De thi Ngu van HSG THCS Tam Dao

Phòng gd&ĐT tam đảo
Trường thcs tam đảo

Đề thi học Sinh Giỏi Năm học 2008 – 2009
Môn: Ngữ văn 9
(Thời gian làm bài: 150 phút)


Câu 1 (1 điểm): Vận dụng kiến thức đã học về trường từ vựng để phân tích cái hay trong cách dùng từ ở bài thơ sau:
Áo đỏ em đi giữa phố đông Cây xanh như cũng ánh theo hồng Em đi lửa cháy trong bao mắt Anh đứng thành tro em biết không? ("Áo đỏ" – Vũ Quần Phương)
Câu 2 (2 điểm): Những khía cạnh biểu hiện chất trữ tình trong truyện ngắn "Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long?
Câu 3 (2 điểm): Tuy cùng có mối quan hệ giữa người và trăng, cũng diễn tả việc ngắm trăng, nhưng hai câu cuối bài thơ “Ngắm trăng” không gợi nỗi u hoài như hai câu cuối của bài thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” của Lí Bạch. Vì sao vậy?
Câu 4 (2,0 điểm): Trên cơ sở giải thích nghĩa của từ “nhóm” trong bài thơ “Bếp lửa”, em hãy trình bày một cách ngắn gọn về thành công của Bằng Việt trong việc sử dụng từ nhiều nghĩa.
Câu 5 (3,0 điểm): Viết một đoạn văn chỉ rõ vai trò của các biện pháp nghệ thuật trong việc làm nên cái hay của đoạn thơ sau:
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...
("Quê hương" – Tế Hanh)
Câu 6 (10 điểm): Đằng sau diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” trong “Cố hương” chính là tình cảm, thái độ của Lỗ Tấn đối với người nông dân và xã hội lúc bấy giờ. Cảm nhận của em về điều đó.

--------------------------------------------










Phòng gd&ĐT tam đảo
Trường thcs tam đảo
Hướng dẫn chấm
Môn: Ngữ văn 9


Câu
Yêu cầu về kiến thức và kỹ năng
Điểm

1
(1điểm)

- Tác giả khai thác giá trị biểu hiện của trường từ vựng: Màu sắc (đỏ, xanh, hồng) => Vẻ đẹp rực rỡ, lung linh của cô gái.
-Trường từ: Lửa (cháy, tro) => Tình cảm nồng nàn của chàng trai.
0.5

0,5

2
(2 điểm)
Chất trữ tình toát lên từ:
- Phong cảnh thiên nhiên.
- Vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên.
- Những suy nghĩ về con người, cuộc sống của các nhân vật phụ.

0,5
1,0
0,5

3
(2điểm)



- Người xưa (Lí Bạch, Tản Đà…) ngắm trăng mà thấy buồn cho cõi đời cát bụi trầm luân: nhìn trăng chỉ thấy sự cô đơn, lạnh lẽo. Với Lí Bạch- một con người có kỉ niệm sâu sắc với vầng trăng quê hương- nay trong hoàn cảnh tha hương, với tính cách của một người phóng khoáng, luôn đi tìm cho mình một lí tưởng sống nhưng chưa bao giờ gặp ( Nỗi buồn thường trực
- Bác Hồ: người chiến sĩ cộng sản luôn ung dung, chủ động, tự tin vào cuộc sống, vào lí tưởng mà mình theo đuổi. Vì vậy bác ngắm trăng mà phát hiện ra vẻ đẹp của cõi người. Ở đây chỉ thấy sự ấm áp, giao hoà, gần gũi chứ tuyệt nhiên không thấy nỗi u sầu, cô độc.
1,0





1,0

4
(2 điểm)
* Giải thích nghĩa
- Từ “nhóm” trong “nhóm bếp lửa” và “nhóm nồi xôi” có nghĩa là làm cho lửa bắt vào, bén vào chất đốt để cháy lên.
- Từ “nhóm” trong “nhóm niềm yêu thương” và “nhóm...tâm tình” có nghĩa là bắt đầu gợi lên trong tâm hồn tình yêu thương nồng đượm.
* Chỉ ra sự thành công: Việc sử dụng từ nhiều nghĩa của tác giả đã góp phần:
- Làm cho “bếp lửa” không chỉ dừng lại mang ý nghĩa của một hình ảnh thực mà trở thành một hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng...=> “bếp lửa” vừa cụ thể, vừa khái quát trừu tượng.
- Làm cho việc làm của người bà trở nên có ý nghĩa lớn lao hơn: bà là người nhóm lửa, là người khơi dậy tình cảm yêu thương, khơi dậy ước mơ, khát vọng, tâm tình...=> nâng ý