ÔN TẬP HKI LÝ 9

ĐIỆN TỪ HỌC

1/- Dòng điện xoay chiều:
Dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín đổi chiều khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây đang tăng mà chuyển sang giảm, hoặc ngược lại đang làm giảm mà chuyển sang tăng.
Dòng điện xoay chiều là dòng điện luân phiên đổi chiều.
Cách tạo ra dòng điện xoay chiều : Khi cho cuộn dây kín quay trong từ trường của nam châm (hay cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn) thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều.
2/- Máy phát điện xoay chiều:
Cấu tạo: Máy phát điện xoay chiều có hai bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn. Bộ phận đứng yên gọi là stato, bộ phận chuyển động quay gọi là rôto.
Nguyên tắc hoạt động : Máy phát điện xoay chiều hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Khi rôto quay, số đường sức từ xuyên qua cuộn dây dẫn quấn trên stato biến thiên (tăng, giảm và đổi chiều liên tục). Giữa hai đầu cuộn dây xuất hiện một hiệu điện thế. Nếu nối hai đầu của cuộn dây với mạch điện ngoài kín, thì trong mạch có dòng điện xoay chiều.
c. Để làm cho rôto của máy phát điện quay người ta có thể dùng máy nổ, tua bin nước, cánh quạt gió... để biến đổi các dạng năng lượng khác thành điện năng.
Các máy phát điện đều chuyển đổi cơ năng thành điện năng.
3/- Các tác dụng của dòng điện xoay chiều – đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều.
a. - Dòng điện xoay chiều có các tác dụng nhiệt, tác dụng quang, tác dụng từ, tác dụng sinh lý.
- Lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều.
b. Ampe kế hoặc vôn kế xoay chiều có kí hiệu AC (hay ~). ( Trên các dụng cụ để đo dòng một chiều có kí hiệu DC (hay -) hoặc các chốt nối dây có dấu + và dấu -.)
c. Số chỉ của ampe kế và vôn kế xoay chiều cho chúng ta biết được các giá trị hiệu dụng của cường độ và hiệu điện thế xoay chiều. Khi mắc Ampe kế và vôn kế xoay chiều vào mạch điện xoay chiều không cần phân biệt chốt của chúng.
4/- Truyền tải điện năng đi xa :
Khi truyền tải điện năng đi xa bằng đường dây dẫn sẽ có một phần điện năng hao phí do hiện tượng toả nhiệt trên đường dây.
b. Công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây tải điện tỉ lệ nghịch với bình phương hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây :


- Biện pháp để làm giảm hao phí trên đường dây tải điện thường dùng là tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây tải điện.
5/- Máy biến thế :
a. Cấu tạo của máy biến thế : Máy biến áp là thiết bị dùng để tăng hoặc giảm hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều. Bộ phận chính của máy biến áp gồm hai cuộn dây có số vòng dây khác nhau , một lõi sắt có pha silic chung cho cả hai cuộn dây.
b. Nguyên tắc hoạt động của máy biến thế: Máy biến áp hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Khi đặt một hiệu điện thế xoay chiều vào hai đầu cuộn dây sơ cấp của máy biến áp thì ở hai đầu cuộn dây thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều


Khi hiệu điện thế ở 2 đầu cuộn sơ cấp lớn hơn hiệu điện thế ở cuộn thứ cấp (U1>U2) ta có máy hạ thế, còn khi U1< U2 ta có máy tăng thế.
c. Máy biến áp dùng để:
+ Truyền tải điện năng đi xa. Từ nhà máy điện người ta đặt máy tăng thế, ở nơi tiêu thụ đặt máy hạ thế.
d. Máy biến thế không sử dụng được với dòng điện không đổi vì dòng điện không đổi không tạo ra từ trường biến thiên xuyên qua cuộn thứ cấp nên không làm xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều.




































QUANG HỌC

1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng (KXAS):
- Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường được gọi là hiện tượng KXAS.
- Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước, góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới.
- Khi tia sáng truyền từ nước sang không khí, góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
2. Thấu kính hội tụ (TKHT):
- TKHT có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
- Một chùm tia tới song song với trục chính của TKHT cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu