SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MÔN NGỮ VĂN

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN CƯ KUIN
TRƯỜNG THCS EATIÊU
-----(((((-----






Đề tài: Rèn kĩ năng ghi nhớ hệ thống từ vựng và từ loại tiếng Việt
cho học sinh lớp 9.


















Người thực hiện : Nguyễn Thị Thu Hiền
Tổ : Văn – Địa





EaTiêu, Tháng 01 năm 2012




MỤC LỤC
- Đặt vấn đề ……………………………………………… Trang 03
- Nội dung …………………………………………………… Trang 04
+ Cơ sở lí thuyết ………………………… ………… Trang 04
+ Thực trạng dạy học ……………………………… Trang 07
+ Các biện pháp …………………………………… Trang 07
- Kết quả thực hiện………………………………………… Trang 13
- Kết luận …………………………………………………… Trang 14
- Tài liệu tham khảo …………………………………………Trang 15























A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói : “ Tiếng Việt của chúng ta đẹp bởi vì đời sống tâm hồn của người Việt Nam ta rất đẹp…Chính cái giàu đẹp đó đã làm nên cái chất, giá trị, bản sắc, tinh hoa của tiếng Việt…”.
Qua những năm trực tiếp giảng dạy bộ môn Ngữ văn lớp 9, tôi nhận thấy học sinh lớp 9 rất hay nhầm lẫn các kiến thức về hệ thống từ vựng và từ loại tiếng Việt, dẫn đến dùng từ sai khá nhiều. Nguyên nhân của sự nhầm lẫn này, qua thực tiễn dạy học theo tôi là do rất nhiều yếu tố mà một trong những yếu tố cơ bản là các kiến thức về từ vựng và từ loại học sinh được học trong chương trình THCS là khá nhiều và trải đều từ lớp 6 đến lớp 9.
Làm thế nào để giúp học sinh lớp 9 nắm vững và có một cái nhìn hệ thống, bao quát các kiến thức về từ vựng và từ loại được học trong chương trình, góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, đồng thời phát huy được vai trò chủ động, tích cực của các em trong quá trình lĩnh hội các tri thức khoa học ? …
Tôi đã được đọc những kinh nghiệm rất thú vị của Eran Kantz viết trong cuốn Bí mật của một trí nhớ siêu phàm như sau : Khi phân loại các thứ thành từng nhóm thì chắc chắn chúng ta sẽ dễ dàng nhớ chúng hơn. Nói một cách hình tượng, cùng một lúc chúng ta có thể dễ dàng ăn một thìa đậu hơn là chỉ ăn một hạt đậu. Cũng như việc nhớ theo nhóm sẽ dễ hơn là nhớ từng thứ riêng lẻ.
Và, cùng với thực tế trong công việc của mình, bản thân tôi đã rút ra được những kinh nghiệm trong việc nâng cao khả năng nhớ kiến thức, khả năng làm việc có bài bản, khoa học cho học sinh khi học các kiến thức về từ vựng, từ loại tiếng Việt và đã vận dụng thành công trong giảng dạy … đó là việc Rèn luyện kĩ năng ghi nhớ hệ thống từ vựng và từ loại tiếng Việt cho học sinh lớp 9 bằng cách lập sơ đồ và bảng hệ thống kiến thức dựa trên sự phân loại từ theo các tiêu chí khác nhau …
Trong khuôn khổ một bài viết nhỏ, tôi xin phép được trình bày vấn đề theo ba phần :
Phần 1 : Đặt vấn đề
Phần 2 : Phần nội dung ( Gồm : Cơ sở lí thuyết, Thực trạng dạy học và Các biện pháp đã thực hiện … )
Phần 3 : Kết quả thực hiện và Kết luận.







B. PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
* Khái niệm về từ của tiếng Việt :
Giáo sư Đỗ Hữu Châu định nghĩa : “ Từ của tiếng Việt là một hoặc một số âm tiết cố định bất biến, mang những đặc điểm ngữ pháp nhất định, nằm trong những kiểu cấu tạo nhất định, tất cả ứng với một kiểu ý nghĩa nhất định, lớn nhất trong tiếng Việt và nhỏ nhất để đặt câu”.
1. Từ vựng :Từ vựng được hiểu là tập hợp tất cả những cụm từ cố định và đơn vị tương đương với từ trong ngôn ngữ.
a.Các lớp từ được phân loại dựa theo cấu tạo:
Dựa vào số hình vị ( hình vị là đơn vị nhỏ nhất có nghĩa dùng để cấu tạo từ - Trong giảng dạy chúng ta gọi là tiếng ), từ trong tiếng Việt gồm từ đơn và từ phức :
*Từ đơn : là từ chỉ có một hình vị , có 2 loại từ đơn
- Từ đơn đơn âm : 1 hình vị = 1 âm tiết ( VD : nhà, trường, lớp…)
- Từ đơn đa âm : có 1 hình vị nhưng lại có hơn 1 âm tiết (các từ mượn được phiên âm trực tiếp như : a-xít , pê-nê-xi