TAI LIEU BD HSG DAI CUONG HOA HUU CO

Chủ đề : ĐẠI CƯƠNG VỀ HOÁ HỮU CƠ
Loại chủ đề nâng cao : hoá 9
Thời lượng : 10 tiết
NỘI DUNG
Lí thuyết cơ bản và nâng cao
Một số dạng bài tập liên quan có lời giải
Bài tập luyện tập
MỤC TIÊU
1. Kiến thức :
- Nắm được các khái niệm sau:hợp chất hữu cơ, đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ, đồng đẳng, đồng phân, phân loại hợp chất hữu cơ
- Nắm được cách viết đồng phân, lập công thức phân tử của hợp chất hưũ cơ
2. Kĩ năng vận dụng lí thuyết giải các bài tập sau:
- Viết công thức cấu tạo của các đồng phân
- Xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo của các hợp chất hữu cơ
3. Thái độ : Hình thành kĩ năng tư duy logic yêu thích bộ môn
C. PHƯƠNG PHÁP
- Dưới sự hướng dẫn của GV học sinh tự học hoặc thảo luận nhóm hoàn thành bài tập
- Giáo viên hướng dẫn phân tích, giải đáp thắc mắc và chữa bài tập
D. NỘI DUNG
I. Lí thuyết cơ bản và nâng cao
1.Khái niệm về hợp chất hữu cơ
Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon trừ CO , CO2 , H2CO3 và muối cacbonat
2. Đặc điểm cấu tạo của phân tử của hợp chất hữu cơ
- Trong phân tử HCHC , cacbon luôn có hoá trị I, hiđrô có hoá trị I , oxi có hoá trị II. Trong phân tử HCHC các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hoá trị của chúng.
- Các nguyên tử C không chỉ có khả năng liên kết với các nguyên tử của nguyên tố khác mà còn liên kết trực tiếp với nhau bằng các nối đơn, nối ba tạo thành mạch thẳng, mạch nhánh, mạch vòng.
- Trong phân tử HCHC các nguyên tử liên kết với nhau theo một trật tự nhất định(Nếu trật tự thay đổi chất này biến đổi thành chất khác )
3. Công thức cấu tạo
Công thức cấu tạo là công thức biểu diễn đầy đủ liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
Công thức cấu tạo cho biết thành phần của phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
4.Đồng phân
Đồng phân là hiện tượng các chất có cùng một công thức phân tử nhưng có cấu tạo khác nhau nên tính chất hoá học khác nhau
Nguyên nhân tạo ra đồng phân cấu tạo: là do mạch cacbon trong các phân tử khác nhau, trật tự sắp xếp các nguyên tử trong phân tử khác nhau
Đồng phân cấu tạo có các loại sau:
a/ Đồng phân mạch cac bon: xuất hiện do sự sắp xếp các mạch khác nhau
b/ Đồng phân cách chia cắt mạch cacbon: xuất hiện do sự chia cắt mạch cacbon khác nhau
Ví dụ : CH3COOC2H5 : etyl axetat
CH3CH2COOCH3 : metyl propionat
c/ Đồng phân vị trí : xuất hiện do sự khác nhau vị trí của nối đôi , nối ba , nhóm thế hoặc nhóm chức trong phân tử
Ví dụ : CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – Br : 1- brom butan
CH3 – CH2 – CHBr – CH3 : 2- brom butan
CH2 = CH – CH2 – CH3 : buten – 1
CH3 – CH = CH – CH3 : buten – 2
d/ Đồng phân nhóm chức : xuất hiện do sự thay đổi cấu tạo nhóm chức trong phân tử
Ví dụ : CH3 – O – CH3 : đimetyl ete
CH3 – CH2 – OH : Etanol
e/ Đồng phân liên kết : xuất hiện do sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử lại với nhau
5. Nhóm chức :
Nhóm chức là nhóm nguyên tử trong phân tử hợp chất hưũ cơ gây ra những phản ứng hoá học đặc trưng của hợp chất hữu cơ đó gọi là nhóm chức
Các nhóm chức thường gặp

Tên nhóm
Kí hiệu
Tên gọi

Hiđroxyl( nhóm rượu )
- OH
Tên hiđrô cacbon tương ứng + ol

Ete
- O -
Tên hiđrô cacbon tương ứng + ete

Anđehit
- CHO
Tên hiđrô cacbon tương ứng + al

Cacbonyl(xeton)
- CO -
Tên hiđrô cacbon tương ứng + on

Cacbonxyl(axit)
- COOH
Tên hiđrô cacbon tương ứng +oic

Amin
- NH2
Tên hiđrô cacbon tương ứng +amin

Este
- COO -
Tên gốc hiđrôcacbon của rượu +tên gốc axit

 6. Đồng đẳng :
Chất đồng đẳng là những chất hữu cơ có cấu tạo hoá học tương tự nhau nên tính chất hoá học tương tự nhau trong thành phần phân tử hơn kém nhau một hay nhiều nhóm mêtyle- CH2-
7. Phân loại hợp