Soạn bài Ngữ văn 9 HKII

BÀN VỀ ĐỌC SÁCH
I. Tìm hiểu chung:
Tác giả, tác phẩm: Chu Quang Tiềm (1897-1968) là nhà mĩ học và lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc. Trong bài viết này, ông bàn về sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách qua những luận điểm sâu sắc và giàu sức thuyết phục. Đây là kết quả của quá trình tích luỹ kinh nghiệm, là những lời bàn tâm huyết của người đi trước muốn truyền lại cho thế hệ sau.
Bàn về việc đọc sách, cụ thể là bàn về ý nghĩa của việc đọc sách và phương pháp đọc sách, tác giả đã triển khai vấn đề qua các luận điểm như sau: - Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. - Các khó khăn, các nguy hại dễ gặp của việc đọc sách trong tình hình hiện nay. - Cách lựa chọn sách cần đọc và cách đọc như thế nào cho hiệu quả.
Bố cục: 3 phần
Phần 1: Từ đầu…. thế giới mới: Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách
Phần 2: Tiếp…..lực lượng: Các khó khăn, nguy hại dễ gặp trong việc đọc sách ngày nay
Phần 3: Còn lại: Phương pháp lựa chọn và đọc sách
Thể loại: Nghị luận
II. Tìm hiểu chi tiết:
Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách:
- Sách đã ghi chép, cô đúc và lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà con người tìm tòi, tích lũy được qua từng thời đại
- Những cuốn sách có giá trị có thể xem là những cột mốc trên con đường phát triển học thuật của nhân loại
- Sách trở thành kho tàng quý báu của di sản tinh thần mà con người thu lượm, suy ngẫm suốt mấy nghìn năm nay
( Đọc sách là một con đường tích lũy, nâng cao vốn tri thức. Với mỗi người, đây chính là sự chuẩn bị để có thể làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, để phát hiện thế giới mới. Không thể tiếp thu được các thành tựu văn minh mới mẻ trên con đường phát triển học thuật nếu như không biết kế thừa của các thời đại đã qua.
Lời bàn của tác giả về cách lựa chọn sách khi đọc:
a) Trong tình hình hiện nay, sách vở ngày càng nhiều thì việc đọc sách cũng ngày càng không dễ. Chu Quang Tiềm đã chỉ ra ít nhất hai nguy hại thường gặp:
- Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu, dễ sa vào lưới ăn tươi nuốt sống chứ không kịp tiêu hóa, không biết nghiền ngẫm
- Sách nhiều dễ khiến người đọc khó chọn lựa, lãng phí thời gian và sức lực ở những cuốn sách không thật có ích
b) Cần chọn lựa sách khi đọc:
- Không tham đọc nhiều, đọc lung tung mà phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ những quyển nào thực sự có giá trị có lợi cho mình
- Cần đọc kĩ những cuốn sách, tài liệu cơ bản thuộc lĩnh vực chuyên môn, chuyên sâu của mình
- Trong khi đọc tài liệu chuyên sâu cũng không thể xem thường việc đọc loại sách thường thức, loại sashc ở lĩnh vực gần gũi, kề cận với chuyên môn của mình. Tác giả bài viết đã khẳng định thật đúng rằng “Trên đời không có học vấn nào là cô lập, không có liên hệ kề cận”, vì thế “không biết thông thì không thể chuyên, không biết rộng thì không thể nắm gọn”. Ý kiến này chứng tỏ knh nghiệm, sự từng trải của một học giả lớn
Lời bàn của tác gả về phương pháp đọc sách:
Lựa chọn sách để đọc là điểm quan trọng thuộc phương pháp đọc sách. Cũng với vấn đề này tác giả đã bàn rất cụ thể về cách đọc
- Không nên đọc lướt qua, đọc chỉ để trang trí bộ mặt mà phải vừa đọc vừa suy ngẫm, “trầm ngâm tích lũy tưởng tượng”, nhất là đối vớ các quyển sách có giá trị
- Không nên đọc một cách tràn lan, theo kiểu hứng thú cá nhân mà cần đọc có kế hoạch và có hệ thống. Thậm chí, đối với một người nuôi chí lập nghiệp trong một môn học vấn thì đọc sách là một công việc rèn luyện, một cuộc chuẩn bị âm thầm và gian khổ
( Như vậy, đọc sách không chỉ là việc học tập trí thức. Đó còn là chuyện rèn luyện tính cách, chuyện làm người
Tính thuyết phục, sức hấp dẫn của văn bản:
- Nội dung: Các lời bàn và cách trình bày của tác giả vừa đạt lí vừa thấu tình. Là một học giả có uy tín, từng qua quá trình nghiên cứu, tích lũy, suy ngẫm lâu dài, nên các ý kiến, nhận xét đưa ra thật xác đáng, có lí lẽ. Đồng thời tác giả lại trình bày bằng cách phân tích cụ thể, bằng giọng chuyện trò, tâm tình thân ái để chia