SKKN Hóa HSG

A. TÊN ĐỀ TÀI
RÈN LUYỆN KỸ NĂNG KHI GIẢI
BÀI TẬP HOÁ HỌC 9
DẠNG XÁC ĐỊNH CÔNG THỨC PHÂN TỬ CỦA HỢP CHẤT HỮU CƠ

B. CẤU TRÚC NỘI DUNG

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lí do:
Trong các bài tập hoá học hữu cơ lớp 9, yêu cầu: xác định công thức phân tử của hợp chất hữu cơ là một yêu cầu cần thiết để giải quyết những yêu cầu khác. Vì vậy, để giúp học sinh có kỹ năng giải bài tập dạng này đòi hỏi giáo viên phải hướng dẫn cho học sinh tìm ra những cách giải khác nhau từ những bài tập cơ bản trong sách giáo khoa lớp 9, giúp học sinh sử dụng đồng thời nhiều kiến thức và khả năng tư duy của học sinh.
2. Nhiệm vụ của đề tài:
- Giúp cho giáo viên tìm ra lối đi và có phương pháp dạy học phù hợp với trình độ của học sinh.
- Giúp học sinh tự tin, phấn khởi, hứng thú học tập môn Hoá học.
3. Phương pháp tiến hành:
- Thông qua việc dạy và học trên lớp, học sinh nắm chắc lí thuyết và có biện pháp thực hiện bài tập tối ưu trong các giờ luyện tập và ôn tập.
- Kiểm tra kết quả thực hiện của học sinh để có sự điều chỉnh bổ sung cho phù hợp.
4. Cơ sở tiến hành:
- Dự giờ đồng nghiệp, trao đổi rút kinh nghiệm.
- Học sinh làm bài kiểm tra đạt kết quả chưa cao
Từ những cơ sở trên, trong quá trình dạy học, bản thân luôn tìm tòi những cách làm khác nhau để từng bước nâng cao hiệu quả giờ dạy.
Sau đây tôi xin trình bày kinh nghiệm rèn kỹ năng cho học sinh khi giải bài tập hoá học lớp 9 dạng xác định công thức phân tử của hợp chất hữu cơ.




PHẦN II: KẾT QUẢ
I. Mô tả thực trạng hiện tại:
Phần lớn học sinh rất sợ môn Hoá học vì khó và bài kiểm tra định kì thì tỉ lệ học sinh yếu, kém nhiều.
II. Mô tả nội dung và giải pháp mới:
1. Mô tả nôi dung:
- Bài tập dạng xác định công thức phân tử của hợp chất hữu cơ có nhiều cách giải.
- Từ bài tập dạng cơ bản này, giáo viên mở rộng một số bài tập dạng khác từ dạng bài tập này.
2. Công tác chuẩn bị:
a. Đối với giáo viên:
Nghiên cứu kĩ bài dạy, vận dụng các phương pháp giảng dạy mới để giúp học sinh tiếp thu bài dễ dàng, dễ nhớ, ngắn gọn phù hợp với trình độ học sinh, nhất là học sinh yếu kém.
b. Đối với học sinh:
- Luôn nhớ cacbon có nhiều hoá trị (II, IV) nhưng đặc biết đối với các hợp chất hữu cơ thì cacbon luon có hoá trị IV.
- Học thuộc phương trình phản ứng cháy của hợp chất hữu cơ.
3. Giải pháp mới:
a. Hướng dẫn cụ thể:
* Bài tập: Phân tử của hợp chất hữu cơ A có hai nguyên tố. Khi đốt cháy 3 gam chất A thu được 5,4 gam H2O. Hãy xác định công thức phân tử của A. Biết khối lượng mol của A là 30 gam.
* Một số cách giải:
Cách 1 :
- Vì A là chất hữu cơ nên trong A phải chứa nguyên tố cacbon. Khi đốt cháy A thu được H2O nên trong A phải có hidrô. Theo đề bài, A chứa hai nguyên tố nên công thức của A có dạng CxHy.
- Khối lượng của C và H trong 3 gam A




Tỉ lệ

Công thức đơn giản (CH3)n




Công thức phân tử của hợp chất hữu cơ A là C2H6
Cách 2:
- Vì A là chất hữu cơ nên trong A phải chứa nguyên tố cacbon. Khi đốt cháy A thu được H2O nên trong A phải có hidrô. Theo đề bài, A chứa hai nguyên tố nên công thức của A có dạng CxHy.



PTHH phản ứng cháy của A là:
4CxHy + (4x + y) O2
4xCO2 + 2yH2O
4 mol 2y mol
0,1 mol 0,3 mol
Tỉ lệ

Giải ra ta được: y = 6
Mặt khác MA = 12x + y = 30
Thay y = 6 vào ta có: