GỢI Ý BÀI GIẢI MÔN NGỮ VĂN9 (KHANH)

GỢI Ý BÀI GIẢI MÔN NGỮ VĂN
TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT thành phố Đà Nẵng
Ngày thi 19-6-2008


Đề thi:

Câu 1: (1 điểm)
Trong các từ in đậm sau, từ nào được dùng theo nghĩa gốc, từ nào được dùng theo nghĩa chuyển ?
- Ngang lưng thì thắt bao vàng, - Cái chân thoăn thoắt
Đầu (1) đội nón dấu, vai mang súng dài. Cái đầu (3) nghênh nghênh.
(Ca dao) (Tố Hữu, Lượm)
- Đầu (2) tường lửa lựu lập lòe đơm bông - Đầu (4) súng trăng treo.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều) (Chính Hữu, Đồng chí)


Câu 2: (1 điểm)
Chỉ ra các từ ngữ là thành phần biệt lập trong các câu sau. Cho biết tên gọi của mỗi thành phần biệt lập đó.
Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông lăng đã thưa thớt – cái giống hoa ngay khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt. Hẳn có lẽ vì đã sắp hết mùa, hoa đã vãn trên cành, cho nên mấy bông hoa cuối cùng còn sót lại trở nên đậm sắc hơn.
(Nguyễn Minh Châu, Bến quê, Ngữ văn 9, tập hai)

Câu 3: (1 điểm)
Cho biết phép liên kết câu và phép liên kết đoạn văn được sử dụng trong phần trích sau. Chỉ ra từ ngữ thực hiện mỗi phép liên kết đó.
Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân, nhằm mục đích đào tạo những công dân và cán bộ tốt, những người chủ tương lai của nước nhà. Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân và phong kiến.
Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố gắng hơn nữa để tiến bộ hơn nữa.
(Hồ Chí Minh, Về vấn đề giáo dục, dẫn theo Ngữ văn 9, tập hai)

Câu 4: (2 điểm)
Mùa hè là thú vị nhất đối với lứa tuổi học trò. Em sẽ làm gì để có được một mùa hè thực sự vui tươi và bổ ích ?
(Viết thành một đoạn văn hoặc một bài văn ngắn không quá 20 dòng)

Câu 5: (5 điểm)


. . . .
Thình lình đèn điện tắt
Phòng buyn – đinh tối ôm
Vội bật tung cửa sổ
Đột ngột vầng trăng tròn

Ngửa mặt lên nhìn mặt
Có cái nhìn rưng rưng
Như là đồng là bể
Như là sông là rừng

Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chi người vô tình
Ánh trăng im phăng phắc
Đủ cho ta giật mình.
TP. Hồ Chí Minh. 1978
(Nguyễn Duy, Ngữ văn 9, tập một)

Phân tích và phát biểu cảm nghĩ của em về đoạn thơ trên .

Gợi ý giải:

Câu 1:
- Từ in đậm được dùng với nghĩa gốc: đầu (1) và đầu (3)
- Từ in đậm được dùng với nghĩa chuyển: đầu (2) và đầu (4)
Câu 2:
- cái giống hoa mà khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt : thành phần phụ chú
- có lẽ : thành phần tình thái
Câu 3:
- Phép liên kết câu : Phép lặp “trường học của chúng ta”
- Phép liên kết đoạn văn: Phép thế “như thế” ở đoạn sau thế cho câu cuối của đoạn trước.
Câu 4:
Học sinh có thể nêu nhiều việc làm, nhiều hoạt động hè vui tươi, bổ ích. Tuy vậy cần chú ý các nội dung cơ bản đảm bảo cho yêu cầu bài nghị luận ngắn về một sự việc, hiện tượng đời sống :
- Mùa hè là thú vị nhất đối với lứa tuổi học trò vì được nghỉ ngơi, giải trí sau chín tháng học tập căng thẳng.
- Để mùa hè thật sự thú vị, vui tươi và bổ ích, có thể tổ chức hoặc tham gia các hoạt động sau:
+ Tổ chức nhóm bạn đi picnic, dã ngoại ở những khu du lịch sinh thái, các thắng cảnh ở địa phương, hoặc cùng gia đình đi du lịch trong và ngoài nước.
+ Tham gia các hoạt động hè ở địa phương cúng các bạn trẻ, các bạn học sinh ở những trường khác trong phương (xã), trong quận (huyện)...Giải trí bằng các hoạt động thể dục thể thao, các trò chơi lành mạnh khác
+ Sắp xếp thời gian cho việc ôn luyện kiến thức cũ, chuẩn bị cho năm học mới

Câu