Đề và đáp án HSG văn 9 huyện Nam Trực năm học 2015 - 2016

PHÒNG GD&ĐT NAM TRỰC
ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI LỚP 9
MÔN: NGỮ VĂN
NĂM HỌC: 2015-2016
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)


Câu 1: (4 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:
“ Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim ríu rít. Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ: hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh, tất cả đều long lanh, lung linh trong nắng. Chào mào, sáo sậu, sáo đen, ... đàn đàn lũ lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Chúng gọi nhau trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau, ồn mà vui không thể tưởng tượng được. Ngày hội mùa xuân đấy.”
(Vũ Tú Nam)
a. Cho biết phương thức biểu đạt trong đoạn văn.
b. Hãy chỉ ra và phân tích tác dụng của phép so sánh trong đoạn văn.
c. Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 5 câu) với chủ đề tự chọn có sử dụng phép tu từ so sánh. Chỉ rõ phép so sánh đó.
Câu 2: ( 6 điểm)
Quách Mạt Nhược từng nói: “Mặt trời mọc rồi mặt trời lại lặn, vầng trăng tròn rồi lại khuyết, nhưng ánh sáng mà người thầy rọi vào ta còn mãi trong cuộc đời.”
Từ câu nói trên, cùng với những hiểu biết về xã hội, hãy viết đoạn văn nghị luận nêu suy nghĩ của em về tình thầy trò.
Câu 3: (10 điểm)
Hình ảnh Thúy Kiều qua hai đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” và “Kiều ở lầu Ngưng Bích” (trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)

----------- Đề thi gồm 1 trang-----------

Họ tên học sinh............................................... Số báo danh............

PHÒNG GD&ĐT NAM TRỰC
ĐÁP ÁN ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI LỚP 9
MÔN: NGỮ VĂN
NĂM HỌC: 2015-2016


Câu
Nội dung
Điểm

Câu 1
4 điểm
a
- Phương thức biểu đạt: Miêu tả
0,5


b

- Chỉ ra phép tu từ so sánh
+ cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ,
+ hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng,
+ hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh.
0,75



- Phân tích tác dụng:
+ Cây gạo hiện lên sừng sững, cao lớn, thắp sáng cả một góc trời mùa xuân.
+ Những bông hoa gạo hiện lên với màu sắc rực rỡ như đốt cháy cả không gian.
+ Những búp nõn của cây gạo hiện lên với những hình dáng cụ thể cùng với màu xanh nõn nà tràn đầy sức sống.
+ Nghệ thuật so sánh được sử dụng liên tiếp trong đoạn văn không chỉ làm cho lời văn sinh động, gợi cảm, câu văn trở nên cân đối, hài hòa mà còn gợi tả rõ nét vẻ đẹp của cây gạo mùa xuân: cao lớn, rực rỡ, tràn đầy sức sống mãnh liệt. Đằng sau đó, ta cảm nhận được con mắt quan sát tinh tế, tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống.... tha thiết của nhà văn. Đoạn văn khơi dậy ở mỗi người tình yêu thiên nhiên, cuộc sống...
1,75


c
- Hình thức: đúng hình thức đoạn văn, khoảng 5 câu, có sử dụng được phép tu từ so sánh.
- Nội dung: đoạn văn phải có chủ đề, nội dung nhất định. Học sinh có thể sử dụng linh hoạt các phương thức biểu đạt miễn đảm bảo yêu cầu.
- Học sinh chỉ ra câu văn có sử dụng phép so sánh trong đoạn văn.
0.25

0.5
0.25

Câu 2 6 điểm

* Yêu cầu về hình thức: đúng mô hình đoạn văn, mạch lạc, rõ ràng, đủ các bước....
* Yêu cầu về nội dung:
- Giải thích sơ lược vấn đề:
+ Mặt trời mọc, lặn; vầng trăng tròn, khuyết: những hiện tượng, quy luật của tự nhiên tuần hoàn, thay đổi.
+ Ánh sáng mà người thầy rọi vào ta còn mãi trong cuộc đời: sự trường tồn, bất biến của những giá trị tinh thần mà người thầy mang lại cho mỗi học sinh.
+ Tình thầy trò: là tình cảm của thầy với trò và ngược lại, là ân tình, ân nghĩa....
+ Câu nói sử dụng cách lập luận tương phản để gửi tới mỗi người bức thông điệp: trong sự trưởng thành của mỗi người, người thầy có tầm quan trọng; từ đó nhắn gửi mỗi người phải luôn nhớ ơn, biết ơn những người thầy của mình