ĐỀ THI HSG HUYỆN

UBND HUYỆN KRÔNG NĂNG
PHÒNG GIÁO DỤC ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2004-2005
MÔN : NGỮ VĂN – LỚP 9
Thời Gian : 150 Phút (Không kể thời gian giao đề)
ĐỀ RA :
Câu 1 ( 5.0 điểm)
Hãy xác định và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong đọan thơ sau :
Buồn trông của bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thóang cánh buồm xa xa ?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu ?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duyềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
(Trích Truyện Kiều-Nguyễn Du)
Câu 2 ( 15.0 điểm)
Thơ Hồ Xuân Hương và thơ Bà Huyện Thanh Quan thực chất đều là những tiếng nói thiết tha của tâm hồn người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến hà khắc. Nhưng ở mỗi tác giả, điều đó lại được thể hiện dưới một vẻ riêng.
Qua một số bài thơ đã được học và đọc thêm của hai nhà thơ nói trên, em hãy làm sáng tỏ những nét riêng đó .
***
UBND HUYỆN KRÔNG NĂNG
PHÒNG GIÁO DỤC
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM BÀI THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2004 – 2005
MÔN : NGỮ VĂN - LỚP 9

Câu 1 (5.0 điểm)
a, Xác định các biện pháp tu từ trong đọan thơ :
- Điệp ngữ : Buồn trông (4 lần) (0,5 điểm)
- Câu hỏi tu từ : * Thuyền ai thấp thóang cánh buồm xa xa ?
* Hoa trôi man mác biết là về đâu ? (0,5 điểm)
- Nhân hóa : * Hoa trôi man mác …
* Nội cỏ rầu rầu …
* Gió cuốn mặt duyềnh …
* Tiếng sóng kêu … (0,5 điểm)
- Đổi trật tự cú pháp :
* Thuyền ai thấp thóang cánh buồm xa xa ?
(Thuyền ai cánh buồm thấp thóang xa xa ?)
* Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi)
(Tiếng sóng ầm ầm kêu quanh ghế ngồi) (0,5 điểm)
b, Tác dụng :
- Các biện pháp tu từ trên được Nguyễn Du phối hợp rất tài hoa, điêu luyện, vừa biểu đạt được vẻ đẹp của ngọai cảnh một cách tinh tế, sống động vừa diễn tả được nội tâm đa dạng của Thúy Kiều. (1,5 điểm)
- Qua đây nhà thơ muốn diễn tả nỗi buồn của Thúy Kiều, đồng thời ngầm tố cáo xã hội phong kiến bất công, phi nghĩa đã cướp đọat quyền sống, quyền hạnh phúc của Kiều, đã xô đẩy đời Kiều vào ngõ cụt không lối thóat. (1,5 điểm)
Câu 2 (15.0 điểm)
I/ Mở bài :(2.0 điểm)
- Dẫn dắt vào đề : Bên cạnh những tác giả lớn như Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Nguyễn Công Trứ … , trong văn học Việt Nam giai đọan nửa cuối thế kỷ XVIII- nữa đầu thế kỷ XIX nổi lên hai nữ sĩ quen thuộc với nhiều thế hệ người đọc : Hồ Xuân Hương và Bà Huyện Thanh Quan (1 điểm)
- Trích nhận định (1 điểm)
II/ Thân bài : (9.0 điểm)
1/ Điểm chung giữa thơ Hồ Xuân Hương và thơ Bà Huyện Thanh Quan : Đều là tiếng nói thiết tha của những tâm hồ phụ nữ gắn bó với thiên nhiên, đất nước, con người với những tình cảm đời thường giản dị. (1.0 điểm)
2/ Vẻ riêng trong cách thể hiện cảm xúc :
- Hồ Xuân Hương có lối phô diễn tình cảm mạnh bạo, táo tợn, mang màu sắc dân dã của quần chúng lao động :
“ Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non ”
“ Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo
Kìa đền Thái Thú đứng cheo leo” (1.0 điểm)
- Hồ Xuân Hương thường tỏ thái độ sôi nổi, mãnh liệt, ngang tànr, có khi xem thường, mỉa mai, tự bênh vực mình một cáh mạnh mẽ :
“ Rắn mát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son”
“ Ví đây đổi phận làm trai được
Thì sự anh hùng há bấy nhiêu” (1.0 điểm)
- Bà Huyện Thanh Quan lại có cách thể hiện tình cảm kín đáo, mực thước sang trọng, quý phái. Bà thường gửi gắm tâm sự của mình qua cảnh vật :