De thi HSG van 9

 PHÒNG GD & ĐT HỚN QUẢN ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI VÒNG TRƯỜNG
TRƯỜNG THCS THANH AN NĂM HỌC 2009 - 2010

Đề chính thức
(THỜI GIAN LÀM BÀI: 150 PHUT – KHÔNG KỂ THỜI GIAN PHÁT ĐỀ)
 
Phần I (4điểm)
 
      (…)Bây giờ là buổi trưa. Im ắng lạ. Tôi ngồi dựa vào thành đá và khe khẽ hát. Tôi mê hát. Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lới mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình.
      Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!” (…)
 (Lê Minh Khuê-Sách Ngữ văn 9, tập2)
1. Những câu văn này được rút từ tác phẩm nào? Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ấy.
2. Xác định câu có lời dẫn trực tiếp và câu đặc biệt trong đoạn trích trên.
3. Giới thiệu ngắn gọn (không quá nửa trang giấy thi) về nhân vật tôi trong tác phẩm đó.
4. Kể tên một tác phẩm khác viết về người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ mà em đã học trong chương trình Ngữ văn 9 và ghi rõ tên tác giả.
Phần II (6 điểm)
 
Trong bài thơ Đồng chí, Chính Hữu đã viết rất xúc động về người chiến sĩ thời kháng chiến chống Pháp:
(…) Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhua tay nắm lấy bàn tay. (…)
Từ Đồng chí nghĩa là gì? Theo em, vì sao tác giả lại đặt tên bài thơ của mình là Đồng chí?
2. Trong câu thơ Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính, nhà thơ đã sử dụng phép tu từ gì? Nêu rõ hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ ấy.
 
3. Dựa vào đoạn thơ trên, hãy viết một đoạn văn (khoảng 10 câu) theo cách lập luận tổng hợp-phân tích-tổng hợp trong đó có sử dụng phép thế và một câu phủ định để lãm rõ sự đồng cảm, sẽ chia giữa những người đồng đội. ( Gạch dưới câu phủ định và những từ ngữ dùng làm phép thế)
 
Gợi ý  làm bài:
 
I. 1: Những ngôi sao xa xôi. Tác phẩm ra đời trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
I. 2: Câu có lời dẫn trực tiếp là câu “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”. Câu đặc biệt trong đoạn trích trên “Im ắng lạ”.
I. 3: Giới thiệu về nhân vật Phương Định. Trong đoạn này học sinh cần nói được mấy ý sau:
- Đây là cảm nhận của Phương Đinh, sau những giây phút căng thẳng phá bom. Phương Định trở về với một đời sống đời thường, đời sống nội tâm…
- Thông qua lời tự thuật của Phương Định giúp ta thấy được vẻ đẹp của Phương Định, một cô gái Hà Nội, một thiếu nữ Hà Nội với một đời sống tâm hồn rất phong phú…
I. 4: Có thể kể ra ngay “Tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.
Phần II
 
II .1: Đây là từ Hán- Việt (đồng là cùng mà chí là hướng). Đồng chí là người cùng một chí hướng, cùng một lý tưởng. Tác giả đặt tên vì trong đó gói gọn tình cảm người lính thiêng liêng, trang trọng. Đó là kết tinh cao nhất của tình đồng đội.
 
II.2: Sử dụng phép tu từ nhân hoá, nhân hoá thể hiện từ nhớ. Nói “Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính” cũng  như có thể  nói “Quê hương nhớ người ra lính”.
Hiệu quả nghệ thuật thể hiện được nổi nhớ vời vợi, nỗi nhớ mênh mang, nỗi nhớ thắm thiết…
 
II.3: Đây là đoạn thơ biểu hiện tình cao đẹp của tình đồng chí trong khánh chiến. Họ cùng chung một tâm hồn, cùng chịu đựng gian khổ. TS tự làm.
 
THS Thanh An – HỚn Quản – BÌnh Phước