Kĩ thuật dạy học tchs cực

Năm học mới 2013 -2014 tiếp tục với nhiều đổi mới, đặc biệt phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” và thực hành thi, kiểm tra, đánh giá theo hướng khuyến khích tinh thần tự học và ý thức sáng tạo của học sinh. Tổ Tự Nhiên xin giới thiệu với các thầy cô giáo 2 kĩ thuật dạy học tích cực mà tổ Tự Nhiên thấy có thể áp dụng trong quá trình dạy học nhằm phát huy tính tích cực của hs, có thể linh hoạt áp dụng cho phù hợp đối tượng học sinh

I. Kĩ thuật động não
1. Mục đích – Ý nghĩa:
Là sự vận dụng trí tuệ (động não) tập thể để giải quyết một vấn đề phức tạp. Động não là kĩ thuật trong dạy học nhằm giúp HS trong một thời gian ngắn nảy sinh được nhiều ý tưởng, nhiều giả định về một vấn đề nào đó.
Động não là một kĩ thuật nhằm huy động những tư tưởng mới mẻ, độc đáo về một chủ đề của các thành viên trong thảo luận nhóm. Các thành viên được cổ vũ tham gia một cách tích cực không hạn chế các ý tưởng.
Động não cũng là một trong những kĩ thuật dạy học có ý nghĩa đặc biệt trong việc phát huy tính tích cực của học sinh vào quá trình học tập, kích thích tư duy và sự sáng tạo của học sinh, giúp các em mạnh dạn hơn trong việc đưa ra ý tưởng của mình.
2. Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng kĩ thuật động não:
* Thuận lợi:
- Đối với trình độ học sinh miền núi còn hạn chế nên áp dụng kĩ thuật động não viết là phù hợp nhất.
- Áp dụng được với nhiều kiểu bài dạy
- Huy động được tất cả học sinh trong nhóm, trong lớp tham gia.
- Tạo sự yên tĩnh trong lớp học, HS chỉ cần có bút và giấy thì có thể ghi chép nội dung thảo luận.
- Mức độ tập trung chú ý cao hơn vì học sinh trình bày những suy nghĩ bằng chữ viết
- Các em học sinh ở lứa tuổi năng động nên thích tìm tòi khám phá các vấn đề được GV nêu ra.
* Khó khăn:
- Trình độ học sinh còn hạn chế nên có thể không thu được nhiều ý tưởng trong động não
- Có thể có nhiều học sinh sa vào những ý tưởng lạc đề, tản mạn
3. Cách thực hiện:
Đối với lớp học đông mà thời gian một tiết dạy còn hạn chế nên có thể chia lớp thành nhiều nhóm để giáo viên có thể thu thập ý tưởng nhanh hơn.
Để thực hiện kĩ thuật này, GV cần đưa ra một hệ thống các thông tin làm tiền đề cho buổi thảo luận. Sau đó tiến hành theo trình tự:
+ GV nêu câu hỏi, vấn đề cần được tìm hiểu trước cả lớp hoặc trước nhóm, khích lệ HS phát biểu và đóng góp ý kiến càng nhiều càng tốt.
+ Liệt kê tất cả các ý kiến phát biểu đưa lên bảng hoặc giấy khổ to, không loại trừ một ý kiến nào, trừ trường hợp trùng lặp.
+ Phân loại ý kiến.
+| Làm sáng tỏ những ý kiến chưa rõ ràng và thảo luận sâu từng ý.
VD 1: Môn sinh học 6 ( Bài 42: Lớp hai lá mầm và lớp một lá mầm)
GV nêu câu hỏi: Dựa vào đặc điểm của rễ, thân , lá, hoa và phôi hãy phân biệt lớp hai lá mầm và lớp một lá mầm?
GV chia HS thành nhiều nhóm, mỗi nhóm thảo luận và viết ý kiến trên giấy. GV thu thập tất cả ý kiến của các nhóm và nhận xét.
VD2: Môn Hóa học 9( Bài 41: Nhiên liệu)
GV nêu câu hỏi tích hợp bảo vệ môi trường: Nêu những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí?
Đây là một câu hỏi ở mức độ nhận thức liên hệ thực tế rộng nên học sinh sẽ động não và có nhiều ý tưởng , Gv thu thập tất cả những ý tưởng , bỏ bớt những ý tưởng trùng nhau và bỏ đi những ý tưởng chưa đúng.
4. Những dạng bài có thể áp dụng:
Kĩ thuật động não áp dụng cho những dạng bài mới, GV áp dụng kĩ thuật này cho học sinh động não, thảo luận để phát hiện tìm tòi những kiến thức mới mà các em chưa học qua.
Kĩ thuật động não còn có thể áp dụng khi bàn về một vấn đề nào đó,thông qua động não GV có thể thu thập được nhiều ý kiến của các thành viên trong lớp.
5. Định hướng đánh giá:
- Nếu giáo viên có sử dụng các kĩ thuật động não phù hợp với kiểu bài lên lớp thì đánh giá mục 4 và 9( trong tiêu chuẩn đánh giá, xếp loại tiết dạy bậc THPT) với số điểm tối đa.

II. Kĩ thuật sơ đồ hóa (grap):
1. Mục