KHẢO SÁT VĂN 9.9

Câu 1. Anh (chị) hãy giải thích các thành ngữ sau?
- Ăn vóc học hay; - Đồng không mông quạnh; - Quỷ tha ma bắt.
Câu 2. "Cái tư tưởng trong nghệ thuật là một tư tưởng náu mình, yên lặng. Và cái yên lạng của một câu thơ lắng sâu xuống một tư tưởng" (Nguyễn Đình Thi).
Anh (chị) hiểu vấn đề trên như thế nào? Qua việc cảm nhận vẻ đẹp của câu thơ "Đầu súng trăng treo" trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu, hãy làm sáng tỏ./.
HƯỚNG DẪN CHẤM
Câu 1:Ý nghĩa của các thành ngữ sau:
- Phải giải thích được theo các bước sau để đi đến nội dung trọng tâm:
* Ăn vóc học hay.
- Vóc: có hai cách hiểu: Vóc dáng
Vải quý (gấm vóc).
- Hay: Giỏi
Biết.
+ Ý nghĩa: - ăn thì nên vóc nên dáng, ăn thì nên sức vóc; học thì sẽ biết.
- ăn thì chọn cái ngon cái bổ mà ăn, học thì điều hay, điều tốt mà học
* Quỷ tha ma bắt.
(Nhiều câu có nội dung tương tự như: Diều tha quạ bắt; quan tha nha bắt)
- Tha: Thả ra
Mang đi. (Kiến tha lâu đầy tổ).
+ Ý nghĩa: - Vừa mới thoát nạn này thì mắc nạn khác.
- Nạn này chưa qua nạn khác đã đến.
=> Nỗi khổ cực bi đát của con người trong cuộc sống thường mắc phải.
* Đồng không mông quạnh.
- Đồng: cánh đồng
- Mông: (cách nói theo vần), có nghĩa: Mô đất, ụ đất.
- Không: trống vắng, trống trơn
- Quạnh: đìu hiu.
+ Ý nghĩa: nói lên sự hoang vắng, đìu hiu, cô quạnh.
Câu2:
Thí sinh phải làm nổi bật được hai ý cơ bản:
- Cái tư tưởng trong nghệ thuật.
- Cảm nhận được nét đẹp của câu thơ: “Đầu súng trăng treo”.
+ Thế nào là tư tưởng?
- Là trí tuệ, cách nhìn, cách suy nghĩ, lối tư duy..... được hình thành trong mỗi cá nhân, mỗi thời đại hoặc xã hội.
- Tư tưởng trong nghệ thuật: Bắt nguồn từ cuộc sống thể hiện thông qua con đường ngôn ngữ. Đó là sự động lại, sự gửi gắm, ký thác hay là chiều sâu của tâm hồn, kinh nghiệm, cách nhìn về cuộc đời và con người của tác giả gửi vào trong tác phẩm.
+Tư tưởng náu mình và im lặng: (nội dung cụ thể trong văn bản tiếng nói của văn nghệ)
- Ý tại ngôn ngoại, tức là tác phẩm văn học không chỉ mô tả y nguyên cuộc sống và con người thực mà đằng sau những bức tranh chân thực của cuộc sống là những thông điệp đầy tính nhân, văn tác giả gửi tới người đọc. Thông điệp này truyền đến người đọc qua sự cảm nhận, tiếp nhận văn học... cần cú dẫn chứng cụ thể
- Chức năng của văn học:..............
+ Cái yên lặng của một câu thơ lắng xuống tư tưởng: Đó chính là con mắt thơ, cái điểm nhấn quan trọng của tác giả, qua đó để thể hiện một cách nhìn, quan điểm, một tư duy và có thể là một cách đánh giá về cái đẹp, về cuộc sống.
* Cảm nhận vẻ đẹp của câu thơ “Đầu súng trăng treo”.
Thí sinh làm cụ thể các nội dung cơ bản sau:
- Đầu súng: Hiện thực, nó là cái tượng trưng cho chết chóc, chiến tranh.
- Trăng: Lãng mạn, gợi cho con người sự dịu êm, mát mẽ, nó tượng trưng cho sự hoà bình.
- Súng luôn luôn sát cánh với người lính, ở gần với người lính.
- Trăng thì ở rất xa.
=> Ngoài ý nghĩa thể hiện sự lãng mạn, lạc quan của người lính trong gian nan, lửa đạn. Thì nó còn lắng xuống một thông điệp sâu xa và hết sức ý nghĩa.
“đầu súng trăng treo” Khát vọng hoà bình, chiến đấu cho hoà bình, vì hoà bình; Mơ ước sự hoà bình luôn đến sát gần bên mình.
Câu thơ cũng là nhan đề của tập thơ: Đó là thông điệp: khát vọng về hoà bình, chiến đấu cho hoà bình và chủ quyền Tổ quốc.