Skkn

I. TÊN ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Ở CÁC TIẾT TỔNG KẾT CHƯƠNG, ÔN TẬP VẬT LÍ THCS
II. ĐẶT VẤN ĐÊ
1. Vị trí, vai trò, tính chất của kiểu bài bài tổng kết chương, ôn tập
Ôn tập lại những kiến thức đã được học theo một hệ thống là điều hết sức quan trọng trong công tác dạy và học nói chung và Vật lý nói riêng, thông thường khi kết thúc một nội dung cơ bản của một chương hoặc một mạch kiến thức liên quan giữa các bài dạy cần phải có tiết ôn tập để hệ thống lại một cách kịp thời thông qua các bài tập cơ bản bằng nhiều hình thức để học sinh nắm được kiến thức theo một trình tự logic, thông qua tiết ôn tập người giáo viên sẽ biết được quá trình tiếp thu, nắm bắt kiến thức của học sinh như thế nào để từ đó có biện pháp giúp đỡ , bồi dưỡng thêm hoặc điều chỉnh lại phương pháp dạy của mình. Tùy theo tính chất của từng nội dung bài học người giáo viên cần có sự chuẩn bị sao cho phù hợp với nội dung cần ôn tập.
Vật lí là một môn học khó đối với HS, chính vì vậy nó đòi hỏi người GV phải có PPDH khoa học, lôi cuốn để biến “khó” thành dễ hiểu. Nếu GV không chịu khó đầu tư mà vẫn sử dụng phương pháp truyền thống thì sẽ làm cho tiết học tẻ nhạt, nặng nề đối với HS. Tiết học bình thường dạy đó khó, tiết học tổng kết chương lại càng khó hơn. Do nội dung bài thường dài, toàn bộ kiến thức cơ bản phải được củng cố, khắc sâu, các kiến thức có liên quan cũng cần phải xâu chuỗi, hệ thống lại. Đã vậy tiết học này không có thí nghiệm minh họa nên thường gây tâm lí buồn tẻ đối với HS. Ngoài ra nội dung các bài tổng kết chương thường dài, nếu GV và HS không chuẩn bị chu đáo, các phương tiện dạy học nhằm giúp tiết kiệm thời gian không được sử dụng thì rất khó, để cả thầy lẫn trò có thể cùng nhau đi hết nội dung bài học cần thiết.
Từ những năm đầu mới thay sách tôi thường lúng túng trước các tiết học này. Nhưng sau vài năm giảng dạy, tự rút kinh nghiệm bản thân kết hợp với học hỏi đồng nghiệp tôi dần rút ra được một số biện pháp hay để khiến tiết học sinh động hơn. Tuy đây chỉ là những kinh nghiệm cá nhân nhưng nhận được sự phản hồi tích cực từ phía học sinh nên tôi cũng mạnh dạn nêu ra, rất mong được sự quan tâm góp ý của các thầy, cô đồng nghiệp để giúp tôi có thêm nhiều kinh nghiệm quý báu.
2. Những vấn đề chung khi dạy bài tổng kết chương, ôn tập môn vật lí THCS
+ Thế nào là dạy học kiểu bài tổng kết chương, ôn tập môn vật lý?
Dạy học tiết ôn tập, tổng kết vật lý xét về bản chất là người giáo viên phải giúp học sinh hệ thống được những kiến thức có liên quan đến nội dung đã học, qua đó lựa chọn và hướng dẫn học sinh giải một số bài tập có tính chất điển hình trong phạm vi những kiến thức đã được học ở một số bài trước đó hoặc của cả chương đó nhằm rèn luyện ở các em khả năng vận dụng tổng hợp các kiến thức, kỹ năng một cách tích cực, tự lực và sáng tạo.
Cần chú ý ở đây, tiết ôn tập không phải là nhắc lại các kiến thức đã học mà là để giúp học sinh tìm ra mạch kiến thức cơ bản của một nội dung đã được học
+ Cấu trúc của kiểu bài tổng kết chương, ôn tập.
Các tiết dạy tổng kết chương hoặc ôn tập Vật lý ở cấp THCS đều có cấu trúc cơ bản như sau:
- Định hướng mục tiêu, nhiệm vụ học tập cho học sinh.
- Tổ chức lớp học phù hợp với từng nội dung học tập.
- Tổ chức cho học sinh hệ thống hóa và khái quát hóa trên cơ sở đã được
chuẩn bị trước những kiến thức cần được ôn tập, tổng kết.
- Tổng kết bài học.
- Hướng dẫn công việc về nhà.
3 . Phạm vi nghiên cứu
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm “Đổi mới PPDH trong các tiết tổng kết chương,ôn tập” tôi đã đem ra áp dụng cho các tiết tổng kết chương của chương trình vật lí của toàn bộ các lớp từ khối 6 đến khối 9 ở trường THCS Ngô – Quyền; THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm, THCS Nguyễn Tri Phương và nay là trường THCS Nguyễn Đình Chiểu những lớp tôi đã được phân công giảng dạy. Đặc biệt tôi nhận thấy nó có sức lôi cuốn rất lớn đối với học sinh khối 6 - những học sinh mới làm quen với bộ môn vật lí
III. CƠ SỞ Lí LUẬN
1. Quan điểm chỉ đạo đổi mới PPDH Vật lí THCS
1.1. Tích cực