Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 + đáp án

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TUYÊN QUANG

KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN
Năm học 2011 - 2012


Môn thi: Ngữ văn Chuyên
Thời gian làm bài: 150 phút
( Không kể thời gian giao nhận đề)
Đề này có 01 trang

Câu 1: ( 2 điểm)
a) Phân biệt nghĩa của từ “nghiêng” trong câu thơ dưới đây và cho biết đó là hiện tượng gì trong tiếng Việt.
“ Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng”
(Nguyễn Khoa Điềm)
b) Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên có hai câu thơ sau:
“Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu...”
Hai câu thơ trên, tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào? Hãy nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó.
Câu 2: (3 điểm)
Nhà văn Ôxtơrôpxki đã nói:
“Tình bạn trước hết phải chân thành, phải phê bình sai lầm của bạn, phải nghiêm chỉnh giúp đỡ bạn sửa chữa sai lầm”.
Từ câu nói trên, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng từ 20 đến 25 dòng) trình bày quan niệm của em về tình bạn chân thành.
Câu 3: (5 điểm)
Suy nghĩ của em về nhân vật người cha trong tác phẩm “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.



………………………….Hết…………………………………








SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐÁP ÁN ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN
TUYÊN QUANG Năm học 2011-2012

Môn thi: Ngữ văn
Thời gian làm bài: 150 phút
Đáp án có 03 trang
Câu 1: (2 điểm)
Học sinh nêu được các ý sau:
- Từ “nghiêng” trong “nhịp chày nghiêng” được sử dụng theo nghĩa gốc, miêu tả chiếc chày giã gạo không ở phương thẳng đứng mà lệch về một bên (0,25).
- Từ “nghiêng” trong “giấc ngủ em nghiêng” được sử dụng với nghĩa chuyển, miêu tả trạng thái giấc ngủ của bé trên lưng mẹ không yên giấc nghiêng theo nhịp chày giã gạo. Nỗi vất vả của người mẹ lan truyền sang đứa con, em bé như chia sẻ nỗi gian truân cùng người mẹ (0,5)
- Đây là hiện tượng chuyển nghĩa của từ trong Tiếng Việt (0,25)
b) - Biện pháp tu từ: nhân hóa (0,5)
+ Giấy đỏ buồn
+ Nghiên sầu
- Hiệu quả: Câu thơ gợi nỗi buồn sâu sắc của ông Đồ như thấm đượm cả vào những sự vật vô tri, vô giác (giấy, mực, nghiên: biểu tượng của nền văn minh Hán học đã bắt đầu suy tàn) (0,5)
Câu 2: (3 điểm)
1. Về kĩ năng:
Học sinh có kỹ năng viết bài văn nghị luận, lập luận chặt chẽ, bố cục rõ ràng, diễt đạt tốt, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, viết câu, chữ viết cẩn thận...
2. Về kiến thức:
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng cần đạt những nội dung sau:
Nội dung cần đạt
Biểu điểm

 * Giới thiệu vấn đề cần nghị luận
* Bày tỏ quan niệm của mình về tình bạn chân thành
- Chân thành là điều thiết yếu trong tình bạn. Tình bạn phải chân thành mới bền vững. Không thể tồn tại một tình bạn giả dối.
+ Ta chân thành với bạn thì bạn mới tin ta và đối xử tốt ngược lại. Nếu đánh mất lòng tin thì xem như đánh mất tất cả.
+ Một tình bạn cần có sự sẻ chia, vì vậy hai bên cần tin tưởng lẫn nhau. Tình bạn đẹp là cơ sở của tình bạn lâu bền, mà tình bạn lâu bền là điều ai chẳng mong muốn. Vì thế nên xây dựng một tình bạn đẹp, chân thành theo đúng nghĩa của nó.
- Sự chân thành là vô cùng cần thiết trong tình bạn, nhưng xây dựng nó là cả một vấn đề.
+ Kết bạn là để cho chứ không đòi hỏi việc đòi, nhận. Đòi hỏi sẽ dễ dẫn đến những toan tính lợi dụng.
+ Trong cuộc sống, không ai có thể thoát khỏi một vài sai lầm, do đó khi bạn mình lỡ mắc thì phải nghiêm túc phê bình bạn. Nhưng phê bình làm sao cho tình bạn không bị rạn