Giáo án bồi dưỡng HSG lớp 5

Thứ ngày tháng năm 200
Tiếng Việt
Ôn tập về từ và cấu tạo của từ

I.Mục tiêu: Ôn tập để củng cố:
-Từ là gì?
-Nắm vững khái niêm về từ loại.
-Có kĩ năng xác định từ loại chính xác.
II. Hoạt động dạy học chủ yếu:
Giới thiệu bài: Nêu mục đích , yêu cầu
Luyện tập :
Ôn lí thuyết:
-Từ là gì? ( Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất có nghĩa, có thể đứng độc lập , đợc dùng để đặt câu)
- Trong tiếng Việt, dựa vào cấu tạo của từ người ta chia từ thành những loại từ nào ?


Từ

Từ đơn Từ phức


Từ ghép Từ láy


TGTH TGPL Láy âm Láy vần Láy âm và vần Láy tiếng

-Từ đơn là gì? ( Là từ gồm một tiếng có nghĩa tạo thành). Ví dụ?
-Từ phức là gì ? (Là từ gôm hai hay nhiều tiếng tạo thành. Từ phức gồm từ ghép và từ láy). Ví dụ?
-Từ ghép là gì? ( Là từ gồm hai hay nhiều tiếng tiếng có nghĩa kết hợp tạo thành một nghĩa chung). Ví dụ?
-TGTH là gì? ( Có quan hệ đẳng lập, có thể thêm được từ và, với , vừa ở giữa)
-TGPL là gì? ( Có quan hệ chính phụ)
Khi xét TGTH và TGPL cũng cần dựa vào ngữ cảnh. Ví dụ
+ Một tấm lòng sáng trong như ngọc.
TGTH( Vì sáng và trong có thể đổi chỗ cho nhau mà nghĩa không thay đổi)
+ Nhớ mua bóng đèn sáng trong đừng mua bóng đèn sáng đục.
TGPL(Vì sáng và trong không thể đổi chỗ cho nhau)
-Từ láy là gì? ( Là từ gồm hai hay nhiều tiếng có sự trùng âm: Láy lại âm đầu , vần , âm và vần hoặc tiếng). Ví dụ?
*Lưu ý:
-Từ : Từ bao giờ cũng kết hợp chặt . Nếu giữa 2 tiếng mà thêm được tiếng thứ 3 thì đó là hai từ. Khi xét từ cũng cần phải dựa vào ngữ cảnh.
-Từ ghép:
+Từ mà các tiếng đều có nghĩa mặc dù có sự trùng âm thì trên cơ sở ưu tiên về nghĩa người ta xép vào từ ghép.Ví dụ : tươi tốt ,tốt tươi, thúng mủng , tóc tai, hư hỏng…
+ Các từ Hán Việt đều là từ ghép ( vì các tiếng đều có nghĩa mặc dù có sự trùng âm). Ví dụ: hoan hô, hân hoan ,hoan hỉ, non nước, nước non, cần mẫn , chuyên cần,…
-Từ láy:
+ Các từ vắng khuyết phụ âm đầu đều đợc xêm là từ láy.
+ Các từ mà một tiếng có nghĩa nhưng một tiếng chỉ có giá trị về nghĩa khi kết hợp với tiếng kia mà có sự trùng âm thì được xếp vào từ láy. Ví dụ :chim chóc, máy móc,…
+Các từ mà âm đầu được phiên âm giống nhau nhưng được viết bằng những con chữ khác nhau nhưng có mối quan hệ về âm thì cũng được xếp vào từ láy. Ví dụ:
c
/ k / k cuống quýt. kính coong,…
q
+Từ láy giả: Là loại từ láy có hình thức gữ âm phù hợp với quy tắc láy nhưng không có được ý nghĩa biểu trưng do cơ chế láy tạo ra (Là những từ ngữ chỉ tên con vật , sự vật nhưng có sự trùng âm).
Ví dụ: cà cưỡng, chuồn chuồn, thằn lằn