đề thi học sinh giỏi lớp 9

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI NGỮ VĂN LỚP 9
ĐỀ BÀI :
Câu 1: ( 2 điểm)
Phân tích nghệ thuật sử dụng từ ngữ độc đáo trong những câu thơ sau:
a. " Lom khom dưới núi, tiều vài chú
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà"
                                                           ( Qua Đèo Ngang - Bà Huyện Thanh Quan)
b.  " Dưới trăng quyên đã gọi hè,
Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông"
                                                                  (" Truyện Kiều" - Nguyễn Du)
Câu 2: ( 3 điểm)
  Cho đoạn văn: " Nếu được gọi để làm một người phu quét đường, hãy quét đường như Mi - ken - lăng - giơ đã vẽ tranh, hãy quét đường như Bét - tô - ven đã soạn nhạc... Người phu quét đường cần phải quét những con đường sạch đến độ ai cũng phải dừng lại để nói rằng: "Đây là người quét đường vĩ đại, người đã làm thật tốt công việc của mình.""
                                              ( Trích trong Bài học làm người - NXB trẻ, 2006)
  Viết một bài văn khoảng một trang giấy thi bày tỏ ý kiến của em về đoạn văn trên.
Câu 3 : ( 5 điểm)
 Câu 2(7 điểm)
        Nhận xét về văn học Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám 1945, có ý kiến viết:
“ Văn học của ta đã xây dựng và thể hiện sinh động hình ảnh của thế hệ trẻ
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” với ý thức ngày càng sâu sắc về trách nhiệm của thế hệ trước dân tộc và nhân dân, trước Tổ quốc và lịch sử.”
    Qua một số tác phẩm đã học, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên
 

----------------HẾT----------------
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm
 
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM
 Câu 1: ( 2 điểm)
   1. Yêu cầu về kiến thức: :  Học sinh chỉ ra và phân tích được nghệ thuật sử dụng từ ngữ độc đáo:
 a. Hai câu thơ nằm trong phần thực của bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan.
  -  Cấu trúc câu thơ khá đặc biệt: ngược lại trật tự cú pháp thông thường. Lối đảo ngữ có tác dụng làm cho bộ phận vị ngữ được nhấn mạnh, gây ấn tượng sâu sắc: cảnh vật được nhìn thấy từ xa, từ trên cao nhìn xuống trong một không gian rộng.( 0,25 điểm)
  - Từ láy "lom khom", "lác đác" gợi một ấn tượng bao trùm đó  sự nhỏ bé và sự phân bố thưa thớt, ít ỏi .Thế giới con người được nữ sĩ phác họa làm nổi bật sự hoang vắng của cảnh Đèo Ngang trong thế kỉ XIX vào buổi chiều tà.( 0,25 điểm)
  - Sử dụng phép đối rất tài tình: đối lời. đối ý, đối thanh. Câu thơ vừa có hình tượng, vừa có âm điệu trầm bổng, cho ta nhiều mĩ cảm..( 0,5 điểm)
    b. Đây là hai câu thơ tuyệt hay trong " Truyện Kiều của Nguyễn Du".
      - Mùa hè đã đến. Con quyên ( chim cuốc) khắc khoải kêu suốt ngày, đêm
( dưới trăng). Chim quyên được nhân hóa "quyên gọi hè"; bước đi của thời gian như thêm phần thôi thúc giục giã. (0,25 điểm)
    - Câu thơ không chỉ có âm thanh mà còn có cả sắc. Hình ảnh rất đẹp, rất độc đáo:
" Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông"
    - "Lửa lựu" - hình ảnh ẩn dụ thần tình. Khóm lựu đầu tường đã trổ hoa rực rỡ như ngọn lửa. "Lập lòe"  là hiện tượng nói về ánh sáng khi lóe ra, khi tắt đi. Trong màu xanh thẫm của lá, hoa lựu lập lòe khoe sắc.(0,25 điểm)
 - Từ láy  " lập lòe" đi liền sau "lửa lựu", tạo nên hình tượng "lửa lựu lập lòe" đầy thú vị. Bốn phụ âm "l" liên kết trong một mạch thơ tạo nên sự phong phú, vần điệu.(0,25 điểm)
 - Đại thi hào Nguyễn Du không viết  "lựu nở hoa" mà viết " đơm bông". Cách dùng từ rất tinh tế, đậm đà bản sắc dân tộc. Cũng như chim quyên, hoa lựu là tín hiệu, là biểu tượng của mùa hè ở đồng quê ViệtNam.
Cá tính sáng tạo thi ca của thiên tài văn học giúp ta cảm nhận được hồn dân tộc.(0,25 điểm)
 2.  Yêu cầu về kĩ năng:  Biết phát hiện chính xác và phân tích được nghệ thuật sử dụng từ ngữ độc đáo của tác giả.    
 Câu 2: ( 3 điểm)
  1. Yêu cầu về  kĩ năng:
    - Biết viết một bài văn nghị luận có bố cục ba phần ngắn gọn, mạch lạc, ngôn ngữ