He dieu hanh Linux

Néi dung
_________________________________________________________________

I. Giới thiệu về Linux 3
Lịch sử 3
Cài đặt máy chủ Linux 4
II. Quản lý tệp, thư mục 13
1. Hệ thống thư mục 13
Thư mục chủ 13
Các thư mục hệ thống 14
2. Mô tả các thư mục 14
3. Các câu lệnh cơ bản 14
4. Thuộc tính tệp 16
5. Thay đổi thuộc tính tệp 17
III. Người dùng và quản lý ngưòi dùng 19
1. Khái niệm 19
2. Các câu lệnh liên quan đến người dùng/nhóm người dùng 19
IV. Bộ soạn thảo vi. 20
1. Hai chế độ làm việc. 20
2. Bảng các câu lệnh của vi 20
chuyển sang chế độ câu lệnh 20
Di chuyển tiến một từ, lùi một từ (backward by word). 20
Về đầu, về cuối dòng 20
Tìm xâu pattern. Theo hướng tiến. 20
Tìm xâu pattern, theo hướng lùi về đầu văn bản. 20
lặp lại việc tìm kiếm theo cùng hướng / ngược hướng 20
Xóa một kí tự 21
Xoá dòng có con chạy 21
Xoá đến cuối dòng 21
Xoá một từ 21
Dán đoạn văn bản vừa xoá vào trước / sau con chạy 21
Hồi lai lệnh vừa thực hiện. 21
Lặp lại câu lệnh cuối. 21
Chèn đoạn văn bản vào trước / sau vị trí con chạy.[khi ở chế độ nhập vào] 21
Thêm một dòng mới bên dưới/ bên trên con chạy [khi ở chế độ nhập vào] 21
Ghi lưu và thoát 21
Ghi lưu 21
Thoát khỏi vi, không ghi lưu. 21
V. Các tiện ích lưu trữ 21
1. TAR 21
2. GZIP 21
3. BZIP2 22
VI. Networking 22
1. Địa chỉ IP 22
2. Domain name và Hostname 24
3. DNS server 24
VII. Các tiện ích mạng. 24
1. Telnet 25
2. FTP. 25
3. Ping. 26
4. Traceroute. 26
VIII. Samba 26
1. Đặt vấn đề. 26
2. Giới thiệu về Samba 27
3. Tìm và cài đặt Samba 28
4. Làm việc với tệp smb.conf 29
5. Cấu hình toàn cục Global Settings 29
6. Khai báo chia sẻ Share 30
7. Thực thi Samba 31
IX. Dịch vụ Web 32
1. Khái niệm 32
2. Khởi động và ngừng dịch vụ 32
3. Làm việc với httpd.conf 32
4. Cấu hình máy chủ 32


HỆ ĐIỀU HÀNH LINUX

Giới thiệu về Linux
Lịch sử
Linux là hệ điều hành mô phỏng Unix, được xây dựng trên phần nhân (kernel) và các gói phần mềm mã nguồn mở. Linux được công bố dưới bản quyền của GPL (General Public Licence).
Unix ra đời giữa những năm 1960, ban đầu được phát triển bởi AT&T, sau đó được đăng ký thương mại và phát triển theo nhiều dòng dưới các tên khác nhau. Năm 1990 xu hướng phát triển phần mềm mã nguồn mở xuất hiện và được thúc đẩy bởi tổ chức GNU. Một số licence về mã nguồn mở ra đời ví dụ BSD, GPL. Năm 1991, Linus Torvald viêt thêm phiên bản nhân v0.01 (kernel) đầu tiên của Linux đưa lên các BBS, nhóm người dùng để mọi người cùng sử dụng và phát triển. Năm 1996, nhân v1.0 chính thức công bố và ngày càng nhận được sự quan tâm của người dùng. Năm 1999, phiên bản nhân v2.2 mang nhiều đặc tính ưu việt và giúp cho linux bắt đầu trở thành đối thủ cạnh tranh đáng kể của MSwindows trên môi trường server. Năm 2000 phiên bản nhân v2.4 hỗ trợ nhiều thiết bị mới (đa xử lý tới 32 chip, USB, RAM trên 2GB...) bắt đầu đặt chân vào thị trường máy chủ cao cấp. Quá trình phát triển của linux như sau:
Năm 1991: 100 người dùng.
Năm 1997: 7.000.000 người dùng.
Năm 2000: hàng trăm triệu người dùng, hơn 15.000 ngưòi tham gia phát triển Linux. Hàng năm thị trường cho Linux tăng trưởng trên 100%.
Các phiên bản Linux là sản phẩm đóng gói Kernel và các gói phần mềm miễn phí khác. Các phiên bản này được công bố dưới licence GPL. Một số phiên bản nổi bật là: Redhat, Caldera, Suse, Debian, TurboLinux, Mandrake.
Giống như Unix, Linux gồm 3 thành phần chính: kernel, shell và cấu trúc tệp.
Kernel là chương trình nhân, chạy các chương trình và quản lý các thiết bị phần cứng như đĩa và máy in.
Shell (môi trường) cung cấp giao diện cho người sử dụng, còn được mô tả như một bộ biên dịch. Shell nhận các câu lệnh từ người sử dụng và gửi các câu lệnh đó cho nhân thực hiện. Nhiều shell được phát triển. Linux cung cấp một số shell như: desktops, windows manager, và môi trường dòng lệnh. Hiện nay chủ yếu tồn tại 3 shell: Bourne, Korn và C shell. Bourne được phát triển tại phòng thí nghiệm Bell, C shell được phát triển cho phiên bản BSD của UNIX, Korn shell là phiên bản cải tiến của Bourne shell. Những phiên bản hiện nay của Unix, bao gồm cả Linux, tích hợp cả 3 shell trên.
Cấu trúc tệp quy định cách lưu trữ các tệp trên đĩa. Tệp được nhóm trong các thư mục. Mỗi thư mục có thể chứa tệp và các thư mục con khác. Một số thư mục là các thư mục chuẩn do hệ thống sử dụng. Người dùng có thể tạo các tệp/thư mục của riêng mình cũng như dịch chuyển các tệp giữa các thư mục đó. Hơn nữa, với Linux người dùng có thể thiết lập quyền truy nhập tệp/thư mục, cho phép hay hạn chế một người dùng hoặc một nhóm truy nhập tệp. Các thư mục trong Linux được tổ chức theo cấu trúc cây, bắt đầu bằng một thư mục gốc (root). Các thư mục khác được phân nhánh từ thư mục này.
Kernel, shell và cấu trúc tệp cấu thành nên cấu trúc hệ điều hành. Với những thành phần trên người dùng có thể chạy chương trình, quản lý tệp, và tương tác với hệ thống.
Cài đặt máy chủ Linux
Lưu ý: trước khi cài đặt, cần tìm hiểu các thông tin về phần cứng của hệ thống, bao gồm
Thông tin về ổ đĩa cứng
Thông tin về card mạng
Thông tin về card đồ hoạ
Thông tin về màn hình
Thông tin về giao thức và cấu hình mạng nếu kết nối mạng
Thông tin về các thiết bị ngoài (chẳng hạn các thiết bị SCSI...)
Có thể chọn nhiều phương án cài đặt như cài đặt từ đĩa mềm, từ đĩa cứng, từ đĩa CD Rom hoặc qua mạng. Tài liệu này chọn hướng dẫn quá trình cài đặt phiên bản 7.2 từ đĩa CDRom. Yêu cầu máy cài đặt có khả năng khởi động (boot) từ ổ đĩa CD-Rom (được hỗ trợ hầu hết trong các máy tính hiện nay).
Sau đây là các bước cài đặt cụ thể. Khi kết thúc bước trước chương trình cài đặt tự động chuyển sang bước sau. Một số bước cài đặt cho phép quay lại bước trước bằng cách chọn Back.
Đưa đĩa CD Rom Redhat vào ổ đĩa. Khởi động lại máy (lưu ý phải đảm bảo máy có khả năng khởi động từ đĩa CD-Rom
Chọn chế độ cài text
Mặc định chọn ngôn ngữ (English) chọn Next
Chọn kiểu bàn phím (Generic 105-key PC), kiểu thể hiện bàn phím (US English).











Cấu hình chuột
Chọn đúng kiểu chuột trong hệ thống. Nếu không tìm được chính xác chọn kiểu tương thích trong danh sách.










Tại màn hình Welcome to Redhat Linux. Chọn Next
Chọn chế độ cài đặt Custom.
Sử dụng chương trình Disk Druid để tạo phân vùng đĩa chuẩn bị quá trình cài đặt. Phân vùng đĩa cứng như sau:









Sử dụng phím Tab và phím mũi tên để di chuyển, phím Space hay Enter để chọn
Dùng Delete xoá các phân vùng cũ của hệ thống trước.
Chọn New để tạo các phân vùng mới.
Tạo phân vùng bộ nhớ ảo với các thông số sau:
Type: Linux Swap
Size: 256Mb (gấp đôi kích thước vật lý của bộ nhớ RAM của hệ thống
Allowable Drives [*] sda xác định vị trí vật lý của phân vùng tại ổ đĩa cứng thứ nhất
Tạo phân vùng thứ hai cho thư mục gốc của hệ thống
Mount point: / (liên kết phân vùng này với thư mục gốc root của hệ thống.
Type: ext3
Size:1Mb
Grow to fill disk [*] (chọn lựa này tạo phân vùng với dung lượng còn lại của ổ đĩa cứng thứ nhất)
Allowable Drives [*] sda
Tạo phân vùng thứ 3 cho thư mục /usr của hệ thống:
Mount point: /usr (liên kết phân vùng này với thư mục /usr trên cây thư mục hệ thống
Type : ext3
Size : 3072 ( 3 GB )
Allowable Drives [*] sdb
Tạo phân vùng thứ 4 cho thư mục /var của hệ thống:
Mount point: /var (liên kết phân vùng này với thư mục /usr trên cây thư mục hệ thống
Type: ext3
Size: 1
Grow to fill disk [*] (chọn lựa chọn phân vùng với dung lượng còn lại của ổ cứng thứ hai)
Allowable Drives [*] sdb
Kết thúc chọn OK và xác nhận hoàn thành việc thay đổi bảng phân vùng để ghi lại các thay đổi












Bỏ qua lựa chọn định dạng đĩa có kiểm tra lỗi nếu ổ đĩa cứng không có lỗi.
Cấu hình Boot loader
Chọn Use LILO as boot loader





Dùng lựa chọn đặt boot loader tại Master Boot Record nếu hệ thống chỉ cài đặt một hệ điều hành.





Cấu hình mạng
Nếu máy không có card mạng, sẽ không nhận được màn hình này. Thực hiện cấu hình mạng cho máy như sau
Bỏ lựa chọn config using DHCP (chỉ chọn sử dụng chế độ cấp phát địa chỉ IP động), nhập địa chỉ IP, subnetmask theo hướng dẫn của giáo viên hướng dẫn thực hành








Nhập hostname






Cấu hình firewall, chọn Medium






Lựa chọn ngôn ngữ English (US)





Cấu hình Time Zone: (Asia/Saigon)
Cấu hình tài khoản:
Nhập mật khẩu cho tài khoản root, gõ lại mật khẩu tại hộp confirm







Khai báo thêm các tài khoản khác (nếu cần thiết) Tạo thêm tài khoản mới:






Chọn New để tạo thêm tài khoản mới, nhập thông tin về người dùng. Nhận được màn hình tạo tài khoản mới như sau:






Nhập các thông tin về tài khoản:
Username:
Fullname:
Password:
Chọn OK
Ấn Add để đưa tài khoản vào danh sách người dùng
Chọn Edit để thay đổi thông tin về một tài khoản.
Chọn Delete để xoá một tài khoản.
Chọn cấu hình mặc nhận











Xác định các gói cài đặt: một số gói cài đặt chủ yếu X Windows System, GNOME, KDE (cho card đồ hoạ), Network station, Anonymous, FTP server, Development...










Cấu hình giao diện đồ hoạ
Chọn đúng kiểu video card (thông thường redhat có khả năng tự động phát hiện kiểu card)
Cài đặt các gói phần mềm







Tạo đĩa mềm khởi động: chọn có tạo đĩa khởi động phòng khi hệ thống có lỗi.
Xác định giao diện đồ hoạ
Xác định kiểu monitor từ danh sách các monitor được hỗ trợ. Chương trình kiểm tra thử chế độ đồ hoạ, nếu các thông số khai báo không đúng, ta phải khai báo lại.










Nếu cài đặt chế độ đồ hoạ thành công, máy sẽ yêu cầu chọn có nên khởi động máy vào chế độ đồ hoạ hay không (mặc định là chế độ text)
Hoàn tất quá trình cài đặt và khởi động lại máy (lưu ý bỏ đĩa CD Rom ra khỏi ổ đĩa trước khi khởi động lại).

Quản lý tệp, thư mục
Hệ thống thư mục
Trong linux tệp được tổ chức thành các thư mục, theo mô hình phân cấp. Tham chiếu đến một tệp bằng tên và đường dẫn. Các câu lệnh thao tác tệp cho phép dịch chuyển, sao chép một tệp hay toàn bộ thư mục cùng với các thư mục con chứa trong nó…
Có thể sử dụng các ký tự, dấu gạch dưới, chữ số, dấu chấm và dấu phảy để đặt tên tệp. Không được bắt đầu một tên tệp bằng dấu chấm hay chữ số. Những ký tự khác như ‘/’, ‘?’, ‘*’, là ký tự đặc biệt được dành riêng