Đề thi và đáp án kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện môn Ngữ văn THCS huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa năm học 2012-2013

hướng dẫn chấm đề thi HSg lớp 9 năm học 2012 - 2013
Môn thi: Ngữ văn

Câu I: (4 điểm)
Yêu cầu trình bày bằng đoạn văn (0,5đ)
Nội dung cần đạt được:
- Chỉ ra các biện pháp tu từ chủ yếu: điệp từ, hoán dụ, ẩn dụ.(0,5đ)
- Phân tích được tác dụng của các biện pháp tu từ:
+ Điệp từ “nhóm” được lặp lại nhiều lần làm nổi bật hình ảnh người bà tần tảo, giàu đức hy sinh với công việc nhóm lửa hàng ngày và nhóm lên những nét đẹp trong tâm hồn tuổi thơ của cháu. (1đ)
+ Hoán dụ: “Khoai”, “sắn”, “nồi xôi gạo mới” gợi ra tình cảm gắn bó với những gì gần gũi của quê hương và tình làng nghĩa xóm. (1đ)
+ dụ: “bếp lửa” vừa là hình ảnh thực vừa là ngọn lửa của tình yêu thương, đức hy sinh và niềm tin vào con người, cuộc đời mà bà đã nhóm lên trong lòng cháu. (1đ)
Câu II: ( 7điểm)
Yêu cầu về hình thức: Đảm bảo một bài văn có cấu trúc rõ ràng, mạch lạc. (0,5 đ)
Yêu cầu HS viết ra những suy nghĩ thông qua nội dung câu chuyện Lỗi lầm và sự biết ơn. Muốn có cơ sở suy luận, cần hiểu rõ nội dung câu chuyện. Học sinh được chọn bất cứ cách viết nào; biết vận dụng nhuần nhuyễn thao tác lập luận; vận dụng các chất liệu sách vở, thực tế, trải nghiệm, chiêm nghiệm... để tạo nên cách viết riêng, gây được ấn tượng sâu sắc cho người đọc.
Với đề này, cần hướng vào một số nội dung chính sau:
- Thông điệp mà câu chuyện muốn nhắn gửi đến chúng ta là: Con người hãy biết sống bao dung, độ lượng, sống nhân ái, biết tha thứ và ghi nhớ ân nghĩa, ân tình. (1điểm).
- ý nghĩa rút ra từ câu chuyện: (3điểm)
+ Đó là bài học về lẽ sống: Sống đẹp.
+ Con người sống biết tha thứ cho người khác là người có tấm lòng nhân ái. Có tấm lòng bao dung, độ lượng, biết bỏ qua thù hận con người sẽ sống thanh thản. Đó cũng là một niềm hạnh phúc.
+ Đồng hành với tha thứ cho lỗi lầm của người khác là phải biết ghi nhớ ân nghĩa, ân tình. Có như vậy con người mới thực sự hạnh phúc.
- Bàn luận, nâng cao vấn đề: ( 2điểm)
+ Để sống được theo thông điệp trên không phải là điều dễ dàng. Muốn vậy con người phải có lòng nhân ái và có bản lĩnh để vượt qua những ích kỉ, nhỏ nhen của chính bản thân mình.
+ Nếu ghi tạc ơn nghĩa là hành động bất cứ khi nào cũng cần làm thì việc bỏ qua thù hận phải đúng đối tượng và đúng lúc. Bởi bỏ qua cho tội ác và kẻ ác cũng chính là làm điều ác.
- Bài học rút ra cho bản thân: (0,5 đ)


Câu III: (9,0 điểm)
* Yêu cầu về hình thức: Đảm bảo một bài văn có cấu trúc rõ ràng, mạch lạc, hành văn trôi chảy, ít sai lỗi về chính tả, dùng từ, diễn đạt. ( 1