ĐÈ THI HỌC SINH GIỎI VĂN 8

Đề thi CHON học sinh giỏi Môn Ngữ văn lớp 8
Năm học 2008 - 2009
Thời gian làm bài: 120 phút

Câu 1: ( 2,0 điểm )
Những câu văn in đậm sau thuộc hành động nói nào?
+ Chị Dậu rón rén bưng một bát đến chỗ chồng nằm:
Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột.
( Ngô Tất Tố – Tắt đèn )
+ “ Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không? ”
( Trong lòng mẹ – Nguyên Hồng )
Câu 2. ( 2,0 điểm )
Chỉ tên biện pháp nghệ thuật đặc sắc trong những câu thơ sau, phân tích giá trị biểu đạt của biệp pháp nghệ thuật ấy.
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.
( Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ – Nguyễn Khoa Điềm )
Câu 3: ( 5,0 điểm )
Trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh lánh máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
Trích “ Nhớ rừng ” – Thế Lữ
Câu 4: ( 11,0 điểm )
Hãy viết bài văn thuyết minh giới thiệu về bài thơ “ Ông đồ ” của Vũ Đình Liên
………..Hết…………..
Hướng dẫn chấm thi học sinh giỏi lớp 8
Năm học 2008-2009

Câu 1. (2điểm )
Mỗi câu trả lời đúng cho 1,0 đ
+ Câu 1 : hành động điều khiển
+ Câu 2 : hành động hỏi

Câu 2. ( 2 điểm )
Biện pháp nghệ thuật ẩn dụ ( Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng ) - 1,0 đ
“ Mặt trời của mẹ ” là một ẩn dụ độc đáo, có ý nghĩa sâu sắc. Con là mặt trời của mẹ, là nguồn hạnh phúc của mẹ. Chính con đã sưởi ấm lòng mẹ, nuôi dưỡng lòng tin yêu và ý chí của mẹ trong cuộc sống. – 1,0 đ

Câu 3. ( 5,0 đ )
Học sinh cảm nhận được :
- Đoạn thơ là khổ thơ thứ ba trong bài thơ “ Nhớ rừng ” của Thế lữ ( đặt đoạn thơ vào bài thơ, vào thời điểm ra đời của bài thơ để cảm nhận )
- Đoạn thơ viết theo thể thơ 8 chữ, gieo vần liền, vần bằng, vần trắc hoán vị đều đặn, làm cho đoạn thơ rất giàu tính nhạc. Bằng những câu thơ, hình ảnh thơ giàu hình ảnh, rất sáng tạo, gợi cảm, gợi tả, gợi hình, gợi liên tưởng ... đoạn thơ như một bức tranh tứ bình đẹp lộng lẫy. Bốn cảnh, cảnh nào cũng có núi rừng hùng vĩ, tráng lệ. Đó là cảnh “ những đêm vàng bên bờ suối ” hết sức diễm ảo với hình ảnh con hổ như một thi sĩ mơ màng “ đứng uống ánh trăng tan ” đầy lãng mạn. Đó là cảnh “ ngày mưa chuyển bốn phương ngàn ” con hổ mang dáng dấp đế vương đang lặng ngắm giang san đổi mới. Cảnh “ bình minh cây xanh nắng gội ” chan hoà ánh sáng rộn rã tiếng chim ca hát bên giấc ngủ của chúa sơn lâm. Và cảnh “ chiều lênh láng máu sau rừng ” thật dữ dội, con hổ đang đợi mặt trời “ chết ” để chiếm lấy riêng phần bí mật ” trong vũ trụ. ở cảnh nào núi rừng cũng mang một vẻ đẹp vừa hùng vĩ vừa thơ mộng, và con hổ nổi bật lên với tư thế lẫm liệt, kiêu hùng của vị chúa tể sơn lâm.
- Những câu hỏi tu từ, những điệp ngữ cứ lặp đi lặp lại cho thấy sự nuối tiếc khôn nguôi. Những cảnh huy hoàng, oai phong lẫm liệt chỉ là của dĩ vãng, hiện ra trong nỗi nhớ da diết đến đau đớn . Sự nuối tiếc ấy gắn liền với tâm trạng tuyệt vọng qua lời than u uất “ Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ”
- Lời than u uất của con hổ bị giam cầm trong cũi sắt khao khát tự do, bất hoà với thực tại, nuối tiếc quá khứ oai hùng cũng chính là tâm trạng của nhà thơ lãng mạn, đồng thời cũng là tâm trạng chung của người Việt Nam lúc bấy giờ. Qua tâm sự của chúa sơn lâm, tác giả đã khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước.

*** Cách cho điểm :
- Điểm 4,25