PHUƠNG ÁN PHÒNG VÀ THOÁT HIỂM NGỘ ĐỘC KHÍ CACBON OXIT KHI ĐỐT THAN: TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO HÓA HỌC 9

TRƯỜNG THCS THƯỢNG KiỆM
LỚP 9A- NHÓM 3
Thiết kế phương án phòng và thoát hiểm ngộ độc khí Cacbon oxit khi đốt than.
TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO:
https://www.youtube.com/watch?v=HUZIwXMQnaA
 Đầu năm 2016, một bé gái 18 tháng tuổi tại Nghệ An tử vong do người nhà dùng than củi để sưởi ấm. Bốn thành viên khác trong gia đình này bị khó thở, sùi bọt mép, lơ mơ, rối loạn ý thức

30/12/2017:6 người ở Hà Tĩnh bị ngộ độc khí CO do đốt than sưởi ấm.
1 . TÍNH CHẤT VẬT LÍ CO
CO là chất khí, không màu, không vị, tan rất ít trong nước(3,54ml/100ml ở 0 độ c,1 atm), hơi nhẹ hơn không khí (dCO/KK=28/29) và rất bền với nhiệt,hoá lỏng ở -192 độ C
CO là khí độc vì nó kết hợp hemoglobin ở trong máu tạo thành hợp chất bền làm cho hemoglobin mất tác dụng vận chuyển khí O2
Không bị hấp phụ bởi than hoạt tính

1 . TÍNH CHẤT VẬT LÍ CO2
 là một hợp chất, ở điều kiện bình thường có dạng khí trong khí quyển bao gồm một nguyên tử Cacbon và hai nguyên tử Oxi. 
Khí này có thể tồn tại ở trạng thái khí, lỏng, rắn. Khí cacbonic là một loại khí phổ biến trong tự nhiên, là sản phẩm của các quá trình cháy, hô hấp. 
 Khí cacbonic trong điều kiện bình thường là loại khí không màu, mùi và có vị chua nhẹ hòa tan tốt trong nước nặng gấp 1,524 lần không khí. 
 Khí CO2 không tham gia các phản ứng cháy và hóa lỏng tại nhiệt độ -78 độ C. Khí CO2 có thể bị phân hủy tại nhiệt độ cao 2000 độ C thành CO và O2.
2. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CO
Phân tử CO có liên kết 3 phần bền vững nên ở nhiệt độ thường CO trơ về mặt hoá học
b)CO là oxit trung tính
+Ở điều kiện thường,CO không phản ứng với nước, kiềm và axit
c) CO là chất khử
Ở nhiệt độ cao, CO khử được nhiều oxit kim loại(được ứng dụng trong công nghệ về phân tích)
Khử được oxit một số kim loại đứng sau Al trong dãy hoạt động hoá học của kim loại(ở nhiệt độ cao)
CO+CuO CO2 +Cu
Cháy trong oxi hoặc trong không khí với ngọn lửa màu xanh, toả nhiều nhiệt
2CO +O2 2CO2





TÍNH CHẤT HÓA HỌC CO2

CO2 có đầy đủ tính chất của 1 oxit axit: 
 
+ Tan trong nước tạo thành dung dịch axit yếu 
 
+ Tác dụng với oxit bazo 
 
+ Tác dụng với dung dịch bazo (tạo muối trung hoà hoặc muối axit) (gốc muối của axit 2 nấc) 
 
- Khác: 
 
+ Nguyên tử cacbon trong CO2 có số oxi hoá +4 (cao nhất) nên CO2 chỉ có tính oxi hoá
3 . Nguồn phát khí CO, CO2
Được sản sinh trong các trường hợp sau
Các chất hữu cơ đốt cháy bị không hoàn toàn tạo ra nhiều CO như than đá, giấy, xăng, dầu, khí đốt…
Trong công nghiệp gang thép, sắt được luyện trong các lò cao cùng than cốc, đá vôi và một số chất khác. Khi than cốc cháy tạo ra CO2,CO2 gặp than cháy đỏ tạo ra CO,CO gặp quặng sắt trong lò,khử quặng sắt thành gang
Sản xuất khí đốt từ than đá tạo ra nhiều CO.CO là sản phẩm của quy trình sản xuất, được dùng làm nhiên liệu
Sản xuất đất đèn làm nhiên liệu tạo ra axetylen(C2H2) cũng sản sinh nhiều CO
Khí thải của các động cơ chứa nhiều CO, động cơ xăng thải ra nhiều CO từ 1-7%,động cơ diesel tạo ra CO ít hơn
Các nhà máy nhiệt điện sử dụng nhiên liệu than đá, dầu,khí đốt tạo ra CO trong quá trình đốt
Nổ mìn tạo ra CO cùng nhiều chất độc khác
Cháy nhà, cháy các chất hữu cơ ...tạo ra nhiều chất độc trong đó có CO
Ngoài ra


Có nhiều nguồn sinh ra cacbon monoxit. Khí thải của động cơ đốt trong tạo ra sau khi đốt các nhiên liệu gốc cacbon (gần như là bất kỳ nguồn nhiên liệu nào, ngoại trừ hydro nguyên chất) có chứa cacbon monoxit, đặc biệt với nồng độ cao khi nhiệt độ quá thấp để có thể thực hiện việc ôxi hóa trọn vẹn các hydrocacbon trong nhiên liệu thành nước (dạng hơi) và cacbon dioxit, do thời gian có thể tồn tại trong buồng đốt là quá ngắn và cũng có thể là do không đủ lượng oxy cần thiết. Thông thường, việc thiết kế và vận hành buồng đốt sao cho có thể giảm lượng CO là khó khăn hơn rất nhiều so với việc thiết kế để làm giảm lượng hydrocacbon chưa cháy hết. Cacbon monoxit cũng tồn tại với một lượng nhỏ nhưng tính về nồng độ là đáng kể trong khói thuốc lá. Trong gia đình, khí CO được tạo ra khi các nguồn nhiên liệu như xăng, hơi đốt, dầu hay gỗ không cháy hết trong các thiết bị dùng chúng làm nhiên liệu như xe máy, ô tô, lò sưởi và bếp lò v.v. Khí cacbon monoxit có thể thấm qua bê tông hàng giờ sau khi xe cộ đã rời khỏi ga ra.
PHẦN 3:CƠ CHẾ GÂY NGỘ ĐỘC KHÍ CO2, CO

Khi vào cơ thể: CO cố định vào Hemoglobine (Hb) 85%, nó có ái lực gắn với Hb cao gấp 200 – 250 ân so với ôxy. Một phần còn lại khí CO hoà tan vào plasma và cố định vào myoglobine và vào các cytocrome.
Tỉ lệ HbCO ( Carboxyhemoglobine ) được hình thành phụ thuộc vào lượng HbCO ban đầu ( đặc biệt ở người hút thuốc ), vào thời gian nhiễm, lượng khí CO và thông khí của bệnh nhân.
Ngộ độc oxyt carbon gây thiếu oxy tế bào do làm giảm tỉ lệ HbO2, làm giảm giải phóng oxy từ HbO2, làm giảm sử dụng oxy của tế bào.
CO có thể thấm qua hàng rào rau thai và cố định vào Hb của thai nhi.
CO được đào thải qua đường hô hấp dưới dạng không thay đổi. Thời gian bán thải là 4 giờ. Khi thông khí với oxy đẳng áp thì thời gian bán thải còn 80 phút và dưới oxy cao áp thì thời gian bán thải còn 23 phút.
CO gây ra thiếu oxy chủ yếu ở hệ thần kinh trung ương, đối với cơ tim và thai nhi trong thời gian có mang. Tình trạng thiếu oxy sẽ nguy hiểm đặc biệt đối với người lớn tuổi, người thiếu máu, suy hô hấp và suy tim.











PHẦN 4:PHÒNG VÀ THOÁT HiỂM KHI NGỘ ĐỘC


Ngộ độc khí CO là tai nạn có thể gặp trong lao động, sinh hoạt khi tiếp xúc với nơi có tích tụ khí và để lại những di chứng nặng nề về sức khỏe, hoặc tử vong. Những cách xử trí khi bị ngộ độc khí dưới đây có thể giúp bạn vượt qua cơn nguy hiểm.

Sơ cứu khi ngộ độc khí CO:
Dấu hiệu bị ngộ độc khí CO không đặc hiệu, tản mạn. Thể nhẹ thấy đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, nôn, mệt mỏi, da đỏ… dễ nhầm là bị nhiễm virus. Thể ngộ độc vừa sẽ thấy đau ngực, khó tập trung, nhìn mờ, khó thở khi gắng sức nhẹ, mạch nhanh, thở nhanh, hoại tử cơ. Thể ngộ độc nặng sẽ thấy đau ngực, hồi hộp, mất định hướng, co giật, hôn mê, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, tiểu tiện, đại tiện không tự chủ, ngất, tím ở môi, chân tay co cứng, có những động tác bất thường, nạn nhân khó thở, thở trào bọt hồng.
Nếu thấy có người bị một hay nhiều triệu chứng ngộ độc trên, trong 24 giờ đầu cần đưa nạn nhân tới bệnh viện cấp cứu.
Nên lắp đặt đầu báo khí CO không dây chạy bằng pin trong nhà của bạn hoặc những nơi nhạy cảm, dễ phát cháy hay sinh khói như: Bếp ăn, khu vực nấu nướng, phòng ngủ…Các thiết bị này sẽ báo cho bạn trong các trường hợp khẩn cấp do cháy.
Các thiết bị như: Lò sưởi, máy sấy quần áo, lò nướng, hoặc bếp than…Nên được lắp đặt bởi những người có kỹ thuật và kinh nghiệm.
Khi sử dụng tủ lạnh nếu ngửi thấy mùi khí gas thì đồng nghĩa là nó bị rò rỉ khí CO.
Nếu bạn sử dụng thiết bị cảnh báo và khóa gas tự động trong nhà thì nên lựa chọn những sản phẩm được kiểm định và có xuất xứ rõ ràng.Khi xây nhà bạn nên lắp đặt hệ thống thông hơi, hút gió. Nếu có xảy ra rò rỉ khí gas hay cháy thì chúng có vai trò quan trọng cho sự an toàn của bạn và gia đình.Trong trường hợp nhà bạn có lắp ống khói thì nên kiểm tra, vệ sinh hàng năm.
Nếu nó bị chặn thì đó là nơi tích lũy khí CO.
Không được sử dụng khí gas để sưởi ấm. Vì khí gas cháy tạo ra khí CO, nó sẽ tích lũy trong nhà của bạn.
Không được sử dụng bếp than để đun, nấu trong nhà.
Đặc biệt: Để phòng và chống độc khí CO, các khí độc khác, mỗi gia đình hay các cơ quan, xí nghiệp nên trang bị cho các thành viên của mình mặt nạ phòng khói. Khi xảy ra sự cố cháy, ngộ độc khí CO thì đây là phương tiện giúp chúng ta duy trì sự sống hoặc thoát khỏi tai nạn dễ dàng hơn.
PHẦN 5: CÁCH GiẢI ĐỘC KHÍ CO, CO2

Khi phát hiện mình hoặc người khác bị nhiễm độc khí CO thì ngay lập tức:

Đưa nạn nhân ra chỗ thoáng khí, nơi có không khi trong lành.

Mở tất cả các cửa từ cửa chính đến cửa sổ.

Thực hiện hô hấp nhân tạo, hà hơi thổi ngạt khi thấy nạn nhân thở yếu hoặc có dấu hiệu ngừng thở.

Chuyển ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
THE END!
CHÚC CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN LUÔN CÓ THẬT NHIỀU SỨC KHỎE, HẠNH PHÚC... LUÔN BiẾT CÁCH ĐỂ BẢO VỆ AN TOÀN VỚI SỨC KHỎE CỦA MỌI NGƯỜI VÀ CHÍNH MÌNH!