Đề KS HSG Ngữ văn 9 (2015-2016)

PHÒNG GD &  ĐT NAM TRỰC TRƯỜNG THCS  NAM TOÀN              
ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HSG CẤP TRƯỜNG
NĂM HỌC : 2015 – 2016
MÔN: NGỮ VĂN 9
( Thời gian làm bài : 120 phút)




Câu 1. (3,0 điểm) 
    Hãy chỉ ra biện pháp tu từ từ vựng và ý nghĩa của chúng trong các câu thơ sau:
   a.   “Giấy đỏ buồn không thắm
            Mực đọng trong nghiên sầu”
                                                          (Ông đồ, Vũ Đình Liên)
    b. Để miêu tả cảnh biệt li của Thúy Kiều với gia đình, đại thi hào Nguyễn Du viết:
                                “Đau lòng kẻ ở người đi
                               Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm”
(Truyện Kiều, Nguyễn Du)
  c.  “Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thiêng liêng – bếp lửa!”
(Bếp lửa, Bằng Việt)
Câu 2: ( 5,0 điểm)

 NGƯỜI ĂN XIN
  Một người ăn xin đã già. Đôi mắt ông đỏ hoe, nước mắt ông giàn giụa, đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi. Ông chìa tay xin tôi.
 Tôi lục hết túi nọ đến túi kia, không có lấy một xu, không có cả khăn tay, chẳng có gì hết. Ông vẫn đợi tôi. Tôi chẳng biết làm thế nào. Bàn tay tôi run run nắm chặt lấy bàn tay run rẩy của ông:
 - Xin ông đừng giận cháu! Cháu không có gì cho ông cả.
 - Ông nhìn tôi chăm chăm, đôi môi nở nụ cười:
 - Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi.
 Khi ấy tôi chợt hiểu ra: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được một cái gì đó của ông.
(Theo Tuốc-ghê-nhép, Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2009, tr.22)
     Từ câu chuyện trên, em hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 300 từ) bàn về lòng nhân ái của con người trong cuộc sống.
 Câu 3: (12 điểm)
        Nhận xét về văn học Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám 1945, có ý kiến viết:
“ Văn học của ta đã xây dựng và thể hiện sinh động hình ảnh của thế hệ trẻ
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” với ý thức ngày càng sâu sắc về trách nhiệm của thế hệ trước dân tộc và nhân dân, trước Tổ quốc và lịch sử.”
    Qua một số tác phẩm đã học, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên
--------------------
PHÒNG GD &  ĐT NAM TRỰC      HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ HSG LỚP 9  TRƯỜNG THCS  NAM TOÀN               MÔN: NGỮ VĂN
NĂM HỌC : 2015 - 2016
( Thời gian làm bài : 120 phút)

Câu 1. (3.0 điểm)  Yêu cầu học sinh trả lời được các câu hỏi:
a.  Biện pháp tu từ: nhân hóa (buồn, sầu).
    Ý nghĩa: Nỗi buồn tủi, cô đơn của ông đồ trong buổi suy tàn của nền Hán học. (1.0 điểm)
b. Biện pháp tu từ: tiểu đối (kẻ ở-người đi), nói quá (lệ rơi thấm đá), ẩn dụ (tơ chia rũ tằm).
- Ý nghĩa: Nỗi đau đớn đến đứt ruột của Thúy Kiều khi phải giã biệt gia đình, đồng thời thể hiện tinh thần nhân đạo của Nguyễn Du dành cho nhân vật.
(1.0 điểm)
c. Biện pháp tu từ: Điệp từ (nhóm).
    Ý nghĩa: Hình ảnh người bà quen thuộc bên bếp lửa không chỉ nhóm những gì thân thuộc hữu hình mà còn nuôi dưỡng những kí ức tuổi thơ của cháu.
(1.0 điểm)
Câu 2. (5.0 điểm) Yêu cầu:
a) Về kỹ năng: (1.0 điểm)
 Học sinh biết trình bày suy nghĩ về một vấn đề tư tưởng, đạo lí thông qua một câu chuyện. Biết viết thành bài văn rõ ràng, chặt chẽ. Bài viết mạch lạc, có cảm xúc, tránh lỗi dùng từ, diễn đạt, chính tả…
b) Về nội dung: (4.0 điểm)
 Bài viết có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần nêu được các ý:
- Truyện kể về việc cho và nhận của cậu bé và người ăn xin, qua đó ngợi ca cách ứng xử cao đẹp, nhân ái giữa con người với con người.
- Sự đồng cảm, tình yêu thương chân thành và cách ứng xử lịch sự là món quà quý giá ta tặng cho người khác.