đề thi học sinh giỏi 9

PHÒNG GD – ĐT NINH HOÀ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN
NĂM HỌC 2008 – 2009
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 9
Thời gian làm bài: 150 phút (Không tính thời gian phát đề)

ĐỀ BÀI:
Câu 1: (3 điểm) Trong đoạn trích “Mã Giám Sinh mua Kiều” xuất hiện hai nhân vật: Mã Giám Sinh và Thuý Kiều, một nhân vật phản diện và một nhân vật chính diện. Em thấy cách xây dựng hai mẫu nhân vật ấy có gì giống nhau và khác nhau?
Câu 2: (4 điểm) Viết lời bình cho bài thơ sau (không quá 20 dòng).
MẸ VÀ QUẢ
Những mùa quả mẹ tôi hái được.
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng
Những mùa quả lặn rồi lại mọc
Như mặt trời, khi như mặt trăng.
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.
Và chúng tôi một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ mong chờ được hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh.
(Nguyễn Khoa Điềm)
Câu 3: (3 điểm) NGƯỜI ĂN XIN
Một người ăn xin đã già. Đôi mắt ông đỏ hoe, nước mắt ông giàn giụa, đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi. Ông chìa tay xin tôi.
Tôi lục hết túi nọ đến túi kia, không có lấy một xu, không có cả khăn tay, chẳng có gì hết. Ông vẫn đợi tôi. Tôi chẳng biết làm thế nào. Bàn tay tôi run run nắm chặt lấy bàn tay run rẩy của ông:
- Xin ông đừng giận cháu! Cháu không có gì cho ông cả.
Ông nhìn tôi chăm chăm, đôi môi nở nụ cười:
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi.
Khi ấy tôi chợt hiểu ra: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được một cái gì đó của ông.
(Theo Tuốc-ghê-nhép - Ngữ văn 9, tập 1)
Thông điệp mà câu chuyện gửi đến cho người đọc?
Câu 4: (10 điểm) “Ánh trăng” - vẻ đẹp của một ánh nhìn từ quá khứ.
(Ghi chú: “Ánh trăng”: Bài thơ “Ánh trăng” của Nguyễn Duy).

-----HẾT-----

Chữ ký của GT1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chữ ký của GT2: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN LỚP 9
KỲ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN NĂM HỌC 2008 – 2009

Câu 1: (3 điểm) Gợi ý:
a) Giống nhau:
- Nhân vật trong tác phẩm văn chương đều phải mang những đặc điểm tiêu biểu nhất. Những đặc điểm của Mã Giám Sinh và Thuý Kiều tuy là ở hai tuyến nhân vật khác nhau nhưng đều phải bộc lộ thông qua dáng vẻ, cử chỉ, hành động, cách cư xử và đời sống nội tâm.
- Cả hai nhân vật đều được miêu tả qua cái nhìn chủ quan, thể hiện rõ thái độ yêu - ghét của tác giả.
b) Khác nhau:
- Ở nhân vật Mã Giám Sinh: Tác giả chú ý nhiều hơn đến các biểu hiện bên ngoài. Từ chuyện nói năng, cách ăn mặc, cách đứng, ngồi…, nhất cử nhất động của y đều bộc lộ nhân cách của một kẻ tầm thường, ít học. Nhưng đến khi đụng đến đồng tiền, Mã Giám Sinh đã lộ nguyên hình là một con buôn chuyên nghiệp, đầy thủ đoạn: “Cò kè bớt một, thêm hai…”. Hắn mặc sức giẫm đạp lên đạo đức, lèo lái, láu cá không chút ngượng mồm: “Rằng mua ngọc… sính nghi... xin dạy…”. Mã Giám Sinh dốt nhưng không ngu. Xây dựng nhân vật này, Nguyễn Du như lấy nguyên mẫu từ cuộc sống, để nhân vật bước vào tác phẩm văn chương…
- Ở nhân vật Thúy Kiều: Với nhân vật mà mình yêu thương - Thuý Kiều - nhà thơ vẫn sử dụng nguyên tắc ước lệ trong miêu tả: lấy thiên nhiên làm chuẩn mực để miêu tả con người (thềm hoa, lệ hoa, sương, gió, cúc, mai), lấy sự hài hoà cân đối để tôn vinh cái đẹp (sắc, tài, cung cầm nguyệt, bài quạt thơ), lấy độc thoại thay cho đối thoại (vì người con gái khuê các như nàng có thể nói gì, nói với ai giữa cảnh trớ trêu ấy?). Nhân vật Thuý Kiều hiện ra với bao nhiêu là tâm trạng.