Ôn HSG Văn cấp Tỉnh- Văn học 1930-1945

CHUYÊN ĐỀ 1: VĂN HỌC VIỆT NAM 1930-1945

- Tôi đi học (Thanh Tịnh)
- Trong lòng mẹ (Nguyên Hồng)
- Tức nước vỡ bờ (Ngô Tất Tố)
- Lão Hạc (Nam Cao)


Tích hợp: Tích hợp kiến thức về văn bản (chủ đề, bố cục, xây dựng và liên kết đoạn văn) + Văn tự sự (miêu tả và biểu cảm) + văn nghị luận + phép tu từ, câu ghép, từ tượng thanh- hình.


Văn bản 1: “TÔI ĐI HỌC” của THANH TỊNH

I. Nội dung:
1. "Tôi đi học " là truyện ngắn trữ tình, kể lại những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường đầu tiên, thể hiện tâm trạng bỡ ngỡ, những cảm xúc mới lạ nảy nở trong lòng nhân vật, trở thành những kỉ niệm đáng nhớ trong cuộc đời mỗi người. Tác phẩm in trong tập truyện "Quê mẹ" năm 1941.
2. Tác phẩm là những trang văn đẫm chất thơ:
- Những yếu tố trữ tình thể hiện trong hình ảnh, cảnh sắc thiện nhiên để miêu tả, qua việc sử dụng những hình ảnh so sánh cùng ngôn ngữ biểu cmar và tinh tế.
- Chất thơ trong những trang văn miêu tả tâm trạng, những dòng suy nghĩ miên man về những kỉ niệm của buổi tựu trường thời ấu thơ.
- Chất thơ trong giọng văn nhẹ nhàng, truyền cảm, lắng đọng , gợi về những kí ức xa xưa thời cấp sách đến trường.
- Truyện không có mô hình thường gặp, có nhân vật với hệ thống các sự việc và các xung đột xã hội mà được xây dựng theo dòng hồi tưởng của nhân vật về những kỉ niệm xưa.

II. Câu hỏi:
Câu 1: Hãy phân tích giá trị biểu đạt của nghệ thuật so sánh trong đoạn sau:
a.Tôi quên thể nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Gợi ý: Chú ý đây là cách phân tích một phép tu từ so sánh: A như B ( phân tích B để làm rõ A).
- Hình ảnh cành hoa tươi biểu trưng cho cái đẹp, cái tinh hoa tinh tuý, cái đáng yêu, đáng nâng niu của tạo hoá ban cho con người. Dùng hình ảnh cành hoa tươi tác giải nhằm diễn tả những cảm giác, những rung động trong buổi đầu tiên thật đẹp đẽ, đáng yêu, đáng nâng niu vô cùng. Vẻ đẹp ấy không chỉ sống mãi trong tiềm thức, kí ức mà luôn tươi mói vẹn nguyên.
- Phép nhân hoá mỉm cười diễn tả niềm vui, niềm hạnh phúc tràn ngập rạo rực và cả một tương lai đẹp đẽ đang chờ phía trước. Rõ ràng những cảm giác, cảm nhận đầu tiên ấy sống mãi trong lòng ``tôi`` với bao tràn ngập hy vọng về tương lai.
=> Cách diễn tả thật hay, thật đặc sắc và giàu chất thơ. Ta cảm nhận được tấm lòng mãi mãi biết ơn, yêu quý thầy cô, mái trường, bè bạn chủa nhà văn Thanh Tịnh.

b. Hãy phân tích giá trị biểu đạt của nghệ thuật so sánh trong đoạn văn:
``ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi``
Gợi ý:
+ Yêu cầu về hình thức phải viết thành một đoạn văn hoàn chỉnh
+ Yêu cầu về nội dung cần làm rõ các vấn đề sau:
- Chỉ ra được vế so sánh.
- Hình ảnh làn mây diễn tả sự trong sáng, ngây thơ, dịu dàng đáng yêu của trẻ thơ. Chỉ một ý nghĩ thoáng qua thôi mà sống mãi, đọng mãi và lung linh trong kí ức. Khát vọng mãnh liệt vươn tới một đỉnh cao,..