Kinh nghiệm vận dụng số 1 trong giải Toán

sử dụng “ một ” trong giải toán
hoàng phong
(Giáo viên trường Tiểu học An Lộc, Lộc Hà, Hà Tĩnh )
Chúng ta đã biết số một được quy ước như là một lớp học, một quãng đường, một tấm vải, hay là một công việc, một rổ táo…Nhờ đó mà trong quá trình làm toán vận dụng số Một để giải các bài toán một cách nhanh chóng, khoa học. Sau đây vận dụng số Một như chìa khoá để giải các bài toán bằng cách phù hợp.
Bài toán 1:
Một người bán cam, buổi sáng bán được số cam mang đi, buổi chiều bán thêm 52 quả và số cam còn lại đúng bằng số cam đã bán. Tính số cam mà người đó mang đi bán.
Phân tích: Bài toán yêu cầu tính số cam mang đi bán, ta phải tính xem số cam còn lại chiếm bao nhiêu phần tổng số cam đưa đi bán. Tính được phân số chỉ số cam buổi chiều bán từ đó giải quyết được yêu cầu này tức chúng ta giải được bài toán.

Giải bài
Số cam còn lại bằng số cam đã bán, lúc này số cam còn lại bằng:
1: (1 + 8) = (tổng số cam người đó đem đi bán)
Số cam buổi chiều người đó bán chính là:
1- (số cam mang đi bán)
Vậy số cam người đó đem đi bán là:
52 : = 180 (quả).
Bài toán 2:
Học sinh ba lớp 5A, 5B và 5C có tất cả 127 em. Sau khi cử số học sinh của lớp 5A đi dọn vườn trường, số học sinh lớp 5B đi đào hố trồng cây và số học sinh lớp 5C quét dọn sân trường thì số học sinh của ba lớp bằng nhau. Hỏi mỗi lớp có bao nhiêu em?
Phân tích:
Theo yêu cầu của bài toán trước hết tìm xem phân số chỉ số học sinh còn lại của ba lớp là bao nhiêu. Khi tìm được phân số chỉ số học sinh còn lại của ba lớp lúc đó bài toán này trở thành một bài toán đơn giản hơn làm được điều đó chúng ta coi các lớp đó là Một để tìm phân số chỉ số học sinh bằng nhau của ba lớp.
Bài giải
Số học sinh còn lại của lớp 5A là.
1- = (số học sinh)

Số học sinh còn lại của lớp 5B là.
1- = (số học sinh)
Số học sinh còn lại của lớp 5C là.
1- = (số học sinh)
Ta có: = = =
Coi số học sinh của lớp 5A là 40 phần thì số học sinh lớp 5B là 45 phần và lớp 5C là 42 phần như thế.
127 em có tổng số phần bằng nhau.
40 + 45 + 42 = 127 (phần)
Số học sinh của lớp 5A là.
( 127 :127 ) x 40 = 40 (em)
Số học sinh của lớp 5B là.
( 127 :127 ) x 45 = 45 (em)
Số học sinh của lớp 5C là.
127 - ( 40 + 45 ) = 42 (em)

Nhận xét: Bài này nếu như chúng ta không tìm phân số chỉ số học sinh còn lại của ba lớp sau khi cử đi mà suy nghĩ tìm cách giải khác chắc chắn gặp nhiều khó khăn, muốn làm được điều này chúng ta phải sử dụng Một trong giải toán. Sau khi tìm được phân số chỉ số học sinh còn lại của ba lớp bài toán trở thành dạng