Đổi mới KTĐG thúc đẩy đổi mới PPDH

Tham luận:
ĐỔI MỚI KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
ĐỐI VỚI MÔN NGỮ VĂN
Ở TRƯỜNG THCS NGUYỄN KHUYẾN

Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh là một đòi hỏi bức thiết, nhằm đảm bảo tính khoa học, chính xác, khách quan, giúp người dạy và người học nhìn nhận đúng thực chất việc dạy học bộ môn, góp phần thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học bộ môn. Nhận thức được điều này, tổ Ngữ văn và bản thân tôi đã cố gắng nghiên cứu lí luận, thực hiện các biện pháp đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn Ngữ văn bằng nhiều biện pháp.
1. Thực trạng về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn ở trường THCS Nguyễn Khuyến:
1.1. Đổi mới phương pháp dạy học:
Từ khi thực hiện đổi mới chương trình, nội dung và sách giáo khoa môn Ngữ văn, tổ Ngữ văn trường THCS Nguyễn Khuyến đã thực hiện nghiêm túc yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học bộ môn, bám sát yêu cầu tích cực hóa hoạt động của học sinh và tích hợp kiến thức theo trục dọc chương trình và trục ngang đơn vị bài học, tích hợp với kiến thức các bộ môn khác trong từng bài dạy. Việc đổi mới tiến hành đồng thời trong cả hai khâu thiết kế giáo án và tổ chức dạy học trên lớp; trong cả hình thức dạy học truyền thống và dạy học ứng dụng công nghệ thông tin; kế thừa, phát huy ưu điểm của các phương pháp truyền thống và vận dụng phương pháp mới. Cho đến nay tất cả giáo viên trong tổ Ngữ văn đều ứng dụng CNTT trong truy cập tài liệu, thiết kế giáo án trình chiếu. Tất cả giáo viên đều thiết kế giáo án trên máy vi tính, 4/9 giáo viên sử dụng máy tính xách tay khi lên lớp, kịp thời điều chỉnh, bổ sung giáo án ngay trong tiết dạy, sát với đối tượng và yêu cầu tiết dạy. Một điểm sáng trong đổi mới phương pháp dạy học bộ môn ở tổ là tổ chức dạy học dự án theo tinh thần chia sẻ, hợp tác của dạy học Intel đối với phân môn Tập làm văn ở nội dung dạy học văn thuyết minh, văn nghị luận và chương trình địa phương.
1.2. Đổi mới kiểm tra đánh giá:
1.2.1. Quán triệt nhận thức:
Tài liệu hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh giúp chúng ta nhận thức rõ:
Đánh giá trong giáo dục là “quá trình thu thập và xử lý kịp thời, có hệ thống những thông tin về hiện trạng, khả năng hay nguyên nhân của chất lượng và hiệu quả giáo dục căn cứ vào mục tiêu dạy học, mục tiêu đào tạo; làm cơ sở cho những chủ trương, biện pháp và hành động giáo dục tiếp theo” Từ đó có thể hiểu đánh giá kết quả học tập của HS trong các môn học là “quá trình thu thập và xử lí thông tin về trình độ, khả năng thực hiện mục tiêu học tập của HS, về tác động và nguyên nhân của tình hình đó, nhằm tạo cơ sở cho những quyết định sư phạm của GV và nhà trường, cho bản thân HS để họ học tập ngày một tiến bộ hơn” [Hoàng Đức Nhuận - Lê Đức Phúc, Cơ sở lí luận của việc đánh giá chất lượng học tập của học sinh phổ thông, tr 13]. Theo quan điểm trên, đánh giá thực hiện đồng thời hai chức năng: vừa là nguồn thông tin phản hồi về quá trình dạy và học, vừa góp phần điều chỉnh chính quá trình này. Để có thể thực hiện tốt các chức năng trên, việc đánh giá kết quả học tập của HS cần đảm bảo thực hiện mục tiêu giáo dục, có tính hệ thống và toàn diện, đảm bảo tính khách quan và công khai; những yêu cầu trên đây cũng chính là những thước đo giá trị của đánh giá.
Kiểm tra được xem là phương tiện và hình thức quan trọng nhất của đánh giá. Thông qua việc sử dụng bộ công cụ đo được xây dựng dựa trên những mục tiêu và tiêu chí xác định, kiểm tra có vai trò “cung cấp những dữ kiện, những thông tin làm cơ sở cho việc đánh giá” [Trần Kiều, Bước đầu đổi mới kiểm tra kết quả học tập các môn học của HS lớp 6, GD, tr.5]. Như vậy, nếu coi đánh giá là mục đích của một hoạt động thì kiểm tra là phương tiện quan trọng để thực hiện mục đích; nói cách khác, nếu đánh giá dựa trên các mục tiêu được xác định thì kiểm tra căn cứ trên những tiêu chí tương ứng với các mục tiêu, nếu đánh giá nhằm hướng tới một quyết định liên quan tới mục tiêu thì kiểm tra nhằm