SKKN Môn KH

I. Cơ sở lí luận
Trong quá trình dạy học ở trường Tiểu học nói chung ở môn Khoa học lớp 4,5 nói riêng, phương tiện trực quan là một yếu tố đóng vai trò quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học. Phương tiện trực quan là nguồn thông tin phong phú và đa dạng giúp học sinh lĩnh hội tri thức một cách cụ thể, chính xác và sinh động, là con đường tốt nhất giúp học sinh tiếp cận hiện thực khách quan, góp phần mở rộng, củng cố tri thức, phát triển hứng thú nhận thức, năng lực quan sát, năng lực tư duy. Đồng thời, việc sử dụng các phương tiện trực quan một cách hợp lí sẽ giúp giáo viên tổ chức, điều khiển quá trình nhận thức cho học sinh một cách chủ động, đạt được hiệu quả cao .
Hiện nay môn Khoa học (lớp 4, 5 ) là môn học cần có nhiều phương tiện trực quan nhất so với các môn học khác ở trường Tiểu học về số lượng và chủng loại. Phần lớn các tiết học cần phải sử dụng các phương tiện dạy học trực quan với các mức độ, hình thức khác nhau. Để phát huy được vai trò của phương tiện trực quan trong việc nâng cao chất lượng dạy môn Khoa học ở lớp 4, vấn đề cơ bản nhất là trang bị phương tiện và sử dụng phương tiện. Trong đó, vấn đề sử dụng có hiệu quả các phương tiện trực quan có ý nghĩa quyết định .
Hiện nay môn Khoa học lớp 4 đã được cấp rất nhiều thiết bị dạy - học. Nhưng thực tiễn dạy học cho thấy việc sử dụng phương tiện trực quan chưa có hiệu quả. Phương tiện trực quan vẫn còn dùng minh hoạ cho lời giảng, dùng chưa đúng lúc, đúng chỗ, chưa khai thác hết nội dung. Điều đó dẫn đến kết quả không phát huy được tính tích cực chủ động nhận thức của học sinh. Sử dụng phương tiện trực quan như thế nào để phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh, từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn Khoa học là vấn đề cấp thiết đang đặt ra cho mỗi giáo viên. Vì vậy, tôi chọn vấn đề: " Sử dụng phương tiện trực quan theo hướng tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh trong việc dạy học môn Khoa học lớp 4 " làm nội dung nghiên cứu của mình.
II. Thực trạng sử dụng phương tiện trực quan trong quá trình dạy học môn khoa học lớp 4 ở trường Tiểu học.
1. Mức độ sử dụng phương tiện trực quan của giáo viên trong quá trình dạy học môn Khoa học.
Thực tế dạy học cho thấy, nếu phương tiện trực quan càng dễ tìm kiếm thì càng được nhiều giáo viên sử dụng thường xuyên. Tranh ảnh là loại phương tiện trực quan mà giáo viên Tiểu học sử dụng thường xuyên trong quá trình dạy học. Phương tiện càng có giá trị kinh tế thấp càng được nhiều giáo viên sử dụng như sơ đồ, biểu đồ. Các loại phương tiện trực quan như: vật thật, hiện tượng thí nghiệm là những phương tiện trực quan có nhiều ưu điểm, có tác dụng cung cấp cho các em những tri thức cụ thể về các sự vật, kỹ năng nhìn thấy tính chất của chúng thì ít được giáo viên sử dụng.
2. Cách thức sử dụng phương tiện trực quan trong quá trình dạy môn Khoa học.
Qua dự giờ của một số đồng nghiệp