Ngoai khoa ve Truyen Kieu

Trường Trung học cơ sở Vĩnh Long
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ vÜnh long
Do tổ xã hội thực hiện

TRường thcs vĩnh long
Tổ xã hội
Kính chào các thầy cô giáo
Cùng các em học sinh
Đến tham dự
Ngoại khoá


Về Truyện Kiều
Tác giả và tác phẩm

Nguyễn Du tự là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên, quê Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh, từng sống nhiều ở Thăng Long - Thái Bình. Xuất thân từ gia đình quí tộc nhiều đời làm quan và có truyền thống về văn học.
Nguyễn Du là người hiểu sâu biết rộng, có vốn sống phong phú, trải qua những biến động dữ dội của lịch sử. Nhà thơ đã từng sống nhiều năm lưu lạc, tiếp xúc nhiều cảnh đời. Ông là người có trái tim yêu thương, cảm thông sâu sắc với những đau khổ của nhân dân.
Là một thiên tài văn học, nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn, danh nhân văn hoá thế giới.

Nguyễn Du (1765 - 1820)

Truyện Kiều là bức tranh hiện thực về xã hội bất công, tàn bạo. Là tiếng nói thương cảm trước số phận bi kịch của con người, lên án, tố cáo những thế lực xấu xa, khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm và khát vọng về tự do công lí, khát vọng về tình yêu, hạnh phúc.
Với Truyện Kiều ngôn ngữ văn học dân tộc và thể thơ lục bát đã đạt đến đỉnh cao rực rỡ : từ nghệ thuật dẫn truyện, sử dụng ngôn từ, xây dựng bố cục đến nghệ thuật miêu tả cảnh vật thiên nhiên, miêu tả tâm lí và khắc hoạ tính cách nhân vật.
Truyện Kiều
Cảm nhận về tác giả và tác phẩm
Lời văn hình như có máu chảy ở đầu ngọn bút, nước mắt thấm trên tờ giấy, khiến ai đọc cũng phải thấm thía ngậm ngùi đau đớn đến đứt ruột. Tố Như tử dụng tâm đã khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đàm tình đã thiết. Nếu không có con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt nghìn đời thì tài nào có cái bút lực ấy...
(Mộng Liên Đường)
Cảm nhận về tác giả và tác phẩm
Nửa đêm qua huyện Nghi Xuân
Bâng khuâng nhớ cụ thương thân nàng Kiều ....
.....Tiếng thơ ai động đất trời
Nghe như non nước vọng lời nghìn thu
Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du
Tiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày ....
(Kính gởi cụ Nguyễn Du - Tố Hữu)
Hãy kể tên các đoạn trích được học và đọc thêm trong Truyện Kiều ?
a.Chị em Thuý Kiều
b.Cảnh ngày xuân.
c.Mã Giám Sinh mua Kiều.
d.Kiều ở lầu Ngưng Bích.
e.Thuý Kiều báo ân báo oán.
Hãy sắp xếp lại các cột cho thích hợp ?
Chị em Thuý Kiều
Cảnh ngày xuân
Mã Giám Sinh mua Kiều
Kiều ở lâu Ngưng Bích
Thuý Kiều báo ân báo oán
Ngôn ngữ nhân vật đối thoại
Bút pháp ước lệ
Tả cảnh ngụ tình
Tả thực qua diện mạo, cử chỉ
Cảnh tình tương hợp
Bút pháp nghệ thuật
Tên đoạn trích
Bút pháp ước lệ
Cảnh tình tương hợp
Tả thực qua diện mạo, cử chỉ
Tả cảnh ngụ tình
Ngôn ngữ nhân vật đối thoại
Hướng dẫn sử dụng trò chơi
1.Trò chơi ô chữ :
: kích chuột tìm câu hỏi tìm ô chữ theo số
: kích chuột giải đáp ô chữ
: kích chuột lại để thoát câu hỏi
: kích chuột tính thời gian mỗi câu hỏi
: kích giải đáp hàng chữ chìa khoá
(nếu HS phát hiện sớm còn không vẫn tiếp tục cho hết 16 số ô chữ hàng ngang).
2.Trò chơi rung chuông vàng :
: kích chuột câu hỏi HS lựa chọn
: kích chuột trở về bản điểu khiển
Khi kích chuột phảI để hiện tín hiệu bàn tay
1
1
1
1


Đoán ô chữ
Truyện kiều
Các đội tham gia trò chơi
Gồm 3 đội
ĐộI
9.b
ĐộI
9.c
ĐộI
9.a
Bảng ô chữ gồm có 16 hàng ngang, tìm ra hàng ngang sẽ phát hiện được một chữ chìa khoá.
Sắp xếp 16 chữ chìa khoá của 16 hàng ngang cho hợp lí sẽ có được hàng chữ chìa khoá.
Trò chơi gồm 3 đội, mỗi đội được chọn 5 lượt, mỗi lượt chơi là một hàng ngang.
Đội chọn ô chữ hàng ngang và đoán đúng trong 10 giây được : 10 điểm, đội khác cùng đoán : 5 điểm.
Ô chữ chìa khoá đoán đúng trước : 30 điểm.
Chúc các đội chơi thành công.
Hướng dẫn trò chơi
1.Tên chữ của Nguyễn Du ?
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
n
h
ơ
y
u
m
t
ê
r
g
ư
t
t
á
i
i
ố
t
h
ư
1
i
x
u
â
n
g
n
n
g
ư
v
v
â
ú
n
h
t
h
o
a
ễ
i
l
ệ
n
h
c
ạ
b
h
a
n
p
ạ
đ
h
i
t
m
ạ
đ
n
t
m
i
k
ọ
n
g
i
á
m
s
i
n
h
ã
m
n
g
b
í
c
h
g
n
r
ô
n
g
n
ồ
u
b
h
ư
n
ạ
o
h
c
d
u
y
ê
n
i
g
ả
h
ừ
t
ề
n
đ
ư
ờ
n
g
t
2
3
4
5
6
7
8
9
10
2.Tên địa danh quê hương của Nguyễn Du ?
3.Người bạn đồng môn với Kim Trọng ?
4.Người Thuý Kiều trao duyên ?
5.Đối tượng ganh ghét trước vẻ đẹp của Kiều
6.Tên tuyệt tác của Thúy Kiều ?
7.Tên ngày hội trong Truyện Kiều ?
8.Cùng kiếp "hồng nhan bạc mệnh" như Kiều ?
9.Người "thông minh tài mạo tót vời" ?
10.Kẻ Nguyễn Du bảo "phong tình đã quen" ?
11.Nơi Kiều đối diện với bi kịch nội tâm ?
12.Từ miêu tả tâm trạng Kiều ở lầu Ng.Bích ?
13.Kẻ Thuý Kiều khen "khôn ngoan rất mực" ?
14.Người cưu mang giúp đỡ Thuý Kiều ?
15. Người bị lừa chết đứng giữa trận tiền ?
16.Nơi Thuý Kiều hết "kiếp đoạn trường" ?
u
ầ
l
ư
s
q
u
a
n
t
r
á
i
t
i
m
y
ê
u
t
h
ư
ơ
n
g
Ô CHữ truyện kiều
Ô CHữ truyện kiều
1
7
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
8
11
5
9
9
7
7
7
7
8
8
12
9
5
10
Giải đáp hàng chữ chìa khoá ?
h
o
ạ
n
t
h
ư
k
i
m
t
r
ọ
n
g
s
ư
g
i
á
c
d
u
y
ê
n
t
ừ
h
ả
i
b
u
ồ
n
t
r
ô
n
g
t
i
ề
n
đ
ư
ờ
n
g
b
ạ
c
m
ệ
n
h
t
h
ú
y
v
â
n
đ
ạ
m
t
i
ê
n
l
i
ễ
u
h
o
a
đ
ạ
p
t
h
a
n
h
n
g
h
i
x
u
â
n
l
ầ
u
n
g
ư
n
g
b
í
c
h
v
ư
ơ
n
g
t
ố
n
h
ư
m
ã
g
i
á
m
s
i
n
h
trái tim yêu thương
q
u
a
n
Nguyễn Du là người hiểu sâu biết rộng, có vốn sống phong phú, trải qua những biến động dữ dội của lịch sử. Nhà thơ đã từng sống nhiều năm lưu lạc, tiếp xúc nhiều cảnh đời.
Ông là người có trái tim yêu thương, cảm thông sâu sắc với những đau khổ của nhân dân.
trái tim yêu
thương,
bp
LM
Câu hỏi phụ & Ca Nhạc
1
2
3
4
5
tnht
txyd


Rung
Chuông vàng
1
2
3
4
5
6
9
7
8
10
17
18
25
26
11
19
27
12
20
28
13
21
29
14
22
30
15
23
31
16
24
32
TRò CHƠI Rung chuông vàng
Câu thơ "Tố Như ơi lệ chảy quanh thân Kiều" của nhà thơ nào ?
a. ChÕ Lan Viªn
b. Xu©n DiÖu
c. Tè H÷u
d. Huy CËn
1
2
3
4
5
1
6
1
2
3
4
5
2
6
Kẻ nào đã vu oan hãm hại Vương Ông và Vương Quan ?
a. Bän KhuyÓn ¦ng
b. Th»ng b¸n t¬
c. Bän sai nha
d. Bän tham quan
1
2
3
4
5
3
6
Câu thơ tả "Kiều đẹp nhưng báo hiệu cuộc đời u buồn" của Kiều sau này ?
a. KiÒu cµng s¾c s¶o mÆn mµ.
b. So bÒ tµi s¾c l¹i lµ phÇn h¬n.
c. Lµn thu thuû nÐt xu©n s¬n.
d. Hoa ghen thua th¾m, liÔu hên kÐm xanh.

1
2
3
4
5
4
6
Bản nhạc "Bạc mệnh" có ý nghĩa gì đối với Kiều ?
a. Sù rung c¶m tr­íc cuéc ®êi, vÒ con ng­êi cña KiÒu.
b. TiÒn ®Þnh vÒ ®Þnh mÖnh nghiÖt ng· cña KiÒu.
c. Bµy tá niÒm c¶m th­¬ng cña KiÒu vÒ kiÕp hång nhan b¹c mÖnh.
d. C¶ 3 ý kiÕn trªn.

1
2
3
4
5
5
6
Giữa Thuý Kiều và Đạm Tiên không có điều gì giống nhau ?
a. Cã tµi s¾c, duyªn phËn gièng nhau.
b. Cïng chung kiÕp hång nhan b¹c phËn.
c. §Òu khæ ®au trong kiÕp ®o¹n tr­êng.
d. §Òu ®­îc s­ bµ Gi¸c Duyªn gióp ®ì cho n­¬ng nhê cöa PhËt.
1
2
3
4
5
6
6
Qua mối tình Kim - Kiều Nguyễn Du muốn đề cập đến điều gì ?
a. Hä cã duyªn phËn ngang tr¸i nhau.
b. Ca ngîi t×nh yªu tù do, trong s¸ng, thuû chung.
c. ThÓ hiÖn kh¸t väng c«ng lý, kh¸t väng vÒ tù do.
d. H«n nh©n lµ do trêi ®Þnh.
1
2
3
4
5
6
6
Vì sao mối tình Thuý Kiều - Kim Trọng bị tan vỡ ?
a. Kim Träng ph¶i vÒ quª lo hé tang chó.
b. Thuý KiÒu ®¬n ph­¬ng béi ­íc.
c. ThÕ lùc tµn b¹o chµ ®¹p lªn quyÒn sèng con ng­êi.
d. Kh«ng ®­îc sù chÊp thuËn cña hai bªn cha mÑ.
1
2
3
4
5
7
6
Nguyễn Du bóc trần chân tướng "buôn thịt bán người" của Mã Giám Sinh rõ nét nhất qua chi tiết nào ?
a. DiÖn m¹o trai l¬ b¶nh choÑ.
b. C¸ch ¨n nãi v« häc thiÕu v¨n ho¸.
c. Cö chØ hµnh vi sç sµng, th« lç.
d. Sù mÆc c¶ tr¾ng trîn, bØ æi.
1
2
3
4
5
8
6
Biện pháp nghệ thuật nào không được sử dụng trong đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" ?
a. T¶ c¶nh vËt qua c¸i nh×n néi t©m.
b. §iÖp ng÷ liªn hoµn.
c. Sö dông tõ ng÷ giµu s¾c th¸i miªu t¶ biÓu c¶m.
d. T¶ h×nh d¸ng ngo¹i h×nh.
1
2
3
4
5
9
6
Sở Khanh đã hãm hại hại Kiều bằng cách nào ?
a. Dùng chuyÖn bÞa ®Æt, vu khèng KiÒu.
b. Dùng mµn kÞch gi¶ vê gi¶i cøu nh­ng bá mÆc KiÒu.
c. KiÒu biÕt bÞ lõa kh«ng nghe theo.
d. Mét ý kiÕn kh¸c.

1
2
3
4
5
10
6
Vì sao Thuý Kiều chấp nhận
làm vợ lẽ Thúc Sinh ?
a. Thóc Sinh lµ mét anh hïng h¶o h¸n.
b. Thóc Sinh lµ mét ng­êi hµo hoa phong nh·.
c. Gi¶i tho¸t khái chèn thanh l©u vµ lµ chç dùa cña KiÒu.
d. Ng­êi l¾m cña nhiÒu tiÒn vµ cã thÕ lùc trong x· héi.
1
2
3
4
5
11
6
Hoạn Thư đã làm gì để chạy tội khi Thuý Kiều báo oán ?
a. D©ng b¹c vµng, ch©u b¸u ®Ó chuéc téi.
b. BiÖn hé lµ v× th­¬ng chång mµ ghen tu«ng trãt hµnh h¹ KiÒu.
c. Nhê Thóc Sinh nh¾c l¹i ©n t×nh ®· cøu KiÒu ra khái chèn thanh l©u.
d. Nhê cha lµ quan bé l¹i can thiÖp xin xá.
1
2
3
4
5
12
6
Sự việc nào tiêu biểu nhất về "tính thiện" của sư bà Giác Duyên ?
a. Niệm kinh cầu Phật, tu nhân tích đức
b. Cho Kiều nương nhờ nơi cửa Phật.
c. Hai lần tận tình cứu giúp Kiều.
d. Đoán biết hậu vận của Kiều.

1
2
3
4
5
13
6
Những kẻ nào đánh lừa bán Kiều vào lầu xanh lần thứ hai ?
a. Tó Bµ vµ M· Gi¸m Sinh.
b. B¹c bµ vµ B¹c H¹nh.
c. Cha con Ho¹n Th­.
d. Hå T«n HiÕn vµ viªn Thæ quan.
1
2
3
4
5
14
6
Từ Hải là nhân vật không biểu tượng cho điều gì ?
a. BiÓu t­îng cña tù do c«ng lÝ.
b. §øc thuû chung vµ lßng nh©n ¸i.
c. Lßng th­¬ng h¹i ®èi víi con ng­êi bÊt h¹nh.
d. Sù t«n träng phÈm gi¸ con ng­êi.
1
2
3
4
5
15
6
Em suy nghĩ gì về vùng đất "Việt Đông" ?
a. N¬i bän gian ¸c, c­êng hµo, sù bÊt c«ng bÞ tiªu diÖt.
b. N¬i chiÕn tranh lo¹n l¹c, nh©n d©n ®ãi nghÌo.
c. N¬i ®Êu tranh ®em l¹i tù do c«ng lý cho d©n lµnh.
d. PhÇn a vµ c ®óng, cßn b sai
1
2
3
4
5
16
6
Sông Tiền Đường không có ý nghĩa gì đối với Kiều ?
a. KhÐp l¹i kiÕp ®o¹n tr­êng cña 15 n¨m l­u l¹c ®au khæ cña KiÒu.
b. §Ønh cao cña bi kÞch ®êi KiÒu.
c. Nh÷ng oan khuÊt ®· ®­îc gi¶i.
d. C¸i ¸c ®· bÞ trõng trÞ thÝch ®¸ng.
1
2
3
4
5
17
6
Những câu thơ sau, của nhà thơ nào ?
"Khi Nguyễn Huệ cởi voi vào cửa Bắc, Nguyễn Trãi làm thơ và đánh giặc,
Nguyễn Du viết Kiều đất nước hoá thành Văn."
a. ThÕ L÷.
b. Tè H÷u.
c. ChÕ lan Viªn.
d. Huy CËn.
1
2
3
4
5
18
6
Các hình ảnh trong câu thơ sau "Làn thu thuỷ ... kém xanh" không có ý nghĩa gì ?
a. Cã tÝnh ®a nghÜa.
b. Cã tÝnh cô thÓ.
c. Cã tÝnh kh¸i qu¸t.
d. Cã tÝnh ­íc lÖ.
1
2
3
4
5
19
6
Dòng nào nói không đúng về nghệ thuật của Truyện Kiều ?
a. Sử dụng ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát điêu luyện.
b. Nghệ thuật tả cảnh thiên nhiên tài tình.
c. Tình bày diễn biến sự việc theo chương hồi.
d. Có nghệ thuật dẫn truyện tài tình.
1
2
3
4
5
20
6
ý nào nói không đúng về vẻ đẹp mùa xuân được gợi ra từ hai câu thơ " Cỏ non xanh rợn ... vài bông hoa" ?
a. NhÑ nhµng vµ thanh khiÕt.
b. Trang träng vµ rùc rì.
c. Kho¸ng ®¹t vµ trong trÎo.
d. Míi mÎ, tinh kh«i vµ giµu søc sèng.
1
2
3
4
5
21
6
Qua cung đàn "Bạc mệnh" mà Thuý Kiều sáng tác em hiểu thêm điều gì về Kiều ?
a. Lµ ng­êi cã t×nh yªu chung thuû.
b. Lµ ng­êi cã tr¸i tim ®a sÇu, ®a c¶m.
c. Lµ ng­êi lu«n vui vÎ ho¹t b¸t.
d. Lµ ng­êi g¾n bã víi gia ®×nh.
1
2
3
4
5
22
6
Trong hai câu thơ "Tưởng người dưới nguyệt ... mai chờ" Thuý Kiều nhớ về điều gì ?
a. C¶nh gÆp gì.
b. C¶nh ch¬i xu©n.
c. C¶nh trao duyªn.
d. Buæi hÑn ­íc thÒ nguyÒn.
1
2
3
4
5
23
6
Từ "khoá xuân" trong câu thơ "Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân" được hiểu là gì ?
a. Mïa xu©n ®· hÕt.
b. Tuæi xu©n ®· tµn phai.
c. Hoang phÝ tuæi thanh xu©n.
d. Kho¸ kÝn tuæi xu©n.
1
2
3
4
5
24
6
Nhận định nào nói không đúng về nghệ thuật ở "tám câu cuối" của đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích"
a. T¶ c¶nh ngô t×nh.
b. Sö dông ng«n ng÷ ®èi tho¹i.
c. Sö dông ng«n ng÷ ®éc tho¹i.
d. LÆp cÊu tróc.
1
2
3
4
5
25
6
Nơi Thuý Kiều "bị bán vào lầu xanh" lần thứ hai ?
a. L©m Tri.
b. Liªu D­¬ng.
c. Ch©u Thai.
d. ViÖt §«ng.
1
2
3
4
5
26
6
Cụm từ "mây sớm đèn khuya" chủ yếu gợi tả về điều gì ?
a. Thêi gian tuÇn hoµn khÐp kÝn.
b. Sù tµn t¹ cña c¶nh vËt.
c. C¶nh thiªn nhiªn ë lÇu Ng­ng BÝch.
d. C¶nh vËt xung quanh Thuý KiÒu.
1
2
3
4
5
27
6
Nhận định nào nói không đúng về nội dung đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" ?
a. Nói lên tâm trạng cô đơn tội nghiệp của Kiều.
b. Nói lên tâm trạng than thân trách phận của Kiều.
c. Nói lên tâm trạng buồn bã lo âu của Kiều.
d. Nói lên nỗi nhớ người yêu và cha mẹ của Kiều.
1
2
3
4
5
28
6
Đoạn trích "Mã Giám Sinh mua Kiều" sử dụng bút pháp nghệ thuật nào để miêu tả Mã Giám Sinh ?
a. Độc thoại nội tâm.
b. Miêu tả ngoại hình, cử chỉ, ngôn ngữ đối thoại.
c. Bút pháp miêu tả giàu chất tạo hình.
d. Bút pháp ước lệ tượng trưng.
1
2
3
4
5
29
6
ý nào nói không đúng về nội dung đoạn trích "Mã Giám Sinh mua Kiều" ?
a. Bóc trần bản chất xấu xa của kẻ "buôn thịt bán người".
b. Lên án thế lực tàn bạo chà đạp lên tài sắc người phụ nữ.
c. Đồng cảm với nỗi đau khổ của Kiều.
d. Giải trình cho sự tan vỡ của mối tình Kim - Kiều.
1
2
3
4
5
30
6
Đoạn trích "Thuý Kiều báo ân báo oán" miêu tả nhân vật chủ yếu bằng cách nào ?
a. Miêu tả ngoại hình bằng bút pháp ước lệ.
b. Sử dụng ngôn ngữ độc thoại nội tâm.
c. Sử dụng ngôn ngữ đối thoại trực tiếp
d. Miêu tả thiên nhiên qua cái nhìn con người.
1
2
3
4
5
31
6
Em có nhận xét gì về tính cách của Hoạn Thư qua những lời đối đáp với Thúy Kiều ?
a. Nhu nh­îc, hÌn nh¸t.
b. Kh«n ngoan, gi¶o ho¹t.
c. M­u m«, quû quyÖt.
d. HiÒn lµnh thËt thµ.
1
2
3
4
5
32
6
Vì sao Thuý Kiều tha bổng cho Hoạn Thư ?
a. Vì Kiều cảm thấy mình là người yếu thế trước lời nói của Hoạn Thư.
b. Vì hành động đó phù hợp với tấm lòng độ lượng của Kiều.
c. Vì Kiều thấy thương xót cho Hoạn Thư.
d. Vì Kiều đồng cảm với cảnh ngộ của Hoạn Thư.
1
2
3
4
5
1
6
"Trông chừng thấy một văn nhân,
Lỏng buông tay khấu bước lần dặm băng" Kim Trọng đến với phương tiện nào ?

a. Cëi con ngùa ®en (h¾c m·)
b. Cëi con ngùa tr¾ng (b¹ch m·)
c. Cëi con ngùa vµng (hoµng m·)
d. Kh«ng cëi ngùa (chØ ®i bé)
1
2
3
4
5
2
6
Hai câu thơ sau tả cảnh mùa nào :
"Long lanh đáy nước in trời,
Thành xây khói biếc non phơi bóng vàng"
a. Mïa xu©n.
b. Mïa h¹.
c. Mïa thu.
d. Mïa ®«ng.
1
2
3
4
5
3
6
Các câu thơ sau, câu nào là câu thơ
kết thúc Truyện Kiều ?
a.Vườn xuân một cửa để bia muôn đời.
b.Mua vui cũng được một vài trống canh.
c.Chữ vinh ngày lại thêm xuân một ngày.
d.Xuân thu biết đã đổi thay mấy lần.
1
2
3
4
5
4
6
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống :
"Dưới trăng quyên đã gọi hè,
Đầu tường ........... lập loè đâm bông"
a. Hoa lùu
b. Cµnh lùu
c. Löa lùu
d. C©y lùu


1
2
3
4
5
5
6
Quê hương của Kim Trọng ?
a. Trµng An
b. B¾c Kinh
c. Liªu D­¬ng
d. ViÖt §«ng
Nguyễn Du - một thiên tài văn học, một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn. Là người có đóng góp không nhỏ vào sự nghiệp văn chương của dân tộc mà trong đó tiêu biểu nhất là Truyện Kiều. Như Chế Lan Viên đã từng ca ngợi: "Nguyễn Du viết Kiều đất nước hóa thành văn". Thật vậy, Truyện Kiều là một kiệt tác của thể loại truyện Nôm trong văn học Việt Nam, vì nó là "tòa lâu đài xây bằng ngọc bích từ viên đầu đến viên cuối không có viên nào sây sứt cả".
Sức chinh phục của Truyện Kiều là sự kết hợp giữa nội dung và hình thức trong tác phẩm. Đặc biệt trong Truyện Kiều, nhà thơ Nguyễn Du có nghệ thuật tả người thật đặc sắc. Tả người là nói cả ngoại hình lẫn tính cách nhân vật. Cả về hai mặt này, ngòi bút thiên tài của Nguyễn Du đều để lại những mẫu mực khó lòng vượt nổi.
Đối với những nhân vật chính diện, thi hào Nguyễn Du tả bằng hình ảnh có tính chất ước lệ, tượng trưng, vận dụng điển cố thuần thục, sử dụng ngôn từ diễm lệ hay uy nghi tùy theo từng đối tượng.
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
Lời giới thiệu đấy! Hai ả tố nga. Chữ Hán tố là đẹp, nga là mặt trăng. Ngòi bút ẩn dụ thật tự nhiên. Thúy Kiều, Thúy Vân nhẹ nhàng hiện ra như hai vầng trăng sáng, mát dịu.
Thật ra, đấy là những ước lệ văn chương cổ. Nguyễn Du viết theo phép tắc có sẵn, nhưng không sao chép hững hờ mà gởi vào câu chữ biết bao tình cảm yêu mến, trân trọng. Lời khen chia đều cho hai người, nét bút lại muốn đậm nhạt mỗi người một vẻ. Vì thế, liền sau đó thi sĩ tập trung sáng rọi từng người.
Trước hết là Thúy Vân. Thúy Vân hiện ra bằng những nét hình ảnh rất cụ thể. Bốn dòng thơ đủ vẽ một sắc đẹp tươi tắn, đúng một cô gái đang độ trăng tròn .

Vaân xem trang troïng khaùc vôøi,
Khuoân traêng ñaày ñaën, neùt ngaøi nôû nang.
Thuùy Vaân coù göông maët phuùc haäu, maét phöôïng maøy ngaøi. Nuï cöôøi töôi nhö hoa môùi nôû, tieáng noùi thaùnh thoaùt nhö tieáng ngoïc rôi treân maâm vaøng:
Hoa cöôøi ngoïc thoát ñoan trang,
Maây thua nöôùc toùc tuyeát nhöôøng maøu da
Veû ñeïp cuûa Thuùy Vaân maëc nhieân ñöôïc coâng nhaän, khoâng bò ai ganh gheùt, ñoá kò; ta deã daøng döï caûm moät töông lai mai sau eâm aû, baèng phaúng cuûa cuoäc ñôøi.

Nguyễn Du khẳng định chắc chắn như vậy và ông muốn nhấn mạnh đến bản chất cái đẹp từ bên trong tỏa chiếu ra bên ngoài qua các tính từ đặc tả chính xác: sắc sảo, mặn mà. Ngôn ngữ như có hồn, thốt ra những tiếng reo trầm trồ, thích thú. Thế là Thúy Vân thành điểm tựa, để chân dung Thúy Kiều bật lên, vượt lên, trội hẳn.
Tả Thúy Kiều, Nguyễn Du tập trung nhiều vào đôi mắt :
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
.

Phép ẩn dụ, kết hợp nhân hóa sử dụng thật đắt. Vẻ đẹp, tính tình, tương lai, cuộc sống Thúy Vân như vậy, trọn vẹn, hài hòa trong bốn câu thơ.
Thế nhưng, đặt Thúy Vân bên cạnh Thúy Kiều thì cái nhan sắc tuyệt mĩ ấy bỗng nhiên mờ nhạt hẳn, chỉ còn tác dụng như một phông nền để làm nổi bật vẻ đẹp lộng lẫy, phá vỡ mọi khuôn mẫu từ trước tới nay:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn


Vẫn những hình ảnh ước lệ nhưng không sáo mòn; ngược lại, dường như không còn gì hợp hơn để tả đôi mắt long lanh như nước hồ thu, nét mày thanh tú như nét núi mùa xuân của Thúy Kiều. Sắc đẹp của Thúy Kiều khiến hoa phải ghen, liễu phải hờn. Câu thơ đọc lên thấy rờn rợn. Chữ ghen, chữ hờn đâu chỉ là cách nói nhân hóa, miêu tả thái độ ghen ghét, tức giận, dỗi hờn của cây lá. Mượn cây lá thiên nhiên, nhà thơ suy ngẫm về cuộc sống, về con người.
Ông như đã linh cảm một tương lai không yên ổn của Thúy Kiều. Kiều ắt sẽ bị tạo hoá ghen ghét, đày đọa. Tóm lại, vẻ đẹp của Thúy Kiều ẩn chứa tài năng, cùng với đức hạnh cao quý, tâm hồn phong phú và một thành tâm thiện ý. Đó là sự hội tụ cao nhất của vẻ đẹp mặn mà về hình thức và tài sắc vẹn toàn.
Cũng như hai Kiều, Kim Trọng đến với chúng ta qua lời giới thiệu bằng những ngôn từ diễm lệ:
Họ Kim, tên Trọng, vốn nhà trâm anh
Nền phú hậu, bậc tài danh,
Văn chương nết đất, thông minh tính trời
Phong tư tài mạo tuyệt vời,
Vào trong phong nhã ra ngoài hào hoa
Qua vài nét giới thiệu trang trọng: họ tên, gia đình, cho ta thấy Kim Trọng là một văn nhân con nhà quan thông minh, tài giỏi và sang trọng.
Đoạn trích Kiều gặp Từ Hải không chỉ là cuộc gặp gỡ giữa trai anh hùng, gái thuyền quyên mà còn là bức chân dung của người anh hùng phi thường, tài cao chí cả. Từ Hải không xuất hiện với tiếng nhạc vàng báo trước như Kim Trọng mà xuất hiện thật đột ngột khác thường:
Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi
Giống như Thúy Kiều, Từ Hải là một nhân vật được nhà thơ giới thiệu rất tường tận. Ngay từ lời giới thiệu đầu tiên, Nguyễn Du đã cho biết con người này là kẻ có chí lớn, tung hoành ngang dọc với năm nét ẩn dụ những số đo hoành tráng đấy ấn tượng.. Đó là một con người có bề ngoài phi thường:
Râu hùm, hàm én, mày ngài,
Vai năm tất rộng, thân mười thước cao
Một tư thế đường bệ, oai phong như choán hết cả không gian:
Đường đường một đấng anh hào,
Mô tả hình dáng , diện mạo của Từ Hải, Nguyễn Du nhất mạnh tính chất phi thường, quá cỡ không thể dung chứa vào bất kì cái khuôn khổ nào. Qua đó, ta cũng thấy tài năng và phong thái phi thường của Từ Hải. Hơn nữa, nét phi thường của Từ đâu phải chỉ vì dáng vóc mà còn vì khí phách phi phàm:
Đội trời đạp đất ở đời,
Họ Từ, tên Hải vốn người Việt Đông
Giang hồ quen thói vẫy vùng,
Gươm đàn nửa gánh non sông một chèo.
Bốn câu thơ trên có sử dụng các động từ và tính từ rất mạnh như đội trời, đạp đất, vẫy vùng để khắc đậm tính cách siêu phàm của người anh hùng.
Qua cách miêu tả bốn nhân vật trên, chúng ta phần nào thấy được tài tả người của đại thi hào Nguyễn Du. Cái tài ấy càng được thể hiện rõ hơn trong việc thay đổi ngòi bút khi miêu tả nhân vật phản diện. Đối với các nhân vật phản diện, tác giả tả thực bằng những từ ngữ thật chính xác mang ý nghĩa châm biếm sắc cạnh.
Nhắc đến Mã Giám Sinh hẳn không ai trong chúng ta không cảm thấy căm ghét. Bởi hắn - tên buôn người đội lốt nho sĩ là kẻ gian manh, xảo huyệt, một kẻ vì đồng tiền mà đan tâm chà đạp lên nhân phẩm của một người con gái trắng trong. Đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều là một đoạn miêu tả nhân vật phản diện bằng bút pháp tả thực tuyệt khéo.
Trong đoạn trích, nhân vật Mã� Giám Sinh hiện ra rất rõ ràng, có hành động rất cụ thể, nhưng lại vô cùng mập mờ về gốc tích:
Hỏi tên, rằng: "Mã Giám Sinh"
Hỏi quê, rằng: "Huyện Lâm Thanh cũng gần"
Như vậy, hắn ta đã trả lời, mà cũng như chưa trả lời. Cách nói năng cộc lốc, vô lễ, trả lời nhát gừng, không thưa gởi, không có chủ ngữ, lộ rõ ve �vô học, cậy tiền; vậy mà xưng mình là sinh đồ trường Quốc Tử Giám. Ngay đến quê quán cũng trả lời mập mờ, chỉ biết đến huyện Lâm Thanh, cũng gần (mà thật ra là ở Lâm Tri).
Quá niên trạc ngoại tứ tuần
Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao
Tuy đã ngoài 40 tuổi, vậy mà bề ngoài chải chuốt lố lăng, cố tạo vẻ trẻ trung, trai lơ cho hợp với cái mác nho sĩ - các từ nhẵn nhụi, bảnh bao đã cho chúng ta thấy rõ điều đó.
Trước thầy sau tớ lao xao
Nhà băng đứa mối rước vào lầu trang
Ghế trên ngồi tót sỗ sàng
Thật là một cung cách hỏi vợ hết sức kì lạ thầy tớ có khác chi một bọn lưu manh, hỗn hào trong tiếng lao xao kia! Riêng Mã Giám Sinh, thái độ của hắn đúng là không coi ai ra gì, không thèm biết đến lễ nghi phép tắc khi hắn tót lên ngồi ghế cao nhất trong nhà. Đó phải chăng thực sự là chữ "lễ" của môn sinh Quốc Tử Giám?
Chỉ với một chữ "tót" chân dung giả mạo của tên vô học đã được phơi bày. Đã thế, trong lúc nước mắt Kiều tuôn lã chã theo từng bước chân ra mắt khách, Mã Giám Sinh không có một lời hỏi han, an ủi, mà trong đầu hắn hiện ra những toan tính nhỏ nhen, kèm theo những hành động rất thẳng thừng, sỗ sàng bất kể đến tâm lí của cô gái phong lưu rất mực hồng quần ấy. Tính cách đó được tác giả mô tả chỉ bằng mấy động từ trong hai câu:
Đắn đo cân sắc cân tài,
Ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ.
Rồi với sự nhạy bén đầy kinh nghiệm, Mã Giám Sinh càng ngày càng lộ ra vẻ bằng lòng: Mặn nồng một vẻ một ưa. Thế mà sự bằng lòng ấy được thể hiện thật là bất ngờ:
Cò kè bớt một thêm hai
Giờ lâu ngã giá vâng ngoài bốn trăm.
Đến đây, Mã Giám Sinh không còn gì để giấu. Phẩm chất của hắn đã rành rành là một kẻ bất lương, bẩn thỉu, đàng khinh bỉ. Hắn không coi Kiều là một con người mà là một món hàng, món hàng để hắn cân đong đo đếm và trả giá cốt sau này mang đến lợi ích cho hắn. Qua cách miêu tả chân thực của Nguyễn Du, người đọc chắc chắn đã hình dung được Mã Giám Sinh - kẻ đại diện cho đồng tiền trên " thị trường mua bán nhân phẩm" trong cái xã hội phong kiến tàn bạo ấy.

Hay Sở Khanh bước ra không phải được tác giả giới thiệu về quê quán, tên họ mà:
Một chàng vừa trạc thanh xuân,
Hình dong chải chuốt, áo khăn dịu dàng.
Nghĩ rằng cũng mạch thư hương,
Hỏi ra mới biết rằng chàng Sở Khanh.
Đó là một chàng trai ăn mặc tử tế, trông như dòng dõi Nho gia. Thế nhưng cách dùng từ ngữ chải chuốt, dịu dàng của tác giả thể hiện phần nào tính cách, con người của Sở Khanh - một tên tay sai của Tú Bà, chuyên đi lừa gạt các cô gái nhà lành.
Và mụ Tú Bà được tác giả tả về hình dáng:
Thoát trông nhờn nhợt màu da,
A�n gì cao lớn, đẫy đà làm sao
Cũng vẫn là những từ ngữ mỉa mai châm biếm miêu tả ngoại hình, cử chỉ, ngôn ngữ đối thoại, các nhân vật phản diện lần lượt hiện ra là những kẻ độc ác, buôn thịt bán người, bản chất xấu xa, đê tiện.
Mở đầu đoạn thơ, Nguyễn Du đưa nhân vật đại diện cho triều đình phong kiến ra sân khấu bằng những lời thơ khá đặc biệt. Đối với một quan Tổng đốc trọng thần đủ tư cách đại diện cho chính quyền phong kiến đả được Nguyễn Du giới thiệu theo một trật tự đúng đắn và có đầy đủ mọi nét cần biết về một ông quan: chức vụ, tên tuổi, tài năng, trách nhiệm và quyền hạn.
Có quan tổng đốc đại thần
Là Hồ Tôn Hiến, kinh luân gồm tài
Hồ Tôn Hiến, ngoại hình không có chân dung mà chỉ có những đồ vật tiếng nói bất hủ nổi lên oai phong của hắn:
Đẩy xe vâng chỉ đạo sai
Tiện nghi bát tiễu việc ngoài đổng nhung
Với lời giới thiệu ở đoạn đầu, ta thấy mỗi hành động của Hồ Tôn Hiến sau này không thể chứng minh cho tài đức của hắn, ngược lại, càng có ý nghĩa tố cáo bản chất xấu xa của hắn.
Nhìn chung, Nguyễn Du đã khắc hoạ những chân dung sống động, kết hợp được với dáng vẻ bên ngoài với cả tâm hồn, tính cách bên trong. Thái độ, tình cảm trân trọng, mến yêu hay khinh ghét của nhà thơ đối với các nhân vật luôn được thể hiện qua cách miêu tả hết sức độc đáo của ông.
Nghiên cứu, học tập thi tài Nguy?n Du là cách để chúng ta nâng mình lên trong nghệ thuật ngôn từ; đồng thời cũng là cách để bảo tồn và phát triển những tinh tuý của ngôn ngữ dân tộc .
Buổi ngoại khoá
về Truyện kiều
Đến đây kết thúc
Xin chào các em
Chúc các em
Chăm ngoan
Học giỏi
Tổ xã hội
TRƯờNG THCS
vĩnh long