Đề thi chọn HSG

ĐỀ THI ĐỀ XUẤT
Kỳ thi : HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP TỈNH
Môn thi: Ngữ Văn 9 Thời gian: 150 phút
Họ và tên: Đỗ Thị Thanh Nhài Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị : Trường THCS Duy Hải - Duy Tiên
NỘI DUNG ĐỀ THI
Phần I: Phần Đọc-Hiểu văn bản(4điểm)
*Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi từ 1 đến 3:
“Có lẽ chỉ những giấc mơ trở về tuổi thơ mới đem lại cho tôi những cảm giác ấm áp, bình yên đến thế…Trong mơ…Tôi thấy một tôi rơm rớm nước mắt trong buổi chia tay. Xung quanh, bạn bè tôi đều tâm trạng cả… Đứa khóc thút thít, đứa cười đỏ hoe mắt, đứa bịn rịn lặng thinh... Tất cả nắm tay tôi thật chặt, ôm tôi thật lâu...Giấc mơ tuổi học trò du dương như một bản nhạc Ballad - bản nhạc nhẹ nhàng mà da diết khôn nguôi. Bản nhạc đó mỗi lần kết thúc lại dấy lên trong tôi những bâng khuâng, tiếc nuối. Nhưng, tôi vẫn thích nghe, thích cảm nhận niềm hạnh phúc hân hoan khi được trở về những năm tháng tuổi thơ, bên mái trường, bên thầy cô, bên bạn bè và những gì thân thương nhất. Dù biết rằng đó chỉ là một giấc mơ...”
(“Có những giấc mơ về lại tuổi học trò” - Đăng Tâm)
Tìm và chỉ ra các phép liên kết câu được dùng trong đoạn văn. (0.5 điểm)
Câu văn “Xung quanh, bạn bè tôi đều tâm trạng cả…” mang hàm ý gì ? Tác dụng ?(0.5 điểm)
Hãy tìm và phân tích tác dụng nghệ thuật của các biện pháp tu từ được Đăng Tâm sử dụng trong đoạn văn. (1.0 điểm)
*Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi 4,5:
“Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói
Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ
Ôi tiếng Việt như đất cày như lụa
Óng tre ngà và mềm mại như tơ.

Tiếng tha thiết nói thường nghe như hát
Kể mọi điều bằng ríu rít âm thanh
Như gió nước không thể nào nắm bắt
Dấu huyền trầm , dấu ngã chênh vênh.”
( Lưu Quang Vũ – Tiếng Việt )
4.Nêu nội dung chính của đoạn thơ.
5. Từ nội dung đoạn thơ, hãy trình bày suy nghĩ của em về trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ở giới trẻ ngày nay bằng đoạn văn khoảng 5- 7 câu.
Phần II: Phần làm văn(16điểm)
Câu 1(6điểm)
“Gia đình là trường học của lòng khoan dung, vì nó luôn tồn tại và dạy chúng ta cách sống với những người khác.”
Em hãy trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
Câu 2 (10,0 điểm):
Những nét đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam qua hình ảnh người lính trong tác phẩm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” (Phạm Tiến Duật) và nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” (Nguyễn Thành Long).







HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI ĐỀ XUẤT
Phần I: Phần Đọc-Hiểu văn bản(4điểm)
Câu
Nội dung
Điểm

Câu 1
*Phép liên kết câu chính được sử dụng trong đoạn văn : Phép thế.
- “Bản nhạc đó” - thế cho “Giấc mơ tuổi học trò”/ “Bản nhạc Ballad”.
- “Tất cả” - thế cho “Đứa khóc thút thít, đứa cười đỏ hoe mắt, đứa bịn rịn lặng thinh ”



0,25đ

0,25đ

Câu 2

* Hàm ý của câu ‘Xung quanh, bạn bè tôi đều tâm trạng cả…” :
=> Ý nói rằng : mỗi thành viên lớp trong buổi chia tay đều mang trong mình nỗi buồn khó diễn tả, nỗi buồn phải chia tay bạn bè, thầy cô, chia tay mái trường…
* Tác dụng : Tạo tính hàm súc cho lời nói: lời nói ngắn gọn mà chất chứa nhiều nội dung, ý nghĩa. Tạo hiệu quả mạnh mẽ, sâu sắc với người nghe.



0,25đ




0,25đ

Câu 3
* Biện pháp tu từ chủ yếu được Đăng Tâm sử dụng :

- Liệt kê : + “Đứa khóc thút thít, đứa cười đỏ hoe mắt, đứa bịn rịn lặng thinh”
+ “…Trở về những năm tháng tuổi thơ, bên mái trường, bên thầy cô, bên bạn bè và những gì thân thương nhất…”
- Ẩn dụ (chuyển đổi cảm giác) : “Giấc mơ tuổi học trò du dương…”
- So sánh : “Giấc mơ tuổi học trò du dương như một bản nhạc Ballad…”
* Tác dụng