Giun san ki sinh

GIUN SÁN KÝ SINH
Ở NGƯỜI VÀ ĐỘNG VẬT
ĐẠI CƯƠNG
Đặc điểm bệnh giun – sán:
Beänh giun saùn raát phoå bieán ôû nöôùc ta (khí haäu nhieät ñôùi, yù thöùc veä sinh)
Giun saùn xaâm nhaäp vaøo cô theå ngöôøi: ñöôøng tieâu hoùa, hoâ haáp, muoãi chích, chui qua da
Tæ leä maéc beänh giun saùn ôû nöôùc ta cao (nhieãm nhieàu loaïi giun cuøng luùc, nhieãm naëng)
Giun saùn khoâng gaây hieän töôïng mieãn dòch cao do ñoù coù theå nhieãm nhieàu laàn.
Thôøi gian soáng giun coù haïn (giun ñuõa: 1 naêm, giun kim: 1-2 thaùng).
Daáu hieäu bieát beänh giun saùn: BCTT taêng cao, tieâu chaûy, taùo boùn, hieän töôïng dò öùng.
ĐẠI CƯƠNG
Tác hại của giun – sán đối với cơ thể
Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, tiêu chảy,..
Rối loạn máu: thiếu máu, BCTT tăng cao
Thần kinh: co giật, mê sản…
Biến chứng nội khoa, ngoại khoa
Các bệnh khác…

Phân loại giun – sán
Lớp có vỏ cứng (thân hình ống): giun (Nematoda)
Lớp không có vỏ cứng (thân dẹp): sán lá (Trematoda) và sán dải (Cestoda).
GIUN
GIUN
Phân loại
Nhoùm kyù sinh ôû ruoät goàm coù:
Giun ñuõa (Ascaris lumbricoides)
Giun kim (Enterobius vermicularis)
Giun toùc (Trichuris trichiura)
Giun moùc (Ancylostoma duodenale vaø Necator americanus)
Giun löôn (Strongyloides stercoralis)

Nhoùm kyù sinh ôû ruoät vaø toå chöùc Giun xoaén ( Trichinella spiralis)

Nhoùm kyù sinh ôû maùu vaø caùc toå chöùc (giun chæ)
Giun chæ Bancroft (Wuchereria bancrofti)
Giun chæ Maõ Lai (Brugia malayi).
Loa loa.
GIUN KÝ SINH Ở RUỘT
Hình thể giun đũa trưởng thành
Giun đũa gây hiện tượng tắc ruột
Giun đũa di chuyển lạc chổ (gan)
Giun đũa gây áp xe gan
Chu trình phát triển của giun đũa (Ascaris lumbricoides)
Giun kim ở hậu môn và ruột
Chu trình phát triển
Giun tóc cái
Giun tóc đực
Chu trình phát triển của giun tóc (Trichuris trichiura)
Ấu trùng giun lươn di chuyển dưới da
Co đực (dạng tự do)
Co cái (dạng tự do)
Hình cắt dọc và ngang của giun lươn trong mô
Chu trình phát triển của giun lươn
Ancylostoma duodenale Necator americanus
Giun móc ở niêm mạc ruột
Chu trình phát triển của giun móc
GIUN KÝ SINH Ở RUỘT & CÁC TỔ CHỨC
ấu trùng giun trong máu ngoại biên
Ấu trùng trong nang và mô cơ
Chu trình phát triển
GIUN XOẮN
GIUN KÝ SINH Ở CÁC TỔ CHỨC & MÁU
Wuchereria bancrofti
Brugia malayi
Phù chân voi (Elephantiasis) do Brugia malayi
Phù các hạch bạch huyết toàn thân do Wuchereria bancrofti
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
Giun đũa: Pamoat pyrantel, nhóm Benzimidazol (Mebendazol, Albendazol, Flubendazol)

Giun kim: Pyrvinium embonat, Pyrantel, nhóm Benzimidazol

Giun tóc: nhóm Benzimidazol

Giun móc: Béphénium hydroxynaphtoat, Pyrantel, Albendazol, Mebendazol

Giun lươn: Thiabendazol, Albendazol, Ivermectin

Giun xoắn: Thiabendazol, Flubendazol, Albendazole

Giun chỉ: Diethylcarbamazin, Ivermectin, Albendazol
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
PYRANTEL PAMOAT
*Bi?t du?c: Combantrin, Helmintox .

* Cơ chế tác động : phong bế thần kinh - cơ trên giun? bất động ? tống ra ngoài.

* Chỉ định : Trị giun kim, giun móc, giun đũa.

* Tác dụng phụ : Chóng mặt, đau bụng, buồn nôn, ói mửa, mày đay, tiêu chảy, phù mạch.

* Thận trọng :
Tổn thương chức năng gan,
Trẻ em dưới sáu tháng
Phụ nữ mang thai.
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
PYRANTEL PAMOAT
* Dạng thuốc :
+ Viên nén 125mg, 250mg
+ Hỗn dịch uống 50mg/ml

* Liều dùng : hấp thu kém
+ Trị giun kim, giun móc, giun đũa: Liều duy nhất 10mg/kg
+ Với giun kim : Uống nhắc lại liều trên sau 2 tuần.
+ Dùng thuốc giữa các bữa ăn
Không cần dùng thêm thuốc nhu?n tẩy và nhịn đói.
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
NHÓM BENZIMIDAZOL
Mebendazol: Furgaca, Vermox
Cơ chế tác động : ức chế tổng hợp vi cấu trúc hình ống -> ức chế sự sinh sản, ư�c chế thu nhận glucose? giun chết do thiếu năng lượng
Dược động: hấp thu qua đường uống chỉ 10%
Chỉ định : Nhiễm giun đũa, kim, giun tóc, giun móc, giun xoắn
Tác dụng phụ :
+ Chóng mặt,
+ Đau bụng, nôn, tiêu chảy
+ Mày đay,, phù mạch.
Chống chỉ định :
+ Phụ nữ có thai 3 tháng đầu
+ Người bị bệnh gan.
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
NHÓM BENZIMIDAZOL
Mebendazol

* Dạng thuốc :
+ Viên nén : 500mg, 100mg
+ Dung dịch uống 20mg/ml. Hỗn dịch uống 20mg/ml.

* Liều dùng :Uống thuốc trước , sau bữa ăn, nhai viên thuốc .
+ Trị giun kim: người lớn và trẻ > 2tuổi: uống liều duy nhất 100mg .
Lặp lại liều trên sau 2-4 tuần.
+ Trị giun tóc, móc, đũa:
Người lớn và trẻ > 2tuổi :100mg x 2 lần/ ngày x 3 ngày.
Lặp lại liều trên sau 2-3 tuần.
+ Trị giun xoắn: 200-400mg/ngày x 3 ngày,
đó 400-500mg/ngày x 10 ngày
Với bữa ăn nhiều mỡ
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
NHÓM BENZIMIDAZOL
Albendazol : Zentel .

* Cơ chế: ức chế thu nhận glucose -> giảm dự trữ glycogen-> giảm tạo ATP -> giun bất động rồi chết
* Chỉ định :
+ Trị giun kim, đũa, tóc, móc : Thuốc thay the
+ Trị bệnh nang sán và ấu trùng sán dải: Thuốc lựa chọn

* Tác dụng phu?: Nhức đầu chóng mặt, nôn, đau bụng, chức năng gan bất thường.

* Chống chỉ định:
+ Có tiền sử nhiễm độc tuỷ xương,
+ Phụ nữ mang thai.

* Dạng thuốc :
+ Lọ 10ml hỗn dịch chứa 20mg/ml và 40mg/ml.
+ Viên nén 200mg, 400mg.
SÁN
Cua đồng
Gỏi cá
- Sán lá lớn ở ruột (Fasciolopsis busky)
- Sán lá nhỏ ở gan (Clonorchis sinensis)
- Sán lá phổi (Paragonimus westermani)
Sán lá :
- Sán dải bò (Taenia saginata)
- Sán dải heo (Taenia sollum)
- Sán dải cá (Diphyllobothrium latum)
Sán dải :
SÁN DẢI HEO, BÒ
Sán dải heo trưởng thành
Sán dải bò trưởng thành
Đốt già SD heo
Đốt già SD bò
Cysticercus bovis trong tim cừu
Chu trình phát triển của SD heo, SD bò
Đầu, đốt, trứng của sán dải cá
SÁN DẢI CÁ
Chu trình phát triển của sán dải cá
SÁN LÁ LỚN Ở GAN
Hình thể con trưởng thành và trứng của sán lá lớn ở gan (Fasciola hepatica)
Chu trình phát triển của sán lá lớn ở gan (Fasciola hepatica)
SÁN LÁ NHỎ Ở GAN
Hình thể con trưởng thành và trứng của Clonorchis sinensis
Chu trình phát triển của sán lá nhỏ ở gan (Clonorchis sinensis)
SÁN LÁ LỚN Ở RUỘT
Hình thể con trưởng thành và trứng của Fasciolopsis buski
Chu trình phát triển của sán lá lớn ở ruột (Fasciolopsis buski)
SÁN LÁ PHỔI
Hình thể con trưởng thành và trứng của Paragonimus westermani
Chu trình phát triển của sán lá phổi (Paragonimus westermani)
Sán lá lớn ở gan trong ống dẫn mật cừu
Fasciola hepatica trong ống dẫn mật, gan
Fasciola hepatica gây abces gan
Sán lá phổi gây tổn thương phổi