Đề thi học sinh giỏi huyện

đề thi học sinh giỏi huyện môn Ngữ Văn
Năm học 2008-2009
Thời gian làm bài: 120 phút.

Câu 1: (1,5đ): Hành động đánh cướp của Lục Vân Tiên và hành động cứu Lục Vân Tiên của ông Ngư có gì giống nhau? Thể hiện qua những câu thơ nào?
Câu 2: (1đ): Truyện Kiều của Nguyễn Du còn có những tên gọi khác là gì? Hãy giải thích ý nghĩa của những tên gọi đó.
Câu 3: (2,5đ): Cho câu thơ:
‘’ Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng’’
(Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - Nguyễn Khoa Điềm.
Ngữ Văn 9 - Tập 1. )
Từ mặt trời nào được dùng theo nghĩa gốc? Từ mặt trời nào được dùng theo nghĩa chuyển? Có thể coi từ mặt trời là một từ nhiều nghĩa được không? Vì sao?
Phân tích giá trị nghệ thuật của từ mặt trời ở câu thơ trên.
Câu 4: (3đ): Viết đoạn văn theo cách diễn dịch trình bày cảm nhận của em về hình ảnh Đầu súng trăng treo trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu.
Câu 5: (12đ): Kỉ niệm 200 năm ngày sinh Nguyễn Du, nhà phê bình văn học Hoài Thanh có viết:
“Nguyễn Du đã yêu thương là yêu thương hết mực và căm giận nói chung cũng căm giận đến điều. Yêu thương những người dân lành bị chà đạp và căm giận tất cả những kẻ nào, tất cả những gì vô cớ chà đạp lên con người.’’
Qua các đoạn trích trong Truyện Kiều của Nguyễn Du đã được học, em hãy làm sáng tỏ nhận định trên.





















đáp án . biểu Điểm

Câu 1: Hành động đánh cướp của Lục Vân Tiên và hành động cứu Lục Vân Tiên của Ông Ngư đều là hành động vì nghĩa, làm như một nghĩa vụ, một trách nhiệm, không cần trả ơn. 0,5đ
- Vân Tiên nghe nói liền cười
Làm ơn há dễ trông người trả ơn 0,5đ
- Ngư rằng lòng lão chẳng mơ
Dốc lòng nhân nghĩa há chờ trả ơn. 0,5đ
Câu 2: Truyện Kiều còn có những tên gọi:
- Đoạn trường tân thanh - là tên mà Nguyễn Du đặt cho tác phẩm của mình, có nghĩa là: tiếng kêu mới đứt ruột( hoặc tiếng kêu mới về nỗi đau thương đứt ruột).0.5đ
- Kim Vân Kiều tân truyện: là tên mà một số người in sách đặt cho tác phẩm của Nguyễn Du, có nghĩa là: Truyện mới về Kim Vân Kiều. 0,5đ
Câu 3: a. Mặt trời trong câu Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi được dùng theo nghĩa gốc, trong câu Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng được dùng theo nghĩa chuyển. Từ mặt trời ở đây không được coi là một từ nhiều nghĩa, vì nghĩa chuyển ở đây chỉ có ý nghĩa lâm thời. 1đ
b. - chỉ ra được biện pháp tu từ: ẩn dụ 0,5đ
- nêu được tác dụng