SKKN môn Toán tiểu học

Họ và tên: Phan Duy Nghĩa
P. Hiệu Trưởng, Trường Tiểu học Sơn Long, Hương Sơn, Hà Tĩnh.

Giúp học sinh
Khắc phục một số sai lầm thường gặp
Khi thực hiện phép tính



Bài viết này giới thiệu với các bạn một số sai lầm thường gặp của học sinh khi thực hiện phép tính. Tìm ra nguyên nhân của các sai lầm đó và đưa ra biện pháp khắc phục.

Ví dụ 1. Khi thực hiện phép nhân: 456 x 203 = ?
Một số học sinh đã làm như sau:


Rõ ràng các học sinh đã thực hiện sai phép tính.
* Nguyên nhân: Khi thực hiện phép tính trên, các em đã"bỏ sót" chữ số 0 ở giữa số 203. Vì các em chưa hiểu bản chất của cách ghi số theo hệ thập phân và vị trí của từng chữ số, nên các em thường đặt tính một cách máy móc mà không hiểu vì sao phải làm như vậy.
* Biện pháp khắc phục: Khi gặp "tình huống" trên chúng ta cần giải thích cho học sinh hiểu bản chất của cách ghi số. Cần giúp cho học sinh nắm vững quy tắc thực hiện phép tính, thực hiện từ phải sang trái (từ hàng đơn vị, đến hàng chục, rồi đến hàng trăm, …).
ở phép tính trên, khi nhân 3 với 456 (tích riêng thứ nhất) được 1368 đơn vị; còn khi nhân 2 với 456 (thực chất là tích riêng thứ ba) được 912, ở đây không phải 912 đơn vị mà là 912 trăm (vì 2 ở hàng trăm).
Vì vậy, khi cộng các tích riêng ta phải đặt đúng theo quy tắc: hàng thẳng hàng.
Viết đầy đủ Viết gọn lại







* Bài tập áp dụng: Đúng ghi Đ, sai ghi S








Họ và tên: Phan Duy Nghĩa
Phó Hiệu Trưởng, Trường Tiểu học Sơn Long, Hương Sơn, Hà Tĩnh.

Giúp học sinh
Khắc phục một số sai lầm thường gặp
Khi thực hiện phép tính



Ví dụ 2. Khi thực hiện phép chia: 1005 : 5 = ?
Một số học sinh đã làm như sau:


Rõ ràng các học sinh đã thực hiện sai phép tính.
* Nguyên nhân: Khi thực hiện phép tính trên, ở lượt chia thứ hai khi hạ 0 xuống thấy không đủ chia, đáng lẽ phải viết tiếp 0 ở thương thì các em lại quên mất, mà cứ hạ luôn 5 xuống để chia tiếp cho 5 được 1(!). Sở dĩ các em quên như vậy là do 0 < 5; nên ở đây 0 vừa là số bị chia, lại vừa là số dư trong lượt chia thứ hai. Các em thường chỉ thấy được 0 là số dư, chứ không thấy được 0 cũng là số bị chia, do đó quên mất lượt chia: 0 : 5 được 0, viết 0 ỏ thương.
* Biện pháp khắc phục: Cách 1. Để khắc phục sai lầm này ta có thể tiến hành lượt chia thứ hai một cách bình thường, nghĩa là: 0 : 5 được 0, viết tiếp 0 ở thương; 0 x 5 = 0, 0 - 0 = 0 viết 0 (dưới 0). Sau đó, hạ 5 xuống để chia tiếp: 5 : 5 = 1, viết 1 ở thương…Như vậy lượt chia thứ hai vẫn được viết đầy đủ như các lượt chia khác.
Cách làm này tuy có dài hơn SGK một dòng nhưng giúp các em thấy rõ được:
- Số 0 ở dòng thứ hai là số bị chia trong lượt chia thứ hai.
- Số 0