Quang chu kì và phitocrôm

CHUYÊN ĐỀ: QUANG CHU KÌ VÀ PHITÔCRÔM


Trong chương trình giảng dạy Sinh học 11 có đề cập đến hiện tượng ra hoa ở thực vật. Sự ra hoa của thực vật chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như tuổi cây, nhiệt độ, ánh sáng, … Tuy nhiên trong SGK SH11 có nêu lên các phitcôrôm tác động đến sự ra hoa của thực vật thông qua quang chu kì, đây là nội dung dễ nhầm lẫn và còn ít tài liệu. Vì vậy mình làm chuyên đề đơn giản này dựa trên các kiến thức mà mình đã đọc được để mong làm tài liệu tham khảo cho các thầy, cô. Bài viết rất đơn giản do đó sẽ thiếu rất nhiều kiến thức liên quan và có thể có sai sót, mong rằng quý thầy, cô cho ý kiến đóng góp theo email: [email protected]

I. QUANG CHU KÌ
1. Thí nghiệm 1:

( Thời gian sáng tối xen kẽ quyết định sự ra hoa của cây ngày dài và cây ngày ngắn

2. Thí nghiệm 2:
a) Đối với cây ngày ngắn:
* 10 giờ sáng + 14 giờ tối ( ra hoa.
* 10 giờ sáng + 10 giờ tối ( không ra hoa.
* 14 giờ sáng + 14 giờ tối ( ra hoa.
b) Đối với cây ngày dài:
* 15 giờ sáng + 9 giờ tối ( ra hoa.
* 15 giờ sáng + 15 giờ tối ( không ra hoa.
* 9 giờ sáng + 9 giờ tối ( ra hoa.
( Thực chất của quang chu kì là thời gian tối quyết định sự ra hoa ở thực vật ngày dài và ngày ngắn

II. PHITÔCRÔM
1. Thí nghiệm:
R: Ánh sáng đỏ (λ = 660nm). FR: Ánh sáng đỏ xa (λ = 730nm)



2. Lí thuyết:
- Phitocrom là sắc tố tiếp nhận chu kì quang và tồn tại ở 2 dạng:
+ P660 = Pđ = PR hấp thụ ánh sáng đỏ có bước sóng (λ) = 660 nm.
+ P730 = Pđx = PFR hấp thụ ánh sáng đỏ xa (hồng ngoại) có bước sóng (λ) = 730 nm.
- Trong đó phitocrom Pđ là dạng không hoạt động, còn phitocrom Pđx là dạng hoạt động có tác dụng kích thích sự ra hoa. Hai dạng này có thể biến đổi lẫn nhau nhờ ánh sáng có bước sóng thích hợp:


- Ánh sáng ban ngày là hỗn hợp các bước sóng gồm cả ánh sáng đỏ và hồng ngoại (đỏ xa) tuy nhiên ánh sáng đỏ chiếm ưu thế nên ban ngày Pđ biến đổi thành Pđx. Ban đêm thì Pđx biến đổi chậm trở lại thành Pđ.
- Trong 2 loại phitôcrôm, thì Pđx là dạng hoạt động, ở cây ngày dài thì cần tích lũy nhiều Pđx hơn so với mức bình thường thì cây mới ra hoa, ngược lại ở cây ngày ngắn thì cần giảm Pđx đến mức tối thiểu thì cây mới ra hoa. Do đó ở cây ngày dài thì thời gian sáng dài và tối ngắn để biến Pđ thành Pđx và Pđx thành Pđ ít và chậm hơn. Ngược lại với cây ngày ngắn thì cần giảm đến mức tối thiểu Pđx thành Pđ trong thời gian tối dài.