Nghiên cứu KHSPUD

CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP TỈNH HẬU GIANG
BỘ GIÁO DỤC VÀ DÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM


PHẠM THÀNH MẬN
Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Văn Hiếu
Luận văn gồm 3 phần chính:

Mở đầu

Nội dung

Kết luận và khuyến nghị

MỞ ĐẦU

Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Khách thể và đối tượng nghiên cứu
Giả thuyết khoa học
Nhiệm vụ nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Cấu trúc luận văn



1. Lý do chọn đề tài
Trên cở sở:
- Hiến pháp năm 1992 (có sửa đổi, bổ sung năm 2001), Luật Giáo dục (2005) đã khẳng định: Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
- Văn kiện Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ X đã xác định: “Giáo dục và đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. .
- Chiến lược lược phát triển giáo dục giai đoạn 2001 - 2010 khẳng định: “đổi mới chương trình giáo dục, phát triển đội ngũ nhà giáo là giải pháp trọng tâm; đổi mới quản lý giáo dục là khâu đột phá”.
- Thực tiễn giáo dục nói chung, giáo dục Hậu Giang nói riêng,
Chúng tôi nghiên cứu đề tài “Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường Trung học phổ thông công lập tỉnh Hậu Giang”.
2. Mục đích nghiên cứu
Xác lập các biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông công lập tỉnh Hậu Giang.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động dạy hoc và quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông.
3.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá về thực trạng hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông công lập tỉnh Hậu Giang.
3.3. Xác lập các biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông công lập tỉnh Hậu Giang.

4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, chúng tôi sử dụng phối hợp 2 nhóm phương pháp chính: nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận và nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.

NỘI DUNG

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Chương 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP
TỈNH HẬU GIANG

Chương 3
CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP
TỈNH HẬU GIANG
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

1.1. Sơ lược về lịch sử nghiên cưu vấn đề
1.2. Một số vấn đề lý luận của hoạt động dạy học
Dạy học
Hoạt động dạy học
1.3. Một số vấn đề về quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông
Quản lý
Quản lý giáo dục
Quản lý nhà trường
Quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông

1.4. Xu hướng đổi mới hoạt động dạy học ở trường trung học phổ thông

Xác định mục tiêu dạy học theo xu hướng đổi mới
Đổi mới nội dung, chương trình, sách giáo khoa
Đổi mới phương pháp dạy học
Đổi mới kiểm tra, đánh giá đối với học sinh
Chương 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP TỈNH HẬU GIANG

2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục - đào tạo

2.2. Khái quát về giáo dục trung học phổ thông

2.3. Thực trạng về quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông
2.1. Thực trạng về giáo dục trung học phổ thông
- Về hệ thống trường, lớp, học sinh trung học phổ thông
- Về giáo viên
- Về chất lượng giáo dục
Khái quát chung
Các trường trung học phổ thông được bố trí đều khắp ở các huyện, thị xã, trong đó có 8 trường còn 2 cấp học: trung học cở sở và trung học phổ thông có quy mô rất lớn ( từ 45 đến 72 lớp).
- Số học sinh năm sau tăng hơn năm trước đã tạo áp lực rất lớn về trường, lớp phục vụ yêu cầu học tập của các em.
- Đội ngũ giáo viên tăng lên hằng năm nhưng vẫn còn thiếu ( nhiều nhất ở các môn Thể dục, Giáo dục công dân, Giáo dục quốc phòng). Một số giáo viên tuy đạt chuẩn nhưng chất lương còn hạn chế.
Cơ sở vật chất trang thiết bị ngày càng được tăng cường nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông
- Chất lượng giáo dục - dạy học từng bước được ổn định, nhưng nhìn chung vẫn còn thấp.
2.2. Về quản lý hoạt động dạy học
Từ kết quả trưng cầu ý kiến, cho ta thấy tất cả cán bộ quản lý, giáo viên các trường đều nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của công tác quản lý hoạt động dạy học. Song, trong quá trình tổ chức thực hiện của Hiệu trưởng còn có những ý kiến đánh giá ở các mức độ khác nhau. Cụ thể như sau:
Quản lý hoạt động dạy của giáo viên

- Về xây dựng kế hoạch dạy học, hầu hết các trường thường chỉ nêu những công việc cần phải làm và chỉ tiêu cần thực hiện, các biện pháp đề ra còn chung chung chưa cụ thể nên việc tổ chức thực hiện kế hoạch còn gặp nhiều khó khăn
Về phân công giảng dạy cho giáo viên, Hiệu trưởng các trường có quan tâm đến các yếu tố hợp lý, năng lực, điều hoà chất lượng của giáo viên; điều chỉnh lại sự phân công và thực hiện tốt việc công khai hoá sự phân công. Tuy nhiên do chất lượng và cơ cấu giáo viên ở các môn nên việc điều hòa chất lượng và điều chỉnh lại sự phân công giảng dạy cho giáo viên thực hiện chưa tốt.
- Về thực hiện nội dung, chương trình, kế hoạch dạy học, chuẩn bị giờ lên lớp, tổ chức lên lớp, phụ đạo học sinh yếu kém và bồi dưỡng học sinh giỏi, Hiệu trưởng kiểm tra chưa sâu sát, thiếu thường xuyên nên còn xảy ra tình trạng:
+ Một số giáo viên thực hiện chưa đúng chương trình, kế hoạch dạy học, chuẩn bị giờ lên lớp và tổ chức giờ lên lớp còn hời hợt, chưa chu đáo.
+ Xác định đối tượng học sinh yếu kém hoặc học sinh có năng khiếu chưa chính xác, kế hoạch thực hiện còn chung chung, chưa cụ thể, thiếu kỷ cương trong thực hiện.


Về đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên,
Các phong trào giáo viên dạy theo phương pháp mới, học sinh học theo phương pháp mới, thao giảng, dự giờ, rút kinh nghiệm được các trường thực hiện thường xuyên và kết quả đạt được tương đối khá. Song, việc tổ chức tọa đàm, hội thảo về cải tiến phương pháp dạy học bộ môn cũng như công tác sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm quá trình thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở các trường còn nhiều hạn chế.

- Về công tác kiểm tra, đánh giá của giáo viên đối với kết quả học tập của học sinh, Hiệu trưởng các trường thực hiện khá tốt việc phổ biến các quy định về kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh; cải tiến hình thức kiểm tra đối với học sinh - chú ý đến phương pháp trắc nghiệm khách quan; tổ chức kiểm tra các tổ chuyên môn và giáo viên từ khâu ra đề đến chấm, chữa bài kiểm tra, bài thi và đánh giá kết quả học tập học sinh nên chất lượng học sinh được đánh giá khá chính xác
Về quản lý hoạt động học của học sinh
- Về nề nếp, kỷ cương trong học tập của học sinh, ngay từ đầu năm học, Hiệu trưởng các trường đã xây dựng hoặc chỉnh lý, bổ sung nội quy đối với học sinh. Song, việc tổ chức thực hiện nội quy đối với học sinh chưa nghiêm, dẫn đến việc quản lý nề nếp học tập tại trường của học sinh chưa chặt chẽ.
- Về hoạt động học tập tại trường và ở nhà của học sinh, Hiệu trưởng các trường đã chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm theo dõi chuyên cần, chất lượng học tập, rèn luyện đạo đức, hướng dẫn học sinh xây dựng thời gian biểu học tập ở nhà và phối hợp với gia đình học sinh để giáo dục, tổ chức kiểm tra việc thực hiện của học sinh. Song, Hiệu trưởng thiếu kiểm tra, đôn đốc nên vẫn còn tình trạng học sinh bỏ học, cúp tiết, vi phạm nội quy, chưa thực hiện tốt thời gian biểu học tập ở nhà, chưa hoàn thành nghĩa vụ đối vơi nhà trường; công tác phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh học sinh chưa chặt chẽ, còn mang tính hình thức.
Về quản lý các điều kiện, phương tiện hỗ trợ hoạt động dạy học
- Về thực hiện các chế định về giáo dục và đào tạo, việc tuyên truyền, phổ biến, học tập các chế định về giáo dục và đào tạo ở các trường thực hiện đôi lúc chưa nghiêm nên còn xãy ra tình trạng cán bộ quản lý, giáo viên chưa thực hiện hết nhiệm vụ quyền hạn; công tác nghiên cứu, bồi dưỡng, tự bồi dưỡng của cán bộ quản lý và giáo viên về thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông chưa thường xuyên, liên tục; tổ chức kiểm tra thi cử chưa thật sự nghiêm túc, đúng quy chế còn nặng về thành tích.
- Về bộ máy tổ chức và nhân lực của nhà trường, Hiệu trưởng các trường chưa thực hiện tốt việc xây dựng kế hoạch củng cố và phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong nhà trường; tổ chức biên chế lớp học chưa theo đúng quy định - lớp học còn quá đông trên 45 học sinh; việc lựa chọn giáo viên bố trí vào các vị trí lãnh đạo nhà trường, lãnh đạo các tổ chuyên môn đôi lúc chưa khách quan, chưa phù hợp với năng lực của giáo viên và việc phối hợp với các đoàn thể trong nhà trường chưa chặt chẽ.
- Về quản lý các nguồn lực phục vụ hoạt động dạy học, hầu hết Hiệu trưởng các trường chưa xây dựng kế hoạch phát triển cơ sở vật chất, thiết bị dạy học dài hạn nên nhiều trường chưa có phòng thí nghiệm thực hành riêng cho từng môn học, chưa có phòng học bộ môn, thiết bị dạy học chưa phát huy hết tác dụng, công tác bảo quản cơ sở vật chất, thiết bị dạy học còn nhiều bất cập và công tác xã hội hóa giáo dục tuy có được thực hiện nhưng hiệu quả đạt được rất thấp.
- Về công tác thi đua khen thưởng trong giáo viên và học sinh, Hiệu trưởng các trường rất quan tâm đến việc xây dựng nội dung, thang điểm thi đua, nhưng nội dung, thang điểm thi đua của nhiều trường chưa đảm bảo tính khoa học và chưa phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường; quỹ khen thưởng còn nghèo nàn; tổ chức sơ, tổng kết và khen thưởng các phong trào thi đua chưa kịp thời.
- Về xây dựng môi trường sư phạm, Hiệu trưởng các trường đã có nhiều cố gắng xây dựng sự đoàn kết nhất trí, quan hệ thân ái giữa các tổ chức, cá nhân trong nhà trường. Song, chưa có những biện pháp hữu hiệu để tập được sức mạnh của tập thể; nội quy, quy chế hoạt động của nhiều trường chưa đảm bảo được tính khoa học, thiếu tính khách quan và chưa phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường; phát huy dân chủ chưa đầy đủ còn phiến diện; việc xây dựng cảnh quan xanh - sach - đẹp quả đạt chưa cao.

Chương 3
CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP TỈNH HẬU GIANG

3.1. Cơ sở xác lập các biện pháp

3.2. Các nhóm biện pháp

3.3. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp


3.1. Các nhóm biện pháp


3.1.1. Nhóm các biện pháp nâng cao nhận thức về công tác quản lý hoạt động dạy học cho cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh

3.1.2. Nhóm các biện pháp quản lý hoạt động dạy của giáo viên

3.1.3. Nhóm các biện pháp quản lý hoạt động học của học sinh.

3.1.4. Nhóm các biện pháp quản lý các điều kiện, phương tiện hỗ trợ hoạt động dạy học

3.1.5. Nhóm các biện pháp tạo động lực cho hoạt động dạy
Nhóm các biện pháp nâng cao nhận thức về công tác quản lý hoạt động dạy học cho cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh

1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên
2. Nâng cao nhận thức cho học sinh


Nhóm các biện pháp quản lý hoạt động dạy của giáo viên

Hiệu trưởng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học năm học
2. Tăng cường quản lý việc xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học của giáo viên
Tăng cường các biện pháp đổi mới việc chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên
4. Đổi mới phương pháp quản lý giờ lên lớp của giáo viên
5. Đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên
6. Đổi mới quản lý công tác kiểm tra đánh giá của giáo viên đối với kết quả học tập của học sinh



Nhóm các biện pháp quản lý hoạt động học của học sinh

1. Tăng cường giáo dục động cơ, thái độ học tập cho học sinh
2. Củng cố nề nếp, kỷ cương trong học tập của học sinh
3. Tăng cường quản lý hoạt động học tập tại trường của học sinh
4. Tăng cường các biện pháp quản lý việc học tập ở nhà của học sinh

Nhóm các biện pháp quản lý các điều kiện, phương tiện hỗ trợ hoạt động dạy học

1. Tăng cường phổ biến và thực hiện có hiệu quả các chế định về giáo dục và đào tạo
2. Củng cố, phát triển và kiện toàn bộ máy tổ chức trong nhà trường
3. Tăng cường các nguồn lực (tài lực, vật lực) để xây dựng cơ sở vật chất và mua sắm bổ sung thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
4. Tăng cường sử dụng, bảo quản cơ sở vật chất và thiết bị dạy học

Nhóm các biện pháp tạo động lực cho hoạt động dạy học

1. Tăng cường tổ chức cho giáo viên học tập, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ
2. Xây dựng môi trường sư phạm trong nhà trường
3. Tăng cường sự phối hợp giữa Ban giám hiệu với các đoàn thể trong nhà trường, với Hội cha mẹ học sinh và các lực lượng giáo dục khác
4. Đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng trong hoạt động dạy học

3.1.1. Nhóm các biện pháp nâng cao nhận thức về công tác quản lý hoạt động dạy học cho cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh
Biện pháp 1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên
Tổ chức giáo viên nghiên cứu, học tập để nắm vững quan điểm, đường lối, chủ trường của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của ngành về đổi mới giáo dục và đào tạo, đổi mới hoạt động dạy học trong giai đoạn hiện nay và những yêu cầu đặt ra cho việc đổi mới công tác quản lý của Hiệu trưởng đối với hoạt động dạy học, quản lý nhà trường.

Biện pháp 2. Nâng cao nhận thức cho học sinh
Tuyên truyền, giáo dục để học sinh:
- Xác định đúng động cơ, thái độ học tập;
- Nắm vững và thực hiện tốt nội quy của nhà trường, nề nếp học tập tại trường, ở nhà, quy chế, quy định về kiểm tra, thi.
3.1.2. Nhóm các biện pháp quản lý hoạt động dạy của giáo viên
Mục đích của nhóm biện pháp
- Đưa việc thực hiện các nội dung cơ bản của hoạt động dạy: xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học; chuẩn bị giờ lên lớp; tổ chức lên lớp; đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với từng bài theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh và kiểm tra, đánh giá của giáo viên đối với kết quả học tập của học sinh vào nề nếp và đạt hiệu quả cao.
- Giúp cho Hiệu trưởng đánh giá được tình hình chất lượng đội ngũ, trình độ, năng lực chuyên môn của từng giáo viên trong nhà trường. Từ đó có thể nhân rộng các điển hình tiên tiến, kịp thời điều chỉnh, bổ sung, khắc phục những hạn chế, yếu kém của giáo viên cũng như công tác chỉ đạo, quản lý hoạt động dạy học của mình.
Nội dung và tổ chức thực hiện
Biện pháp 1. Hiệu trưởng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học năm học
Để xây dựng kế hoạch dạy học, Hiệu trưởng cần phải căn cứ:
- Các văn bản chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Bộ, Sở Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Tình hình đội ngũ giáo viên, khả năng về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học.

Để tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học, Hiệu trưởng cần phải:
- Hướng dẫn, tổ chức cho tổ trưởng chuyên môn xây dựng và thực hiện kế hoạch tổ chuyên môn.
- Kiện toàn Ban kiểm tra chuyên môn.
- Dự họp lệ của các tổ chuyên môn để đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện kế hoạch của tổ cũng như của giáo viên.
Biện pháp 2. Tăng cường quản lý việc xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học của giáo viên
- Tổ chức cho giáo viên nghiên cứu, tìm hiểu chương trình, các loại kế hoạch của nhà trường, của tổ chuyên môn, khả năng về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo khác.
- Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học cá nhân.
- Ban kiểm tra chuyên môn tổ chức kiểm tra việc thực hiện kế hoạch dạy học của giáo viên (theo kế hoach đã được phê duyệt) .
Biện pháp 3. Tăng cường các biện pháp đổi mới việc chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên
Hiệu trưởng cần tạo điều kiện để giáo viên thực hiện tốt các nội dung:
- Tìm hiểu học sinh lớp mình giảng dạy.
- Lựa chọn tài liệu, phương pháp, phương tiện dạy học và những hình thức dạy học thích hợp cho từng tiết dạy
- Soạn giáo án theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay (giáo án gồm 3 phần: mở đầu, nội dung và kết luận)
- Lập đầy đủ hồ sơ chuyên môn theo quy định.

Biện pháp 4. Đổi mới phương pháp quản lý giờ lên lớp của giáo viên
Hiệu trưởng quản lý giờ lên lớp của giáo viên thông qua:
- Việc thực hiện ngày giờ công lao động và việc dạy bù của giáo viên, sổ đầu bài hoặc vở ghi của học sinh.
- Kế hoạch dạy học của giáo viên
- Báo cáo của Tổ trưởng chuyên môn.
- Tăng cường dự giờ, đánh giá, trao đổi kinh nghiệm với giáo viên.
Biện pháp 5. Đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên
- Tăng cường mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn giúp giáo viên nắm vững bản chất, đặc điểm của từng phương pháp dạy học; tiếp cận các phương pháp dạy học hiện đại, nâng cao kỹ năng sử dụng các phương pháp và phương tiện dạy học.
- Phát động phong trào thi đua thực hiện các phương pháp dạy học tích cực, sử dụng thiết bị dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin.
- Tổ chức thao giảng, dự giờ, rút kinh nghiệm và tổng kết quá trình thực hiện đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên.

Biện pháp 6. Đổi mới quản lý công tác kiểm tra đánh giá của giáo viên đối với kết quả học tập của học sinh
- Nâng cao năng lực cho giáo viên về nghiệp vụ kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh. Đặc biệt là kỹ thuật biên soạn một bài kiểm tra bằng phương pháp trắc nghiệm khách quan.
- Đề kiểm tra, đề thi phải căn cứ vào nội dung, chương trình, sách giáo khoa.
- Tổ chức kiểm tra, thi cử nghiêm túc, chấm, chữa bài làm của học sinh một cách chính xác, kịp thời; đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của học sinh đúng quy chế, đảm bảo tính khách quan.
- Thông báo kết quả kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh cho gia đình học sinh.
3.2. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
Để khẳng định tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất trên, chúng tôi đã trưng cầu ý kiến của 199 người bao gồm Sở Giáo dục và Đào tạo 19 người (Lãnh đạo, trưởng phó các phòng chuyên môn, nghiệp vụ), 30 cán bộ quản lý và 150 giáo viên của các trường.
Từ kết quả trưng cầu ý kiến, tất cả cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên được hỏi ý kiến đều cho rằng cấp thiết hoặc rất cấp thiết và khả thi hoặc rất khả thi. Điều đó cho phép chúng tôi khẳng định các biện pháp mà chúng tôi đề xuất là cấp thiết và khả thi, có thể áp dụng vào quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông công lập tỉnh Hậu Giang.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
1.1. Về lý luận
Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về:
- Hoạt động dạy học, trong đó đã đi sâu nghiên cứu, phân tích về hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh, mối quan hệ giữa hoạt động dạy và hoạt động học; chức năng của hoạt động dạy học
- Quản lý hoạt động dạy học. của Hiệu trưởng.
1.2. Về thực tiễn:
Công tác quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng có nhiều tiến bộ, chất lượng giáo dục - dạy học từng bước ổn định. Tuy nhiên, vẫn bộc lộ nhiều yếu kém, bất cập:
- Cơ sở vật chất - thiết bị dạy học chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
- Hiệu trưởng các trường quản lý chưa chặt chẽ, chưa chủ động, sáng tạo, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới quản lý giáo dục hiện nay.
1.3. Đề xuất biện pháp
Trên cơ sở lý luận và thực trạng trên, chúng tôi đề xuất 5 nhóm biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trung học phổ thông công lập tỉnh Hậu Giang trong thời gian tới như sau:
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học
- Quản lý hoạt động dạy của giáo viên.
- Quản lý hoạt động học của học sinh.
- Quản lý các điều kiện, phương tiện hỗ trợ hoạt động dạy học.
- Tạo động lực cho hoạt động dạy học.
Các biện pháp này phải được thực hiện một cách đồng bộ. Tuy nhiên trong qua trình thực hiện có thể gặp phải một số khó khăn nhất định. Do vậy, Hiệu trưởng cần vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo các biện pháp trên vào điều kiện cụ thể của từng trường.
2. Khuyến nghị

2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo
- Ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể, chính xác và kịp thời về các vấn đề có liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ của cơ sở.
- Ban hành các văn bản thay thế các văn bản quá lâu, không còn phù hợp, trong đó có các văn bản quy định về chế độ chính sách đối với cán bộ, giáo viên, nhân viên.
- Đảm bảo cung ứng sách giáo khoa và các thiết bị dạy học kịp thời.
2.2. Đối với Ủy ban nhân dân và Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh Hậu Giang
- Tiếp tục đầu tư kinh phí xây dựng các phòng thí nghiệm, thực hành và các phòng học bộ môn cho các trường.
- Tạo điều kiện để cán bộ quản lý các trường tham gia các lớp đào tạo về quản lý giáo dục để đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hóa về công tác quản lý;
- Tăng cường chỉ đạo thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và sử dụng tốt các thiết bị dạy học; tổ chức các Hội thi về đổi mới phương pháp dạy học và sử dụng thiết bị dạy học.
- Có chính sách hỗ trợ, ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy học ở các trường, đặc biệt là đối với các trường ở vùng sâu.
- Tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên được học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, quan tâm đến việc đào tạo trình độ trên chuẩn cho giáo viên nói chung, giáo viên trung học phổ thông nói riêng;
- Tạo điều kiện để cán bộ quản lý các trường học, giáo viên được tham quan, học tập kinh nghiệm quản lý, giảng dạy của các đơn vị điển hình.
XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN
3.1.3. Nhóm các biện pháp quản lý hoạt động học của học sinh

Biện pháp 1. Tăng cường giáo dục động cơ, thái độ học tập cho học sinh
Tăng cường giáo dục động cơ, thái độ học tập cho học sinh thông qua các hoạt động ngoại khóa, các tiết sinh hoạt trường, các buổi tham quan, học tập; chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm giáo dục lồng ghép vào các tiết sinh hoạt lớp và phối hợp với tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong nhà trường và gia đình học sinh để giáo dục học sinh.
Biện pháp 2. Củng cố nề nếp, kỷ cương trong học tập của học sinh
Tổ chức hệ thống quản lý học sinh theo đơn vị lớp gồm: Giáo viên chủ nhiệm lớp, lớp trưởng, các lớp phó, các tổ trưởng, tổ phó (mỗi lớp bố trí không quá 45 học sinh, đội ngũ cán bộ lớp cần năng động, sáng tạo và có khả năng tự quản tốt), quy định về nề nếp học tập trên lớp, ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt trường, sinh hoạt lớp, lao động, kiểm tra, thi cử và tự quản đối với học sinh.
Biện pháp3. Tăng cường quản lý hoạt động học tập tại trường của học sinh
Hiệu trưởng cần chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp thực hiện tốt các nội dung:
- Theo dõi chuyên cần của học sinh.
- Bồi dưỡng, nâng cao năng lực và phương pháp học tập cho học sinh.
- Chủ động phối hợp với gia đình học sinh, với giáo viên bộ môn và các đoàn thể trong nhà trường để giáo dục học sinh thực hiện tốt nội quy nhà trường.
- Theo dõi việc tham gia học tập phụ đạo học sinh yếu kém hoặc bồi dưỡng học sinh giỏi, chất lượng học tập (học lực) và rèn luyện đạo đức (hạnh kiểm) của học sinh lớp chủ nhiệm.
Tổ chức kiểm tra việc thực hiện nội quy của học sinh.
Biện pháp 4. Tăng cường các biện pháp quản lý việc học tập ở nhà của học sinh
Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn học sinh xây dựng thời gian biểu học tập ở nhà (tự học, học tổ, học nhóm), chủ động phối hợp với gia đình học sinh để quản lý việc học tập ở nhà của học sinh.
3.1.4. Nhóm các biện pháp quản lý các điều kiện, phương tiện hỗ trợ hoạt động dạy học
Biện pháp 1. Tăng cường phổ biến và thực hiện có hiệu quả các chế định về giáo dục và đào tạo
Hiệu trưởng cần thực hiện tốt các nội dung:
- Nắm vững và cập nhật các chế định về giáo dục và đào tạo.
- Phổ biến công khai trước toàn thể hội đồng trường, tổ chuyên môn hoặc cung cấp tài liệu đến tận cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường
- Tổ chức kiểm tra việc thực hiện các chế định về giáo dục và đào tạo.
Biện pháp 2. Củng cố, phát triển và kiện toàn bộ máy tổ chức trong nhà trường
- Xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường. Hoàn thiện các tổ chuyên môn.
- Lựa chọn những giáo viên có phẩm chất, năng lực giới thiệu vào đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường hoặc bố trí tổ trưởng, tổ phó chuyên môn.
- Quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn của từng tổ chức và cá nhân trong nhà trường
- Bộ máy tổ chức trong nhà trường hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ.
Biện pháp 3. Tăng cường các nguồn lực (tài lực, vật lực) để xây dựng cơ sở vật chất và mua sắm bổ sung thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
- Tận dụng hợp lý nguồn ngân sách Nhà nước, tranh thủ tối đa sự hỗ trợ của địa phương và huy động sự đóng góp từ cha mẹ học sinh.
- Đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục.
- Xây dựng quỹ Khuyến học cấp trường.
- Sử dụng các nguồn kinh phí một cách hiệu quả; tránh lãng phí, thất thoát.
Biện pháp 4. Tăng cường sử dụng, bảo quản cơ sở vật chất và thiết bị dạy học
Yêu cầu giáo viên đưa việc sử dụng thiết bị vào kế hoạch dạy học theo từng bài, từng học kỳ.
- Thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ thuật sử dụng các thiết bị dạy học cho giáo viên, phát động thi đua sử dụng thiết bị dạy học.
- Xây dựng quy trình sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và yêu cầu mọi người phải thực hiện.
3.1.5. Nhóm các biện pháp tạo động lực cho hoạt động dạy học
Biện pháp 1. Tăng cường tổ chức cho giáo viên học tập, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ
- Tổ chức tập huấn cho giáo viên về soạn giáo án theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học, giáo án điện tử, sử dụng các phần mềm, ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng thiết bị hiện đại vào giảng dạy.
- Tổ chức tốt các hội thi, hội giảng theo phương pháp dạy học tích cực và viết sáng kiến kinh nghiệm,
- Khuyến khích, động viên giáo viên tự học, tự bồi dưỡng.
- Kiểm tra việc học tập và bồi dưỡng của giáo viên.
Biện pháp 2. Xây dựng môi trường sư phạm trong nhà trường
- Xây dựng sự đoàn kết nhất trí, quan hệ thân ái giữa các tổ chức, cá nhân trong nhà trường.
- Xây dựng nội quy, quy chế hoạt động của nhà trường.
- Phát huy dân chủ cở sở, lắng nghe ý kiến của các tổ chức, cá nhân để có những điều chỉnh, bổ sung biện pháp quản lý phù hợp, thấu tình đạt lý.
- Thực hiện công khai hóa các hoạt động của nhà trường.
- Xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp.
Biện pháp 3. Tăng cường sự phối hợp giữa Ban giám hiệu với các đoàn thể trong nhà trường, với Hội cha mẹ học sinh và các lực lượng giáo dục khác
Xây dựng kế hoạch phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể trong nhà trường, Hội cha mẹ học sinh, chính quyền và các lực lượng giáo dục khác. Kế hoạch phối hợp cần xác định rõ mục đích, nội dung, phương pháp, thời gian thực hiện và trách nhiệm của mỗi bên.
Biện pháp 4. Đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng trong hoạt động dạy học
- Xây dựng nội dung và thang điểm thi đua một cách khoa học, hợp lý, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của nhà trường.
- Xây dựng quỹ khen thưởng và quy định mức khen thưởng phù hợp với từng danh hiệu.
- Tăng cường tổ chức các hội thi: giáo viên dạy giỏi, sử dụng đồ dùng dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin trong và tổ chức sơ, tổng kết, khen thưởng kịp thời.
- Có chính sách khuyến khích giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ.
3.2. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
Để khẳng định tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất trên, chúng tôi đã trưng cầu ý kiến của 199 người bao gồm Sở Giáo dục và Đào tạo 19 người (Lãnh đạo, trưởng phó các phòng chuyên môn, nghiệp vụ), 30 cán bộ quản lý và 150 giáo viên của các trường.
Từ kết quả trưng cầu ý kiến, tất cả cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên được hỏi ý kiến đều cho rằng cấp thiết hoặc rất cấp thiết và khả thi hoặc rất khả thi. Điều đó cho phép chúng tôi khẳng định các biện pháp mà chúng tôi đề xuất là cấp thiết và khả thi, có thể áp dụng vào quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông công lập tỉnh Hậu Giang.