Đề thi HSG Ngữ văn 6

ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI HUYỆN
NĂM HỌC 2015 - 2016
Môn: Ngữ văn 6


Thời gian làm bài: 120 phút


Câu 1. (4 điểm)
“Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi. Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông.”
Trích văn bản Cô Tô - Nguyễn Tuân
Sách Ngữ văn 6, tập hai - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
a) Chỉ ra các phép so sánh được sử dụng trong đoạn văn trên.
b) Nêu tác dụng của các phép so sánh đó trong việc miêu tả cảnh thiên nhiên của nhà văn.
Câu 2: (4 điểm)
“Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng…”
Trích bài thơ Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ
Sách Ngữ văn 6, tập hai - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
a) Tìm và giải nghĩa các từ láy trong khổ thơ trên.
b) Nêu cảm nhận về ý nghĩa của hình ảnh ngọn lửa trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ bằng một bài viết ngắn gọn (10 đến 12 dòng tờ giấy thi).
Câu 3: (12 điểm)
Bằng lời người anh trong truyện Bức tranh của em gái tôi (Sách Ngữ văn 6, tập hai - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam), em hãy viết bài văn thuật lại tâm trạng của người anh khi đứng trước bức tranh đạt giải nhất của em gái mình.

---Hết---

Họ và tên: …………………………………………… ; Số báo danh: …………

HƯỚNG DẪN CHẤM
BÀI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI HUYỆN
NĂM HỌC 2015-2016

Môn: NGỮ VĂN 6


I. Hướng dẫn chung
- Giáo viên cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của học sinh, tránh trường hợp đếm ý cho điểm hoặc bỏ sót ý trong bài làm của học sinh.
- Do đặc trưng của môn Ngữ văn nên giáo viên cần chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có sáng tạo, có ý tưởng riêng và giàu chất văn.
- Giáo viên cần vận dụng đầy đủ các thang điểm. Điểm toàn bài tính đến 0,25 điểm (không làm tròn).
II. Đáp án và thang điểm

CÂU
NỘI DUNG
ĐIỂM

Câu
1
Câu 1:
a) Chỉ ra các phép so sánh được sử dụng trong đoạn văn trên:
Yêu cầu hs chỉ ra 3 phép so sánh như sau:
- Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi.
- Mặt trời … Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn.
- Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh …

4.0
1,5


0,5

0,5

0,5



b) Nêu tác dụng của các phép so sánh đó trong việc miêu tả cảnh thiên nhiên của nhà văn:
- Bằng việc sử dụng hình ảnh so sánh đặc sắc, nhà văn đã miêu tả cảnh mặt trời mọc trên biển là một bức tranh thiên nhiên đẹp rực rỡ, tráng lệ...
- Cảnh mặt trời mọc trên biển được đặt trong một khung cảnh rộng lớn, bao la, trong trẻo và tinh khôi...càng làm cho bức tranh thêm sống động...
- Qua đoạn văn, ta thấy rõ tài năng quan sát, sử dụng phép so sánh tinh tế, độc đáo của tác giả.


2,5

1,0


1,0


0,5

Câu
2
Câu 2:
a) Tìm và giải nghĩa 2 từ láy trong khổ thơ:
* mơ màng: Trạng thái chập chờn, nửa thức, nửa ngủ
* (Cao) lồng lộng: Cao tới mức cảm thấy như vô cùng tận (nghĩa khác: gió thổi rất mạnh ở nơi trống trải) - Chỉ yêu cầu hs giải nghĩa thứ nhất gắn với văn cảnh (cao lồng lộng).
4,0
1,0
0,5
0,5