NGAN HANG DE VAN 9

PHẦN TIẾNG VIỆT
CHỦ ĐỀ 1: HỘI THOẠI
I.Mô tả chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ và các mức độ yêu cầu năng lực HS.
1. Mô tả chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ:
a. Về kiến thức: Qua bài kiểm tra, GV đánh giá lại mức độ tiếp thu kiến thức của học sinh ở các nội dung sau:
- Nội dung 5 phương châm hội thoại ( phương châm về lượng, phương châm về chất, phương châm quan hệ, phương châm cách thức, phương châm lịch sự)
- Mối quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp.
- Những trường hợp người nói không tuân thủ phương châm hội thoại.
- Hiểu được sự phong phú, tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm của hệ thống các từ ngữ xưng hô trong tiếng Việt; mối quan hệ giữa việc sử dụng từ ngữ xưng hô với tình huống giao tiếp.
b. Về kĩ năng:
- Nhận biết và phân tích được cách sử dụng các phương châm hội
- Lựa chọn đúng phương châm hội thoại trong quá trình giao tiếp.
- Hiểu đúng nguyên nhân của việc không tuân thủ các phương châm hội thoại; có ý thức đúng trong việc tuân thủ hay vi phạm phương châm hội thoại trong những tình huống giao tiếp cụ thể.
- Rèn luyện kĩ năng nắm vững và sử dụng thích hợp từ ngữ xưng hô trong giao tiếp, thấy rõ mối quan hệ giữa việc sử dụng từ ngữ xưng hô trong văn bản cụ thể
c. Về thái độ:
- Ý thức đúng việc tuân thủ phương châm hội thoại trong hoạt động giao tiếp.
- Sử dụng phù hợp phương châm hội thoại trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể.
- Ý thức sâu sắc tầm quan trọng của việc sử dụng thích hợp từ ngữ xưng hô trong giao tiếp
2. Mô tả các mức độ yêu cầu năng lực HS:

Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng thấp
Vận dụng cao

 - Nêu được các PCHT, các nguyên nhân không tuân thủ PCHT; các căn cứ để lựa chọn từ ngữ xưng hô khi giao tiếp
- Xác định được PCHT cụ thể
- Phân tích
- Trình bày
- Giải thích
Vận dụng kiến thức và kĩ năng để giải quyết tình huống mới trong học tập, trong giao tiếp
Vận dụng kiến thức và kĩ năng để giải quyết vấn đề trong cuộc sống.

II. Xây dựng ngân hàng câu hỏi theo định hướng phát triển năng lực:
Câu hỏi nhận biết:
Câu 1: Kể tên các phương châm hội thoại đã học. Trình bày nội dung của một trong những phương châm hội thoại mà em vừa kể
Đáp án:
5 phương châm hội thoại:
+ Phương châm về lượng,
+ Phương châm về chất,
+ Phương châm quan hệ,
+ Phương châm cách thức,
+ Phương châm lịch sự.
Nêu được nội dung 1 trong 5 phương châm hội thoại.
Câu 2:Câu ca dao: “Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”
Liên quan đến phương châm hội thoại nào? Trình bày nôi dung của phương châm hội thoại đó.
Đáp án:
- Câu ca dao trên liên quan đến phương châm lịch sự.
- Nội dung của phương châm lịch sự: Khi giao tiếp cần tế nhị và tôn trọng người khác.
Câu 3: Việc không tuân thủ phương châm hội thoại có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân nào? Trong những nguyên nhân đó, nguyên nhân nào em cần tránh?
Đáp án:
Việc không tuân thủ các phương châm hội thoại có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân:
- Người nói vô ý, vụng về, thiếu văn hóa trong giao tiếp;
- Người nói phải ưu tiên cho một phương châm hội thoại hoặc một yêu cầu khác quan trọng hơn;
- Người nói muốn gây sự chú ý, để người nghe hiểu câu nói theo một hàm ý nào đó.
Câu 4: Để sử dụng từ ngữ xưng hô cho thích hợp, người nói cần căn cứ vào đâu?
Đáp án:
Do tiếng Việt có một hệ thống từ ngữ xưng hô rất phong phú, tinh tế, giàu sắc thái biểu cảm nên người nói cần căn cứ vào đối tượng và các đặc điểm khác của tình huống giao tiếp để xưng hô cho thích hợp.
Câu 5: Đọc đoạn trích sau và cho biết nhân vật anh thanh đã tuân thủ đúng phương châm hội thoại nào? Phát biểu nội dung của phương châm hội thoại đó.
“Để khỏi vô lễ, người con trai vẫn ngồi yên cho ông vẽ, nhưng cho là mình không xứng với thử thách ấy, anh vẫn nói:
-Không, bác đừng mất công vẽ cháu! Cháu giới thiệu với bác ông kĩ sư ở vườn rau dưới Sa Pa! …”
(Lặng lẽ Sa Pa