn …
3. Làm tốt chiến lược hành động
Hiệu trưởng phải làm gì?
Cán bộ, GV phải làm gì ?
Cán bộ Sở, Phòng phải làm gì ?
55
SHCM MỚI: 2 giai đoạn
Giai đoạn 1: “Xây nền”
Mục tiêu: Hình thành cách dự giờ, suy ngẫm mới
Tập trung giải quyết: Như thế nào? Tại sao?
Giai đoạn 2: “Nâng cao”
Mục tiêu: Phân tích nguyên nhân, tìm các biện pháp cải tiến, nâng cao chất lượng các bài học (áp dụng dạy học tích cực)
Tập trung giải quyết: Như thế nào? Tại sao ? Làm thế nào để….?
56
CÁC NGUYÊN TẮC ĐỂ THÚC ĐẨY SHCM TẠI TRƯỜNG HIỆU QUẢ
1. Sở GD-ĐT, phòng GD, hiệu trưởng nhà trường xác định SHCM để nâng cao năng lực chuyên môn GV và nâng cao chất lượng việc học của HS.
2. GV đều hiểu rõ, tin tưởng ý nghĩa của SHCM, cùng nhau nhất trí quyết tâm thực hiện.
3. Cán bộ quản lý, GV nhà trường đều cùng tham gia và phải thực hiện đúng kỹ thuật SHCM.
57
CÁC NGUYÊN TẮC ĐỂ THÚC ĐẨY SHCM TẠI TRƯỜNG HIỆU QUẢ
4. SHCM phải phải được sự quan tâm hỗ trợ cụ thể, thường xuyên của các cấp quản lý.
5. Tất cả những ý tưởng sáng tạo, những hiểu biết mới về phương pháp giáo dục lấy HS làm trung tâm đều được vận dụng, trải nghiệm trong SHCM.
6. SHCM phải kiên trì thực hiện thường xuyên, liên tục.
58
Các điều kiện để tổ chức SHCM hiệu qủa:
Tần suất thực hiện: 1 buổi/tuần.
Thời gian: 1 buổi (4 tiếng).
Tất cả giáo viên đều tham gia
Số người tham gia: không quá đông (dưới 30 người)
GV dạy minh họa nên dạy HS của lớp mình
Có quay phim tiết học
Nơi thảo luận: đủ điều kiện….
59
60
Chiến lược đổi mới nhà trường
Chia sẻ tầm nhìn
Xây dựng kế hoạch
Giúp GV nhận thấy các vấn đề của họ trong các bài dạy (trong SHCM)
Tạo tâm lý thoải mái, tự tin cho GV dạy minh họa
Thay đổi thói quen khi dự giờ
Xây dựng thói quen lắng nghe
Bỏ thói quen thảo luận tiêu cực
Kiên định khi SHCM,…
HIỆU TRƯỞNG PHẢI LÀM GÌ?
61
Tin trưởng vào ý nghĩa của SHCM mới
Cởi mở để học hỏi đồng nghiệp
Có cái nhìn tích cực và tin trưởng vào đồng nghiệp
Thay đổi thói quen khi dự giờ
Có thói quen lắng nghe
Thay đổi thói quen thảo luận tiêu cực
Chủ động nghiên cứu thêm tài liệu về dạy học tích cực.
Chủ động vận dụng kết quả SHCM vào bài dạy hàng ngày,…
GIÁO VIÊN PHẢI LÀM GÌ ?
62