NỘI DUNG CẤU TRÚC ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI VÒNG TỈNH - môn Văn

NỘI DUNG CẤU TRÚC ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI VÒNG TỈNH
(Ban hành kèm theo Công văn số 2197/SGDĐT-KT, ngày 28 tháng 9 năm 2009)
MÔN NGỮ VĂN - LỚP 9 THCS

Câu
Nội dung kiến thức
Điểm từng câu

1
Có thể hỏi về kiến thức phân môn Văn hoặc tiếng Việt.
Văn học:
- Đối với văn bản tự sự, có thể nêu các câu hỏi về:
+ Cốt truyện, các biến cố, các tình tiết của truyện.
+ Nhân vật chính, ý nghĩa của nhân vật
+ Các biện pháp nghệ thuật, tư tưởng chủ đề, ý nghĩa câu chuyện.
- Đối với văn bản trữ tình, có thể nêu các câu hỏi về:
+ Cảm xúc chủ đạo của tác giả, nhân vật trữ tình
+ Những chi tiết thể hiện cảm xúc: hình ảnh, nhịp điệu, biện pháp tu từ, ngôn ngữ, giọng điệu.
+ Tư tưởng chủ đề, ý nghĩa tác phẩm.
- Đối với tác phẩm nghị luận, có thể nêu các câu hỏi về:
+ Vấn đề, luận điểm chính được nêu trong văn bản
+ Cách lập luận, trình bày luận cứ, luận chứng của tác giả.
+ Giá trị nội dung văn bản và tính thuyết phục.
- Đối với văn bản nhật dụng, có thể nêu các câu hỏi về:
+ Tính chất cấp thiết và ý nghĩa của vấn đề đặt ra trong văn bản.
+ Cách tiếp cận vấn đề của tác giả (dùng phương thức biểu đạt tự sự, trữ tình, thuyết minh hay nghị luận...)
+ Nghệ thuật làm nổi bật văn bản (biện pháp tu từ, ngôn ngữ, hình ảnh, giọng điệu).
+ Bài học nhận thức và phương hướng hành động của người đọc.
- Giới hạn về tác phẩm:
+ Văn học Trung đại: Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ, Nước Đại Việt ta, Chuyện người con gái Nam Xương, Truyện Kiều, truyện Lục Vân Tiên.
+ Văn học hiện đại: Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ, lão Hạc, Đập đá ở Côn Lôn, Quê hương, Khi con tu hú, Tức cảnh Pác-Bó, Đi đường, Ngắm trăng, Nhớ rừng, Đồng chí, Mùa xuân nho nhỏ, Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Viếng lăng Bác, Ánh trăng, Nói với con, Sang thu, Làng, Chiếc lược ngà, Lặng lẽ Sa Pa, Những ngôi sao xa xôi.
+ Tác phẩm nghị luận: Bàn về đọc sách, Tiếng nói văn nghệ, Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới, Chó sói và Cừu trong thơ ngụ ngôn LaFonten.
+ Tác phẩm văn bản nhật dụng: Phong cách Hồ Chí Minh, Đấu tranh cho một thế giới hòa bình, thông tin về ngày trái đất năm 2000, Ôn dịch thuốc lá...
Tiếng Việt: Câu hỏi có thể hướng vào
+ Khả năng nhận diện được các đơn vị kiến thức trong văn bản hoặc trong văn cảnh gần gũi hoặc khác với các văn bản đã học.
+ Khả năng phân tích, lý giải tại sao dùng như thế mà không dùng cách khác.
+ Khả năng thấy được cái hay, cái đẹp của Tiếng Việt.
+ Khả năng vận dụng kiến thức tiếng Việt tạo lập đoạn văn, văn bản ngắn thuộc phạm vi nhà trường cũng như trong cuộc sống.
Giới hạn: Nghĩa của từ, các loại từ, câu, các thành phần câu, các biện pháp tu từ, hội thoại, liên kết câu, nghĩa tường minh và hàm ý.
5 điểm

2
Tạo lập một văn bản ngắn; các vấn đề tập trung kiểm tra.
- Yêu nước, nhân sinh quan, tinh thần lạc quan, trách nhiệm người công dân, lòng biết ơn thầy cô, quan hệ thân thuộc (cha mẹ, ông bà, thầy bạn...), môi trường sống...
5 điểm

3
- Vận dụng kiến thức văn học và tiếng Việt để rèn kỹ năng tạo lập văn bản.
- Nắm vững lý thuyết về kiểu văn bản và phương thức biểu đạt; lý thuyết về hệ thống thao tác chứng minh, giải thích, phân tích, tổng hợp.
- Các vấn đề tập trung kiểm tra:
+ Khả năng vận dụng lý thuyết làm đúng yêu cầu đề bài.
+ Khả năng dựng đoạn văn hoàn chỉnh.
+ Khả năng viết bài văn theo bố cục 3 phần (bài làm đúng thể loại, đủ ý, sắp xếp ý mạch lạc; văn viết có hình ảnh, cảm xúc; hành văn trôi chảy; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu...)
- Giới hạn kiểu văn bản
+ Văn tự sự
+ Văn biểu cảm
+ Văn nghị luận (Nghị luận một sự việc, Hiện tượng đời sống; Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý; Nghị luận về một tác phẩm truyện; Nghị luận về một đoan thơ