Một số BP nâng cao hiêu quả bài học LS lớp 9 (phần LSVN)

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, nhiều nhà nghiên cứu giáo dục cho rằng trong giảng dạy nên sử dụng phương pháp giáo viên nói ít, học sinh nói nhiều. Theo sự nhận thức của tôi, thì đổi mới phương pháp dạy học lịch sử là phải lấy học sinh làm trung tâm. Vì vậy, chúng ta cần có biện pháp phát huy tính tích cực của các em, tạo cho các em có thói quen tự học, tự nghiên cứu nhiều hơn. Đến các giờ lên lớp, phải để cho các em thể hiện nhiều hơn quan điểm, nhận xét, đánh giá của mình về các sự kiện và nhân vật lịch sử.
Ngày nay, lịch sử đã được thừa nhận ý nghĩa, tác dụng của nó đối với giáo dục thế hệ trẻ. Càng đi vào tương lai, con người càng phải nắm vững kiến thức lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới để giúp họ trở thành người chủ có kiến thức trên hành tinh chúng ta. Khi hiểu được lịch sử, họ sẽ hiểu sống và lao động để làm gì. Đặc biệt đối với lịch sử dân tộc ta, một dân tộc có lịch sử từ lâu đời, có nhiều truyền thống quý báu. Những bài học lịch sử sẽ giúp chúng ta lựa chọn và tiến hành bước đi thích hợp. Vì vậy, người giáo viên cần nhận thức đúng, sâu sắc ý nghĩa, vị trí của bộ môn lịch sử trong chương trình giáo dục đồng thời giúp học sinh biết để “ tường” tức là hiểu cặn kẽ, chính xác về lịch sử, từ đó hình thành tư duy lịch sử.
Muốn vậy, giáo viên phải tiến hành bài học lịch sử một cách có hiệu quả. Đặc biệt là đối với chương trình lịch sử Việt Nam lớp 9. Trong chương trình lịch sử Việt Nam 9, mặc dù đã có chương trình giảm tải của Bộ GD&ĐT nhưng khối lượng kiến thức vẫn còn rất rộng đối với trình độ nhận thức của các em. Làm thế nào để giáo viên có thể nâng cao được hiệu quả của một bài học lịch sử nói chung và bài học lịch sử lớp 9 nói riêng chỉ trong vòng 1 tiết dạy? Điều đó đã khiến tôi và không ít giáo viên dạy bộ môn lịch sử phải trăn trở. Đó là lí do vì sao tôi chọn đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả bài học lịch sử lớp 9 (Phần lịch sử Việt Nam)” để cùng chia sẻ với các đồng nghiệp trong ngành.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ
Tạo sự thống nhất giữa việc tổ chức giảng dạy của giáo viên và việc tiếp thu kiến thưc của học sinh.
Giúp giáo viên xác định được nội dung cơ bản của mỗi bài học để đề ra những phương pháp, biện pháp sư phạm, các phương tiện dạy học cần thiết để tiến hành và nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn.
Mặt khác,với việc nghiên cứu đề tài này, bản thân tôi muốn thực hiện được điều trăn trở bấy lâu là làm sao cho các em có thói quen tự học, tự nghiên cứu, trên tinh thần đó các em sẽ tự giác sưu tầm tài liệu, có thêm nhiều kiến thức, hiểu sâu hơn về lịch sử Việt Nam cũng như lịch sử thế giới, từ đó biết rút ra nhận xét, đánh giá và tích lũy được những kiến thức cơ bản nhất của lịch sử 9 (Phần lịch sử Việt Nam) một cách có hệ thống.


3. Đối tượng nghiên cứu.
Áp dụng cho tất cả học sinh THCS
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
Trong điều kiện chủ quan và khách quan cho phép, tôi chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài là một số biện pháp nâng cao hiệu quả bài học lịch sử vào việc giảng dạy một số bài trong chương trình Lịch sử lớp 9 (Phần lịch sử Việt Nam).
5. Phương pháp nghiên cứu.
Qua nhiều năm giảng dạy phần lịch sử lớp 9, tôi đã cố gắng nghiên cứu kỹ chương trình phân phối của Bộ GD-ĐT, sau đó tôi tiến hành sưu tầm nhiều tài liệu để bổ sung vào bài dạy. Trong quá trình dạy học, tôi thường kiểm tra lại kiến thức
của học sinh. Mặc dù đã giới thiệu tài liệu, yêu cầu các em tham khảo trước nhưng các em vẫn nắm kiến thức rất mơ hồ. Vì vậy, tôi đã suy nghĩ chọn ra biện pháp khắc phục tình trạng trên như sau:
Trước hết, trong quá trình giảng dạy tôi luôn đảm bảo nội dung bài học. Tức là phải phán ánh được trình độ phát triển của lịch sử hiện nay, nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ, quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin – Tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng và Nhà nước có liên quan.
Thứ hai, tôi xác định nội dung cơ bản của bài học, theo mức độ chung mà chương trình qui định cho tất cả học sinh (theo Chuẩn kiến thức kĩ năng) để