Kinh nghiệm Luyện câu lớp 3

MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN DẠY TỐT
TIẾT LUYỆN TỪ VÀ CÂU Ở LỚP 3

A/ ĐẶT VẤN ĐỀ:
Môn Tiếng Việt ở trường tiểu học có nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực hoạt động ngôn ngữ của học sinh thể hiện tốt hay không là nhờ vào vốn kiến thức về Tiếng Việt dồi dào và khả năng chuyển tải kiến thức - nội dung bài dạy hợp lý, sáng tạo của giáo viên.
Chính vì “nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh” nên mục tiêu môn Tiếng Việt ở Bậc Tiểu học đã nêu những nội dung cụ thể là: Nhằm hình thành và phát triển ở học sinh qua các kỹ năng sử dụng tiếng Việt ( nghe, nói, đọc, viết) để vận dụng trong học tập và giao tiếp ở trường và môi trường xung quanh; thông qua việc dạy và học môn Tiếng Việt để góp phần rèn luyện các em có những thao tác tư duy về ngôn ngữ; cung cấp cho học sinh các kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và những hiểu biết ban đầu về tự nhiên – xã hội, về con người, về văn hóa, văn học Việt Nam và nước ngoài; qua đó bồi dưỡng tình yêu tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam.
Vì vậy muốn thực hiện tốt, có hiệu quả các yêu cầu mà mục tiêu trên đã đề ra, đòi hỏi người giáo viên phải có kiến thức vững vàng, sáng tạo năng động trong quá trình dạy học, nắm chắc các hoạt động chủ yếu ở mỗi tiết dạy trong các phân môn của môn Tiếng Việt như phân môn Tập đọc, Luyện từ và câu, Tập làm văn, Kể chuyện…
Trong khi đó ở các Trường Tiểu học, cũng như những môn học khác, môn Tiếng Việt do Chương trình giáo dục phổ thông mới đưa vào thực hiện mấy năm gần đây và giáo viên phải tiếp cận theo hướng dạy mới, tiến trình tiết dạy và các hoạt động dạy học cũng có sự đổi mới so với trước đây, nên không ít giáo viên chưa nắm chắc các biện pháp dạy và học chủ yếu, còn lúng túng khi lên tiết dạy, làm ảnh hưởng rất lớn chất lượng học tập của học sinh và mục tiêu giáo dục. Đây chính là lý do thúc đẩy chúng tôi chọn môn Tiếng Việt để xây dựng chuyên đề. Tuy nhiên, do phạm vi tìm hiểu và thực hiện quá rộng nên chúng tôi chọn, nghiên cứu và viết giải pháp hữu ích “ Một số giải pháp giúp giáo viên dạy tốt tiết Luyện từ và câu ở lớp 3” này.
B/ CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Với mục tiêu chung của môn Tiếng Việt thì mục tiêu của phân môn Luyện từ và câu là một bộ phận nhỏ của môn Tiếng Việt hết sức cần thiết để rèn luyện cho học sinh kỹ năng dùng từ, đặt câu và sử dụng một số dấu câu; giúp học sinh mở rộng và phát triển vốn từ làm cho vốn ngôn ngữ của các em càng phong phú; việc giúp học sinh nắm ý nghĩa của từ, tích cực hóa vốn từ để bồi dưỡng cho các em thói quen dùng từ chính xác, nói – viết thành câu, có ý thức sử dụng Tiếng Việt có văn hóa trong học tập và giao tiếp.
Phân môn Luyện từ và câu ở bậc học Tiểu học nói chung và phân môn Luyện từ và câu ở lớp 3 nói riêng thể hiện tính tổng hợp, thực hành rất rõ, vừa phù hợp với đặc trưng của hoạt động ngôn ngữ vừa bảo đảm yêu cầu rèn luyện kỹ năng sử dụng Tiếng Việt cho học sinh thông qua các bài tập thực hành về từ và câu. Thông qua mục tiêu chương trình cũng như cụ thể hóa được vai trò của nhân tố từ ngữ trong việc sử dụng tiếng Việt. Bên cạnh đó, phân môn Luyện từ và câu ở lớp 3 còn góp phần quan trọng giúp học sinh mở rộng và phát triển vốn từ, yêu cầu học sinh nắm được một số câu thành ngữ, tục ngữ quen thuộc, nghĩa một số từ Hán Việt…..
Mục tiêu phân môn Luyện từ và câu ở lớp 3 là: Mở rộng vốn từ theo chủ điểm, củng cố kiến thức về các kiểu câu ( thông qua các mô hình) và thành phần câu ( thông qua các câu hỏi) đã học ở lớp 2. Cung cấp cho học sinh có hiểu biết sơ giản về các phép tu từ so sánh và nhân hóa ( thông qua các bài tập). Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng dùng từ và đặt câu, sử dụng một số dấu câu. Bồi dưỡng cho học sinh thói quen dùng từ, nói và viết thành câu: có ý thức sử dụng Tiếng Việt văn hóa trong học tập, giao tiếp và thích học Tiếng Việt.
Do đó người giáo viên dạy lớp 3 ( hay dạy bậc Tiểu học ) cần phải hội đủ các yếu tố như: Có kiến thức