Một số bài tập nhận biết hóa lớp 9

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận:
Mục tiêu của đổi mới phương pháp dạy học là nhằm góp phần thực hiện mục tiêu đổi mới nền giáo dục nước nhà. Theo Luật Giáo dục Việt Nam, tại Điều 4 có chỉ rõ: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên”; Điều 12 Luật Giáo dục xác định: “Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển”
Muốn đổi mới giáo dục thì phải đổi mới cách dạy và cách học, người giáo viên cần coi trọng việc hình thành và phát triển tiềm lực trí tuệ cho học sinh, đặc biệt là năng lực tư duy, năng lực hành động. Cần tạo điều kiện cho học sinh có ý thức và biết vận dụng tổng hợp kiến thức vào cuộc sống thực tiễn, đồng thời chú ý rèn luyện cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo; chú ý các thao tác tư duy cơ bản như phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hoá….
Như vậy, muốn đổi mới phương pháp dạy học phải chống thói quen áp đặt, truyền thụ kiến thức theo một chiều mà phải tạo cơ hội cho học sinh phát hiện kiến thức và tiếp cận kiến thức để giải quyết vấn đề một cách linh hoạt và sáng tạo.
2. Cơ sở thực tiễn:
Trước đây, điều kiện hoá chất, dụng cụ còn thiếu thốn. Chúng ta, những người giảng dạy môn Hoá học chưa phát huy được hết vai trò của dạng bài tập định tính “Nhận biết các chất” trong môn Hoá học của trường THCS vào việc ôn tập, hệ thống hoá những kiến thức cơ bản của nội dung chương trình, đồng thời chưa phát huy tính sáng tạo bồi dưỡng năng lực tư duy của HS.
Ngày nay, việc đổi mới phương pháp giảng dạy đã được thực hiện một cách rộng rãi và có hiệu quả, đặc biệt là trong các bài giảng lý thuyết. Tuy nhiên, đổi mới trong phương pháp bồi dưỡng kỹ năng giải bài tập cho học sinh vẫn còn nhiều hạn chế, chưa phát huy hết tiềm lực tư duy, sáng tạo và trí thông minh của học sinh.
Qua quan sát dự giờ ở một số lớp trong các giờ thao giảng cấp trường, đặc biệt trong bốn năm công tác giảng dạy và ba năm bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường THCS Phổ Cường, tôi nhận thấy học sinh vẫn còn nhiều lúng túng trong việc giải các dạng bài tập định tính. Sự lúng túng càng thể hiện rõ khi các em giải các dạng bài tập nhận biết chất. Trong khi loại bài tập này không thể thiếu trong các kì thi học sinh giỏi cấp huyện và cấp tỉnh.
Xuất phát từ những lí do trên, tôi mạnh dạn đưa ra đề tài “Hướng dẫn học sinh nhận biết các hợp chất vô cơ bằng phương pháp hoá học” để cùng trao đổi, bàn bạc cùng các đồng nghiệp về vai trò, yêu cầu, hình thức và các dạng bài tập về nhận biết các chất nhằm góp một phần nhỏ vào việc giảng dạy tốt hơn.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Góp phần nâng cao hiệu quả dạy – học của giáo viên và học sinh nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy.
Giúp HS nắm vững kiến thức về tính chất, đặc biệt tính chất hoá học của các chất vào việc nhận biết chất.
Gắn kết giữa lí thuyết và thực hành, giúp học sinh khỏi lúng túng trước những vấn đề trong thực tiễn cuộc sống có liên quan đến việc nhận biết các chất. Đồng thời giúp HS có thể giải thích được các hiện tượng xảy ra có liên quan đến hoá học trong thực tế cuộc sống.
Phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong học tập.
Đây cũng là tài liệu cần thiết cho giáo viên dùng để bồi dưỡng HS giỏi môn Hoá học.
III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Quan sát, theo dõi kết quả học tập của học sinh trên lớp và đúc kết kinh nghiệm của bản thân trong quá trình giảng dạy.
Nghiên cứu SGK từ lớp 9 ( lớp 12 và các sách tham khảo nâng cao có liên quan đến vấn đề nhận biết chất.
Aùp dụng đề tài vào việc giảng dạy trên lớp và bồi dưỡng học sinh giỏi tại trường.
IV. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU.
Đề tài được áp dụng cho hầu hết các đối tượng học sinh học trên lớp, cho đội tuyển học sinh giỏi cấp trường.
Đề tài chỉ nghiên cứu đến dạng bài tập nhận biết dưới hình thức tự luận, không nghiên cứu bài tập nhận biết dưới dạng trắc nghiệm.
Kế hoạch thực hiện đề tài bắt đầu từ năm học 2010 -2011, được thử nghiệm trong học kì I năm học 2010 – 2011.
B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I.