Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn 9

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI VÒNG 2.
TRƯỜNG THCS CẨM HƯNG
Môn Ngữ văn 9
Năm học 2012-2013

Câu 1 (2 điểm):
Trong một chiều thanh minh, bên dòng suối nhỏ, Thuý Kiều gặp mộ Đạm Tiên, Nguyễn Du miêu tả :
Nao nao dòng nước uốn quanh
Nhịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang
Và cũng không gian cảnh ấy nhưng khi chia tay với Kim Trọng, tác giả Truyện Kiều lại viết : Dưới cầu nước chảy trong veo,
Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha.
Em hãy nêu nét đặc sắc trong nghệ thuật sử dụng từ ngữ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du ở hai đoạn thơ trên.
Câu 2 (3 điểm):
Cảm nhận của em về sự đồng điệu cảm xúc của nhà thơ Chế Lan Viên và Nguyễn Duy trong các đoạn thơ:
- " À ơi!
Một con cò thôi
Con cò mẹ hát
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nôi."
( Chế Lan Viên, Con cò)
- " Cái cò...sung chát đào chua...
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru.
( Nguyễn Duy, Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa)
Câu 3: (5,0 điểm)
Trong văn bản ” Tiếng nói của văn nghệ”, Nguyễn Đình Thi viết:
“Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại. Nhưng nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ. Anh gửi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời sống chung quanh”.
( Ngữ Văn 9, Tập II, Tr 12,13- NXB GD 2005)
Qua “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính”, em hãy làm sáng tỏ “ điều mới mẻ”, “lời nhắn nhủ” mà nhà thơ Phạm Tiến Duật muốn đem “góp vào đời sống”.

........Hết........
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI VÒNG 2
TRƯỜNG THCS CẨM HƯNG
Môn Ngữ văn 9
Năm học 2012-2013
HƯỚNG DẪN CHUNG:
- Trên cơ sở các mức điểm đã định, giám khảo căn cứ vào nội dung trình bày và kĩ năng diễn đạt của học sinh để cho điểm tối đa hoặc thấp hơn.
- Học sinh có thể chọn cách diễn đạt khác đôi chút so với đáp án. Giám khảo cần căn cứ vào độ chính xác về kiến thức để cho điểm.
- Có thể cho điểm toàn bài như sau: 0; 0,25; 0,5; 0,75....cho đến tối đa là 10.
HƯỚNG DẪN CỤ THỂ:
Câu 1 (2 điểm):
a) So sánh hai đoạn thơ:
* Giống nhau:
- Hai đoạn thơ trích trong "Truyện Kiều"- Nguyễn Du đều miêu tả cảnh thiên nhiên ( hình ảnh cây cầu, dòng nước) trong cùng một thời điểm: buổi chiều xuân trong tiết Thanh minh.
- Đều sử dụng bút pháp tả cảnh ngụ tình với những từ láy giàu giá trị biểu đạt, biểu cảm.
* Khác nhau:
- Đoạn thơ thứ nhất: Là cảnh được miêu tả tại nơi Thuý Kiều cùng hai em gặp nấm mộ của Đạm Tiên- một nấm mộ vô chủ bên đường lạnh lẽo, không có người hương khói. Qua tâm hồn đa sầu, đa cảm của giai nhân cảnh vật cũng mang nét buồn bâng khuâng, man mác.
Lúc Thuý Kiều gặp mộ Đạm Tiên: Tâm trạng nao nao, bồn chồn như có dự báo về sự gặp gỡ của hai con người có cùng cảnh ngộ ( cảnh hướng về số phận )
- Đoạn thơ thứ hai: Là cảnh được miêu tả gắn liền với cuộc kì ngộ và chia tay giữa người quốc sắc (Thuý Kiều) và kẻ thiên tài (Kim Trọng) trong buổi chiều du xuân trở về ấy. Qua tâm hồn của người đang yêu cảnh trở nên thơ mộng, hữu tình và đầy thi vị.
Lúc Thuý Kiều chia tay Kim Trọng: Tâm trạng quyến luyến, vương vấn (cảnh hướng về phía tình yêu ).
b)Phân tích nghệ thuật sử dụng từ ngữ độc đáo:
- Đoạn thơ thứ nhất:
+ Tác giả sử dụng các từ láy: nao nao, nho nhỏ một cách tinh tế, chính xác gợi nhiều cảm xúc cho người đọc, vừa gợi tả được sắc thái của cảnh vật vừa thể hiện tâm trạng con người.
+ Các từ láy: nao nao, nho nhỏ gợi tả cảnh sắc chiều xuân