Giao an Ngu Van 9 -Sinh- ( Rat chon lọc)

Ngày soạn :
chuyên đề :các phương châm hội thoại

A. Mục tiêu:
Giúp học sinh hệ thống hoá các kiến thức đã học về các phương pháp hội thoại. Vận dụng phân tích các bài tập.
B. Nội dung.



?Hội thoại là gì?





?Kể tên các phương châm hội thoại đã học?









?Nhận xét phương châm về lượng trong truyện?


















Lời phê như thế nào chứng tỏ học sinh vi phạm phương châm về lượng?




Thế nào phương châm về chất?








Tác dụng của phương châm về chất trong các đoạn trích?















Kể một số chuyện cười và phân tích phương châm về chất?






Ví dụ phương châm quan hệ?





Ví dụ về phương châm cách thức?








Hiểu biết của em về phương châm lịch sự?
I. Hội thoại là gì?
- Theo "Từ điển Hán Việt" - Phan Văn Các:
Hội thoại là nói chuyện với nhau.
- Hội thoại là nhu cầu thiết yếu của cuộc sống đối với mọi người. Cũng có thể hiểu nhau bằng cử chỉ, ánh mắt, nụ cười. Nhưng hội thoại chủ yếu bằng ngôn ngữ.
- Nói tới hội thoại là nói tới giao tiếp.
II. Các phương châm hội thoại.
- Phương châm về lượng.
- Phương châm về chất.
- Phương châm quan hệ.
- Phương châm cách thức.
- Phương châm lịch sự.
1. Phương châm về lượng.
- Lúc nói, lời nói phải có ý, không thừa, không thiếu; nội dung của lời nói lúc giao tiếp phải phù hợp với đối tượng giao tiếp.
- Ví dụ 1: Trong chuyện "Trí khôn của tao đây" có 3 nhân vật Hổ, con Trâu, Người nông dân. Điều mà Hổ muốn biết là "cái trí khôn" của Người. Mọi điều hỏi đáp đều xoay quanh việc đó:
- Này anh trâu! Sao anh to lớn thế kia mà để người bé điều khiển?
- Người nhỏ bé nhưng có trí khôn.
- Trí khôn là cái gì?
- Anh đến hỏi người thì sẽ biết…
- Anh có thể cho tôi xem cái trí khôn của anh được không?
- Trí khôn tôi để ở nhà.
-Anh có thể về lấy cho tôi xem một lát được không?
- Ví dụ 2: Trong giao tiếp, có lúc vì sơ ý hay vội vàng, người nói diễn đạt mơ hồ, thiếu rõ ràng, cụ thể dẫn đến người nghe hiểu lầm.
Ví dụ 3: "Hết bao lâu" (truyện cười Tây Ban Nha)
Một bà già tới phòng bán vé máy bay hỏi:
- Xin làm ơn cho biết từ Madrid tới Mêhicô bay hết bao lâu?
Nhân viên đang bận đáp: - 1 phút nhé.
- Xin cảm ơn! - Bà già đáp và đi ra.
Ví dụ 4: Những bài tập làm văn của một số em